Ziraatciyiz.Biz 15 Yaşında

21.02.2010, 08:56

Beş Yıllık Plan öncesi dönemlere ait Türkiye'de tüketilen gübre miktar ve çeşitleri üzerindc elimizde güvenilir bilgi bulunmamaktadır. Evliya (1960) tarafından da işaret edildiği gibi 1934'den 1945 yılına değin dış alım yoluyla yurdumuza giren çeşitli gübreler gümrüklerimizde "Kimyevi gübrelcr" adı allında kayda alınmış ve çeşit belirtilmemiştir. Derlenen bilgilere göre 1934 yılında Türkiye'de bitki besin maddeleri esasına (N + P2O5 + K2O) göre kimyasal gübre tüketimi 280 ton olmuştur. Bu miktar 15 yıl sonra yaklaşık 3000 tona ve I962 yılında ise 61000 tona ulaşmıştır.

Azotlu gübre tüketimi 1963 yılından başlayarak genelde sürekli artmıştır. Azotlu gübrelerde en yüksek tüketim 1993 yılında 1335300 ton olarak gerçekleşmiş ve geçtiğimiz 1995 yılında bu miktar % 21 azalarak 1053700 ton olmuştur. Beş Yıllık Plan dönemleri içerisinde en fazla azotlu gübre tüketimi 6. Beş Yıllık Plan döneminde gerçekleşmiş ve l Beş Yıllık Plan döneminden başlayarak azotlu gübre tüketimi 6 Beş Yıllık Plan dönemine değin doğrusal bir şekilde altmıştır. Birinci Beş Yıllık Plan dönemine göre 2., 3 , 4., 5., 6., ve 7. Beş Yıllık Plan dönemlerinde azotlu gübre tüketimi sırasıyla 33, 60, 94, 123, 14. l ve 139 kat artmıştır. Bu önceki Beş Yıllık Plan dönemine göre 2 , 3 , 4., 5, 6, ve 7 Beş Yıllık Plan dönemlerinde azotlu gübre tüketimindeki artış oranları sırasıyla % 229, %8I, %57, %31, % 15 ve %1-3 olarak gerçekleşmiştir. Yedinci beş Yıllık Plan dönemi henüz tamamlanmamış olup 3 yıla ait tüketim ortalaması değerlendirmeye alınmıştır. Azotlu ve fosforlu gübrelerin tüketimleri arasındaki oran 2:1 şeklinde gerçekleşmiş ve bu oran özellikle 5 , 6 , ve 7 Beş Yıllık Plan dönemlerinde korunmuştur.

Fosforlu gübre tüketimi de azotlu gübre tüketimine benzer bir değişim göstermiş en fazla tüketim 787000 ton olarak 1993 yılında gerçekleşmiştir. Geçtiğimiz 1995 yılında fosforlu gübre tüketimi % 26 azalarak 579600 tona inmiştir. Birinci Beş Yıllık Plan dönemine göre 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , ve 7. Beş Yıllık Plan dönemlerinde fosforlu gübre tüketimi sırasıyla 2.7, 5.1, 7.6, 7.4, 8.0 ve 8.1 kat artmıştır. Birinci beş Yıllık Plan döneminden başlayarak bir önceki Beş Yıllık Plan dönemine göre fosforlu gübre tüketiminde gerçekleşren artış oranları sırasıyla % 167, % 93, % 48, % 24, % 78 ve % O.9 olmak gerçekleşmiştir. Fosforlu gübre tüketimi 5 Beş Yıllık Plan döneminde 4 Beş Yıllık Plan dönemine göre azalmıştır. Bu durum 1980 yılında çeşitli nedenlerin etkisiyle tüketimin bir önceki yıla göre % 27 azalarak 482800 ton olarak gerçekleşmesiyle yakından ilgilidir.

Potasyumlu gübre tüketimi azotlu ve fosforlu gübre tüketimleriyle kıyaslandığında çok düşüktür. Ancak aradaki oran giderek daralmakladır. Örneğin 5. Beş Yıllık Plan döneminde N: P2O5: K2O oranı 27:15:1 şeklinde iken bu oran 6. ve 7. Beş Yıllık Plan dönemlerinde sırasıyla 21:11:1 ve 16:9:1 şeklinde değişmiştir. Bir başka deyişle potasyumlu gübre tüketimi sürekli anmaktadır ve bu doğal bir beklentidir. Potasyumlu gübre tüketimi 1. Beş Yıllık Plan dönemine göre 2. , 3., 4. , 5. , 6. , ve 7. Beş Yıllık Plan dönemlerinde sırasıyla 2.2, 2.9, 5.2, 5.6 , 8.2, ve 10.4 kat artmıştır. Potasyumlu gübre tüketimi azotlu ve fosforlu gübrelerin aksine 6. Beş Yıllık Plan dönemine göre 7. Beş Yıllık Plan döneminde artmıştır. Daha öncede işaret edildiği gün gübreleme programında potasyumlu gübrelere yer verilmesi ve uygulanacak miktarların gerçeğe uygun şekilde belirlenmesi günümüz koşullarında büyük önem taşımakladır.

Beş Yıllık Plan Dönemlerinde toplam kimyasal gübre tüketiminde (N + P2O5 K2O) sürekli artış görülmüş ve toplam en yüksek gübre tüketimi 1993 yılında gerçekleşerek 2207200 tona ulaşmıştır. Gübre üretimine paralel olarak geçtiğimiz 1995 yılında gübre tüketimi % 23 azalarak 1700400 ton olmuştur. Beş Yıllık Plan dönemlerinde de gübre tüketiminde dikkate değer artışlar gerçekleşmiş ve 1. Beş Yıllık Plan Döneminden başlayarak bir önceki Beş Yıllık Plan dönemine göre 2 , 3., 4 , 5., 6., ve 7. Beşer Yıllık Plan dönemlerinde gübre tüketimi sırasıyla % 196 % 84, % 54, % 17, % 13 ve % 0.3 artmışın.

Tarım bölgelerimizde tüketilen kimyasal gübrelerin 1993-1995 yıllarında azotlu gübre en fazla Akdeniz Bölgesinde tüketilmiş, bunu Marmara ve Ege Bölgeleri izlemiştir. Fosforlu gübre tüketimi en az Kuzey Doğu Anadolu Bölgesinde gerçekleşmiştir. Fosforlu gübrelerde tüketim en fazla Orta Kuzey Anadolu Bölgesinde gerçekleşmiş bunu Akdeniz ve Ege Bölgeleri izlemiştir. Azotlu gübrelerde en az tüketim Kuzey Doğu Anadolu da saptanmıştır Fosforlu gübrelerde en fazla tüketimin Orta Kuzey Anadolu bölgesinde gerçekleşmesi doğal bir beklentidir. Bu bölge toprakların genelde fosforca yoksul olmaları yanında üreticilerin tahıl tarımında fosforlu gübreleri yer yer gereğinden fazla kullanmaları bunun temel nedenidir.

Kuzey Doğu Anadolu da azotlu, fosforlu ve potasyumlu gübrelerin az tüketilmesinin nedeni bu bölgede iklim ve arazi yapısı yönünden bitkisel üretim deseninin de büyük etkisi vardır. Potasyumlu gübre tüketimi en fazla Akdeniz ve Ege Bölgelerinde gerçekleşmiştir. Bu olgu da doğal bir beklentidir. Söz konusu bölgelerimizde yüksek gelir getiren ürünler yetiştirilmekte ve nitelikli bol ürün için gübreleme programında potasyumlu gübrelerin yer alması zorunlu bulunmakladır. Yöre tüketicilerinin bilinçli olmaları özellikle üründe nitelik üzerine etki yapan potasyumlu gübrelerin öneminin ve değerinin söz konusu bölgelerimizde daha iyi anlaşılmasını sağlamıştır. Toplam gübre tüketimi ele alındığında Akdeniz Bölgesinin başta geldiği bunu Orta Kuzey Anadolu Bölgesi ile Ege ve Marmara Bölgelerinin izlediği görülmekledir. En az toplam gübre tüketimi Kuzey Doğu Anadolu bölgesinde saplanmıştır

Tarım bölgelerinde işlenen birim tarım arazisine bitki besin maddeleri esasına göre tüketilen gübre, miktarları incelendiğinde azotlu gübre (100.7 kg/ha) en fazla Akdeniz Bölgesinde, fosforlu gübre (44.7 kg/ha) Marmara Bölgesinde ve potasyumlu gübre (8.4 kg/ha) Akdeniz Bölgesinde gerçekleşmiştir. Toplam gübre tüketimi 149.l kg/ha olarak en hızla Akdeniz Bölgesinde gerçekleşmiş bunu az farkla Marmara Bölgesi izlemiştir. Türkiye genelinde: toplam gübre tüketimi 97.0 kg/ha olarak belirlenmiştir.

Türkiye genelinde tüketilen gübrelerin yarıdan daha fazlası % 57.1 hububat tarımında gerçekleşmiş bunu % 21.8 ile sanayi bitkileri ve % 12.0 ile de meyve ağaçları izlemiştir. En az gübre tüketimi % 0.9 ile yem bitkilerinde belirlenmiştir. Yem bitkilerinin üretilmesinde göreceli olarak yok denecek kadar az gübre tüketilmiş bulunması üzerinde dikkatle durulması gerekli önemli bir olgudur.

Yem bitkilerinin dengeli bir şekilde beslenmelerinin sağlanması suretiyle nitelikli bol ürün alınması hayvan ve insanların beslenmeleri yanında hayvansal ürünlerin nitelik ve niceliği ile de yakından ilgilidir Yetiştirilen ürünün cinsine göre azotlu ve fosforlu gübre tüketimi benzer şekilde gelişmiştir. Ancak potasyumlu gübre tüketimi en fazla sanayi bitkilerinde gerçekleşmiş bunu meyve ve sebzeler izlemiştir.

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevaplar	Son Mesaj
Gübre Dağıtma Makineleri	Livadi	Tarım Makineleri	3	02.04.2011 10:06
Kimyasal Gübrelerle İlgili Temel İlkeler	Mr.Muhendis	Toprak Bilimi ve Bitki Besleme	0	21.02.2010 08:55
Yeşil Gübre Bitkileri	Mr.Muhendis	Toprak Bilimi ve Bitki Besleme	0	21.02.2010 08:54
Kimyasal Madde ve Gübre Yanığı	Mr.Muhendis	Toprak Bilimi ve Bitki Besleme	0	11.12.2009 13:02
Mazot ve Gübre Desteği	Mr.Muhendis	Tarımsal Destekler ve Krediler	0	04.05.2009 10:45

Ziraatciyiz.Biz 15 Yaşında

Reçete Yazma Yetki Belgesi Alma İşlemleri

Bu alandan sitenizi, ürünlerinizi tanıtabilirsiniz. Bilgi almak ve reklam vermek için bize ulaşın.

İLETİŞİM FORMU

21.02.2010, 08:56	#1
	Türkiye'de Kimyasal Gübre Tüketimi Beş Yıllık Plan öncesi dönemlere ait Türkiye'de tüketilen gübre miktar ve çeşitleri üzerindc elimizde güvenilir bilgi bulunmamaktadır. Evliya (1960) tarafından da işaret edildiği gibi 1934'den 1945 yılına değin dış alım yoluyla yurdumuza giren çeşitli gübreler gümrüklerimizde "Kimyevi gübrelcr" adı allında kayda alınmış ve çeşit belirtilmemiştir. Derlenen bilgilere göre 1934 yılında Türkiye'de bitki besin maddeleri esasına (N + P2O5 + K2O) göre kimyasal gübre tüketimi 280 ton olmuştur. Bu miktar 15 yıl sonra yaklaşık 3000 tona ve I962 yılında ise 61000 tona ulaşmıştır. Azotlu gübre tüketimi 1963 yılından başlayarak genelde sürekli artmıştır. Azotlu gübrelerde en yüksek tüketim 1993 yılında 1335300 ton olarak gerçekleşmiş ve geçtiğimiz 1995 yılında bu miktar % 21 azalarak 1053700 ton olmuştur. Beş Yıllık Plan dönemleri içerisinde en fazla azotlu gübre tüketimi 6. Beş Yıllık Plan döneminde gerçekleşmiş ve l Beş Yıllık Plan döneminden başlayarak azotlu gübre tüketimi 6 Beş Yıllık Plan dönemine değin doğrusal bir şekilde altmıştır. Birinci Beş Yıllık Plan dönemine göre 2., 3 , 4., 5., 6., ve 7. Beş Yıllık Plan dönemlerinde azotlu gübre tüketimi sırasıyla 33, 60, 94, 123, 14. l ve 139 kat artmıştır. Bu önceki Beş Yıllık Plan dönemine göre 2 , 3 , 4., 5, 6, ve 7 Beş Yıllık Plan dönemlerinde azotlu gübre tüketimindeki artış oranları sırasıyla % 229, %8I, %57, %31, % 15 ve %1-3 olarak gerçekleşmiştir. Yedinci beş Yıllık Plan dönemi henüz tamamlanmamış olup 3 yıla ait tüketim ortalaması değerlendirmeye alınmıştır. Azotlu ve fosforlu gübrelerin tüketimleri arasındaki oran 2:1 şeklinde gerçekleşmiş ve bu oran özellikle 5 , 6 , ve 7 Beş Yıllık Plan dönemlerinde korunmuştur. Fosforlu gübre tüketimi de azotlu gübre tüketimine benzer bir değişim göstermiş en fazla tüketim 787000 ton olarak 1993 yılında gerçekleşmiştir. Geçtiğimiz 1995 yılında fosforlu gübre tüketimi % 26 azalarak 579600 tona inmiştir. Birinci Beş Yıllık Plan dönemine göre 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , ve 7. Beş Yıllık Plan dönemlerinde fosforlu gübre tüketimi sırasıyla 2.7, 5.1, 7.6, 7.4, 8.0 ve 8.1 kat artmıştır. Birinci beş Yıllık Plan döneminden başlayarak bir önceki Beş Yıllık Plan dönemine göre fosforlu gübre tüketiminde gerçekleşren artış oranları sırasıyla % 167, % 93, % 48, % 24, % 78 ve % O.9 olmak gerçekleşmiştir. Fosforlu gübre tüketimi 5 Beş Yıllık Plan döneminde 4 Beş Yıllık Plan dönemine göre azalmıştır. Bu durum 1980 yılında çeşitli nedenlerin etkisiyle tüketimin bir önceki yıla göre % 27 azalarak 482800 ton olarak gerçekleşmesiyle yakından ilgilidir. Potasyumlu gübre tüketimi azotlu ve fosforlu gübre tüketimleriyle kıyaslandığında çok düşüktür. Ancak aradaki oran giderek daralmakladır. Örneğin 5. Beş Yıllık Plan döneminde N: P2O5: K2O oranı 27:15:1 şeklinde iken bu oran 6. ve 7. Beş Yıllık Plan dönemlerinde sırasıyla 21:11:1 ve 16:9:1 şeklinde değişmiştir. Bir başka deyişle potasyumlu gübre tüketimi sürekli anmaktadır ve bu doğal bir beklentidir. Potasyumlu gübre tüketimi 1. Beş Yıllık Plan dönemine göre 2. , 3., 4. , 5. , 6. , ve 7. Beş Yıllık Plan dönemlerinde sırasıyla 2.2, 2.9, 5.2, 5.6 , 8.2, ve 10.4 kat artmıştır. Potasyumlu gübre tüketimi azotlu ve fosforlu gübrelerin aksine 6. Beş Yıllık Plan dönemine göre 7. Beş Yıllık Plan döneminde artmıştır. Daha öncede işaret edildiği gün gübreleme programında potasyumlu gübrelere yer verilmesi ve uygulanacak miktarların gerçeğe uygun şekilde belirlenmesi günümüz koşullarında büyük önem taşımakladır. Beş Yıllık Plan Dönemlerinde toplam kimyasal gübre tüketiminde (N + P2O5 K2O) sürekli artış görülmüş ve toplam en yüksek gübre tüketimi 1993 yılında gerçekleşerek 2207200 tona ulaşmıştır. Gübre üretimine paralel olarak geçtiğimiz 1995 yılında gübre tüketimi % 23 azalarak 1700400 ton olmuştur. Beş Yıllık Plan dönemlerinde de gübre tüketiminde dikkate değer artışlar gerçekleşmiş ve 1. Beş Yıllık Plan Döneminden başlayarak bir önceki Beş Yıllık Plan dönemine göre 2 , 3., 4 , 5., 6., ve 7. Beşer Yıllık Plan dönemlerinde gübre tüketimi sırasıyla % 196 % 84, % 54, % 17, % 13 ve % 0.3 artmışın. Tarım bölgelerimizde tüketilen kimyasal gübrelerin 1993-1995 yıllarında azotlu gübre en fazla Akdeniz Bölgesinde tüketilmiş, bunu Marmara ve Ege Bölgeleri izlemiştir. Fosforlu gübre tüketimi en az Kuzey Doğu Anadolu Bölgesinde gerçekleşmiştir. Fosforlu gübrelerde tüketim en fazla Orta Kuzey Anadolu Bölgesinde gerçekleşmiş bunu Akdeniz ve Ege Bölgeleri izlemiştir. Azotlu gübrelerde en az tüketim Kuzey Doğu Anadolu da saptanmıştır Fosforlu gübrelerde en fazla tüketimin Orta Kuzey Anadolu bölgesinde gerçekleşmesi doğal bir beklentidir. Bu bölge toprakların genelde fosforca yoksul olmaları yanında üreticilerin tahıl tarımında fosforlu gübreleri yer yer gereğinden fazla kullanmaları bunun temel nedenidir. Kuzey Doğu Anadolu da azotlu, fosforlu ve potasyumlu gübrelerin az tüketilmesinin nedeni bu bölgede iklim ve arazi yapısı yönünden bitkisel üretim deseninin de büyük etkisi vardır. Potasyumlu gübre tüketimi en fazla Akdeniz ve Ege Bölgelerinde gerçekleşmiştir. Bu olgu da doğal bir beklentidir. Söz konusu bölgelerimizde yüksek gelir getiren ürünler yetiştirilmekte ve nitelikli bol ürün için gübreleme programında potasyumlu gübrelerin yer alması zorunlu bulunmakladır. Yöre tüketicilerinin bilinçli olmaları özellikle üründe nitelik üzerine etki yapan potasyumlu gübrelerin öneminin ve değerinin söz konusu bölgelerimizde daha iyi anlaşılmasını sağlamıştır. Toplam gübre tüketimi ele alındığında Akdeniz Bölgesinin başta geldiği bunu Orta Kuzey Anadolu Bölgesi ile Ege ve Marmara Bölgelerinin izlediği görülmekledir. En az toplam gübre tüketimi Kuzey Doğu Anadolu bölgesinde saplanmıştır Tarım bölgelerinde işlenen birim tarım arazisine bitki besin maddeleri esasına göre tüketilen gübre, miktarları incelendiğinde azotlu gübre (100.7 kg/ha) en fazla Akdeniz Bölgesinde, fosforlu gübre (44.7 kg/ha) Marmara Bölgesinde ve potasyumlu gübre (8.4 kg/ha) Akdeniz Bölgesinde gerçekleşmiştir. Toplam gübre tüketimi 149.l kg/ha olarak en hızla Akdeniz Bölgesinde gerçekleşmiş bunu az farkla Marmara Bölgesi izlemiştir. Türkiye genelinde: toplam gübre tüketimi 97.0 kg/ha olarak belirlenmiştir. Türkiye genelinde tüketilen gübrelerin yarıdan daha fazlası % 57.1 hububat tarımında gerçekleşmiş bunu % 21.8 ile sanayi bitkileri ve % 12.0 ile de meyve ağaçları izlemiştir. En az gübre tüketimi % 0.9 ile yem bitkilerinde belirlenmiştir. Yem bitkilerinin üretilmesinde göreceli olarak yok denecek kadar az gübre tüketilmiş bulunması üzerinde dikkatle durulması gerekli önemli bir olgudur. Yem bitkilerinin dengeli bir şekilde beslenmelerinin sağlanması suretiyle nitelikli bol ürün alınması hayvan ve insanların beslenmeleri yanında hayvansal ürünlerin nitelik ve niceliği ile de yakından ilgilidir Yetiştirilen ürünün cinsine göre azotlu ve fosforlu gübre tüketimi benzer şekilde gelişmiştir. Ancak potasyumlu gübre tüketimi en fazla sanayi bitkilerinde gerçekleşmiş bunu meyve ve sebzeler izlemiştir.