Seralarda Isı Gereksinimi

Uzun dönemler dış hava sıcaklığının 10 °C'nin altına düştüğü bölgelerde sera içinde istenen minimum gündüz ve gece sıcaklığım korumak için seraların ısıtılmasına gerek vardır. Pazarın istemiş olduğu verim, kalite ve erkenciliği sağlamak için üretici bu bölgelerde sera iç sıcaklık değişimlerini nispeten dar sınırlar içerisinde tutmalıdır. Modern seralarda en düşük sera iç sıcaklığı iyi planlanmış ısıtma sistemleri ile kontrol edilebilmektedir.

Seraların ısıtılması için gerekli enerji birim zamanda sera içine verilmesi gereken ısı miktarı ile belirlenir. Isı gereksinimi belirlenirken sera hacmi ve dış yüzey alam, örtü malzemesi çeşidi, serada olabilecek rüzgar hızı, ısı sızdırma açıklıkları ve havalandırmada hava değişim sayısı göz önünde bulundurulmalıdır.

Seralarda ısı kayıp miktarları;

1) Sera dış yüzey alanı
2) Kullanılan örtü malzemesi
3) İstenilen sera içi sıcaklığı
4) Rüzgar hızı
5) Seranın durumu ve
6) Dış hava sıcaklığı gibi faktörlere bağlıdır.

Bunlardan önemli olan birkaçım açıklayalım.

1. Dış yüzey büyüklüğünün etkisi:

Seranın şekli ve büyüklüğüne bağlı olarak sera yüzeylerinden kondüksiyon yolu ile oluşan ısı kaybı sera dış yüzey alam ile doğru orantılıdır. Birim taban alanına düşen sera örtü alam, sera taban alanının küçülmesiyle artar, taban alam büyüdükçe de aynı değerde azalır. Küçük taban alanına sahip seralarda ısı yükü fazla olacağından birden fazla tekil seralar yerine aynı taban alanına sahip blok bir seranın ısıtılması daha az masraflı olacaktır.

2. örtü malzemesinin etkisi:

Seralarda örtü olarak farklı tip malzemeler kuUamlmaktadır. Bu nedenle her malzemeye ilişkin ısı geçirgenliği yani ısı yalıtımı değişik olduğundan bu tip malzemelerin tek veya çift kullanımı da ısı kayıplarına etki eder. örtü malzemesinin cam veya plastik oluşuna göre içerideki sıcak cisimlerin yaydığı radyasyon ısısının dışarıya akışı değişik ölçülerde engellenebilir. Cam, polivinil ve polyester radyasyon enerjisinin geçişini engelleyen örtü malzemeleridir. Sera dış yüzeyini kaplayan örtü katı arttıkça katlar arasında kalan havanın ısı akışına karşı gösterdiği direnç nedeniyle gerekli ısı gereksinimi azaltılmış olur. îki kat arasında 2-20 cm boşluk bırakılması halinde tek katlı örtülere göre ısı kaybı % 46 azaltılabilir.

3. Sızdırma açıklıkları ve ısı köprüleri:

Sera kapı ve pencerelerinin çevresinden, örtü malzemesinin ek yerlerinden, duvar ve çatı birleşim yerlerinden sera dışına taşınım yoluyla ısı kaybı olmaktadır. Bu tip kayıplar sera teorik ısı gereksinimini % 10-15 arasında arttırabilir. Cam seralarda cam yüzeyi altına tek kat polietilen örtü yerleştirildiğinde sızma kayıpları önemli ölçüde azaltılabilir.
Serada iç ve dış ortam havası ile doğrudan temas halinde olan çatı olukları, bağlantı çubukları gibi yapının metal elemanları ısı geçişi için köprü oluşturur. Seranın bu kısımlarından olan ısı kaybı şeffaf örtü malzemesinden daha fazladır. Yapı elemanlarının uygun birleştirilememesi sonucunda da hava kaçakları olacaktır. Modern bir serada ısı geçişleri nedeniyle oluşan enerji kayıplarının azaltılması nedeniyle birçok yapı geliştirilmiştir. Bu şekilde önemli oranlarda enerji kayıplarına neden olan hava kaçaklarının oluştuğu örtü ile örtü arası, örtü ile oluk, mertek ile cam arasında ve seranın dış yan yüzeylerinde etkin olarak uygulanan birçok basit plastik şeritler kullanılmaktadır.