Yaprak Analizi ve Yaprak Örneği Alma

Analiz Niçin Gereklidir.
Çiftçinin kafasında, arazisinde yetiştireceği ürün için hangi gübreyi ne kadar, ne zaman ve nasıl kullanacağına dair sorular vardır. İyi bir üretim karlı bir gübreleme ancak bitkinin isteği olan gübreleri en uygun zaman ve şekilde topraktan ve yapraktan uygulamakla yapılabilir. Bu nedenle toprağı ve yaprağı analiz ettirerek gübre kullanımı, çiftçi için en ekonomik yoldur. Böylece hem bol ürün elde edilebileceği gibi, gübreye de gereğinden fazla fazla para harcanmamış olacaktır.

Yaprak analizinde başlıca iki amaç gözetilmektedir:
a- Bitkilerde ortaya çıkan ve beslenme noksanlığı veya fazlalığı ile ilgili bulunan noksanlıkların hangi besin maddesine ait olduğunu saptayarak bu noksanlığın giderilmesi için gerekli uygulamaları yapmak,
b- Besin noksanlıkları ortaya çıkmadan önce analiz sonuçlarına dayanılarak bitkinin gübre ihtiyacını belirlemek.
Bu ikinci özellik, zamanında yapılacak bir gübrelemeye imkan vererek o yıl üründe ortaya çıkması muhtemel azalmanın ya tamamıyla engellenmesi veya hiç değilse bu azalmanın en aza indirilmesini sağlamaktır.

Yaprak Örneği Alırken Dikkat Edilecek Kurallar:
1- Alınan yaprak örneklerininTür ve çeşit özellikleri aynı olmalıdır. Karışık olarak örnek alınmamalıdır.
2- Özellikle meyve ağaçları bir bahçede farklı yaşlarda bulunabilir. Örneğin 5 ile 25 yaşındaki ağaçların yaprakları karıştırılarak örnek alınmamalıdır. Ancak 15-20-25 yaşlarında olanların yaprakları karıştırılabilir.
3- Aşırı derecede beslenme noksanlığı gösteren hastalıklı yapraklar seçilmeli ve bu durum bahçe bilgi formunda belirtilmelidir. Bahçenin tamamında aşırı besin noksanlığı gösteren yaprakları ayırmaya gerek yoktur.
4- Bir bahçede bir yaprak örneğinin temsil ettiği alan 20 dekarı geçmemelidir.
5- Bahçenin bir kısmı, toprak tipi bakımından diğer kısmından tamamıyla farklı olabilir. Belirgin farklılıklar göz önüne alınarak her farklı toprak tipine göre örnekleme ayrı olmalıdır.
6- Yapraklar günün herhangi bir zamanında alınabilir. Bununla birlikte yapraklar ıslak olmamalıdır.

Meyvelerde Yaprak Örneği Alma Zamanı ve Şekli
Bahçe içerisinde U veya X şeklinde yürüyerek ve bir ağaç atlanarak omuz hizasındaki o yıla ait güneş gören sürgünlerden alınmalıdır.
Elma Kayısı, Erik, Şeftali, Badem, Armut, Kiraz Ve Vişnede Yaprak Örneği Alma
Aynı yıl içerisinde süren sürgünlerin orta kısmında gelişmesini tamamlamış yapraklar ağacın dört yönünden olmak üzere ve her ağaçtan 4-8 yaprak sapları ile birlikte alınır. Numune alınacak ağaç sayısı 25 ten az olmamalı ve toplam örnek sayısı 100 adet olmalıdır.
Ceviz
Tam çiçeklenmeden 6-8 hafta sonra, tepe sürgünlerdeki orta yaprağın ortasındaki yaprakcık çiftleri alınır. Ağacın dört yönündeki tepe sürgünlerinden olmak üzere 25 ağaçtan 30-35 adet örnek alınmalıdır.
Bağ
Meyveye ben düştüğü dönemde sürgünlerde ilk salkımın karşısındaki veya bir yaprak yukarısındaki gelişmesini tamamlamış yapraklar sapıyla birlikte ve bir omcanın dört yönünden olmak üzere 25 omcadan 100 adet yaprak örneği alınmalıdır.
Çilek
Gelişme dönemi ortasında gelişmesini tammalayan genç yapraklardan 100 adet örnek alınır.
Domates
Birinci döldeki meyve ceviz iriliğine ulaştığında yaprak örneği alınır. Büyüme tepesine en yakın yerde gelişmesini tamamlamış olan genç dalın orta kısmındaki yapraklar örnek almaya uygun olup bir bitkiden 1-2 yaprak olmak üzere toplam 30 yaprak alınmalıdır.
Hıyar Biber ve Patlıcanda
Birinci döldeki meyveler kendini göstermeye başladığı zaman yaprak örneği alınmalıdır. Büyüme tepesine en yakın normal iriliğini almış gelişmesini tamamlamış genç yaprak örnek almaya uygundur. Bir bitkiden 1-2 yaprak olmak üzere toplam 50 adet yaprak örneği alınmalıdır.
Fasulye
Bitkiler fide döneminde ise tüm toprak üstü bölümü 20-30 adet bitki olmak kaydıyla alınmalıdır. Ayrıca ilk çiçeklenme döneminde ise bitkinin tepesinde tamamen gelişmiş 2-3 yaprak bir bitkiden olmak kaydıyla 20-30 adet yaprak örneği alınmalıdır.
Marul ve Ispanakta
Bitkiler gelişme döneminin ortasındayken olgunlaşmış en genç yaprak sapı alınmalı, analiz için 35-40 örnek alınmalıdır.
Şeker Pancarı
Yetiştirme sezonu ortasında, merkezde en genç yaprak ile dışta en yaşlı yapraklar arasında kalan tamamen gelişmiş ve olgunlaşmış yapraklar alınmalıdır. Analiz için 30-40 yaprak örneği alınmalıdır.
Yaprakların Torbalanıp Etiketlenmesi
Örnekler alındıktan sonra naylon torbalara konulur. Örnek alma formu kurşun kalemle doldurulur. Torbaya konularak etiketi yazılır ve torba zımbalanır veya iple bağlanır. Etiketlenen yaprak örnekleri en kısa zamanda laboratuvara analiz için gönderilmesi gerekmektedir. Şayet o gün gönderme imkanı yok ise toplanan örnekler en geç 4 saat içerisinde buzdolabına konmalıdır. Buzdolabı +4oC’de tutulmalıdır.

HAZIRLAYAN:
HAKAN MURAT ÜNLÜ
ZİRAAT MÜHENDİSİ