Fidan Ekim Sıklığı

Ekim Sıklığı
Birim sahaya ekilecek tohum miktarını tesbit, fidanlıkların önemli bir soru nudur. Eğer gerekenden sık ekim yapılırsa çıkan ekimfideciklerinin bir kısmı ora da ezilip ölürken diğer bir kısmı da önce, cılız bir gelişme yapar, Damping-off za rarları artar. Bu fideler dikimlerde veya şaşırtmada çok zayiat verir. Kök/sak den gesi bozulur. Aynı zamanda bugün hayli pahalı olan tohum giderleri de çok yük selir. Ancak fazla seyrek ekim de birim sahadan daha az fide sağladığından saha israfına neden olur, ekonomik çalışmayı baltalar.
Bu itibarla m2 veya 1 m uzunluğundaki ekim çizgisine ekilecek tohum mikta rını iyi saptamak lazımdır.
Ancak bunu saptamak da kolay sayılmaz. Zira ekim sıklığı; başta ağaç türü (büyüme hızı) olmak üzere, ekim metoduna (örneğin çizgi ekiminde 1 m uzunlu ğundaki çizgiye 10 gr ekilen göknar tohumu tam alan serpme ekiminde 1 m2 için 100 gr olarak önerilmektedir), amaca (örneğin doğrudan ekim parsellerinden sa tılacak fidanlar daha seyrek, fidanlıkta şaşırtmaya alınacaklar ise daha sık ekile bilir), yetişme ortamına (özellikle toprak türü ağırlaştıkça muhtemel zayiat nede niyle daha sık ekim gerekir), ekim yastıklarının hazırlanma entansitesine, tohu mun çimlenme kabiliyeti ve temizlik yüzdesine yani topyekün kullanma değerine göre değişir.
Bu konuda bazı formüller de yardımcı olabilir.


Aşağı yukarı birçok literatür de verilen bir formül olarak:
AxS
W=------------------------------
DxPxGxL
W = m2 'de kullanılacak tohum miktarı kg olarak
A = Ekim alanı m2 olarak
S = m2'de arzu edilen fidan adedi
G = Ekilecek tohumun çimlenme yüzdesi p = Ekilecek tohumun temizlik yüzdesi D = 1 kg.'daki tohum adedi L = Fidan yüzdesi
Örneğin m2'de 300 adet fide veya fidan yetiştirilmesi öngörülüyor ve 1 kg'de 50.000 tohum sözkonusu ise, tohumun çimlenme yüzdesi % 90, fidan yüzdesi % 60, temizlik yüzdesi % 80 olması halinde 1000 m2'lik ekim alanı için ekilecek to hum miktarı kg olarak:
1000x300
P = ---------------------------------------- = 13.9 kg tohuma ihtiyaç var demektir.
0,90x50.000x0.60x0.80
D
Çizgi ekimi için N = -------------- formülü önerilmektedir. Burada:
GxY
N = 1 m uzunluktaki çizgiye ekilecek tohum miktarı (adet) D = 1 m uzunluktaki çizgide istenen fide veya fidan adedi G = Kullanılacak tohumun çimlenme yüzdesi
Y = Kullanılacak tohumun fidan yüzdesi
Örneğin 1 m uzunlukta arzu edilen fidan adedi 60, çimlenme yüzdesi % 90, fidan yüzdesi % 60 olduğunda:
60
N =------------------ = 111 adet tohum 1 m uzunluktaki çizgiye atılacak demektir.
0.60
Genellikle ülkemizde iğne yapraklı türlerde her bir ekim yastığında yedi çiz gi esas alınmakta olduğu cihatle 1 m uzunluktaki bir yastık alanına bu durumda 11x7- 777 adet tohum gerekecek demektir.
Bu konuda bazı hazır cetveller de geliştirilmiştir (Tablo: 2).
ingiltere 'de genellikle 2-0 yaşında kök kesimiyle yetiştirilecek yapraklı fidan larda m2'de 200-300 fidan yetiştirilmesi öngörülmektedir22.


FİDANLIK VE YETİŞTİRME TEKNİĞİ
Prof Dr. Suat Ürgenç