Ziraatciyiz.Biz 15 Yaşında

08.03.2010, 12:26

Uygun Dikim Zamanı

Uygun dikim zamanının seçilmesi, özellikle kurak ve yarı kurak bölgelerde dikilen fidanların mevcut toprak neminden yararlanabilmesi, yaşam ve gelişme aktivitelerini çabucak başlatabilmesi bakımından büyük önem taşımaktadır.

Dikim zamanını doğru olarak belirleyebilmek için aşağıda açıklanan faktörlerin dikkate alınması, son derece önemlidir.

Ağaçlandırma Alanının Genel İklim Özellikleri

Yazları kurak, sonbahar ve kışı yağışlı olan Akdeniz Bölgesi’nde elverişli dikim zamanının karaçam, kızılçam, servi ve Halep Çamı için sonbahar olduğu ifade edilmektedir. Çünkü bu mevsimde sonbahar yağışlarının toprağı gevşettiği, kök gelişmesi için toprak sıcaklığının yeterli olduğu bildirilmektedir. Böylece, dikilen fidanlar kış gelip de “uyku” haline girmeden, kök gelişmesi yapılabilmekte, bu gelişmiş köklerle kışı uyku halinde geçirdikten sonra, ilkbaharda hemen gelişmeye başlayarak, yaz sıcaklıklarının toprağı kurutuncaya kadar mevcut toprak neminden yararlanması sağlanmış olmaktadır. Bu bölgede, yüksek kısımlarda kalın kar örtüsünden dolayı sonbahar dikimlerinin yapılamadığı yerlerde ise, toprak belirli bir sıcaklığa ulaşırken (4-5˚C), dikim yapılabilirse, erken ilkbahar dikimleri büyük avantaj sağlar. Belirli nedenlerle alçak yörelerde ilkbahar dikimi yapma zorunluluğu varsa, dikimin ocak-şubat aylarında yapılması uygundur.

Ağaçlandırma Alanının Özel İklim Koşulları

Rüzgarın etkili olduğu alanlarda, dikimlerin kışın yapılması önerilmektedir. Çünkü, kışın rüzgar uyku halindeki fidanlara daha az zarar verir. Özellikle rüzgardan çok etkilenen iğne yapraklılar için bu husus çok önemlidir. Ancak kış dikimlerinin de kendine özgü bazı sakıncaları olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.

Toprak Özellikleri

Toprak özellikleri ile dikim mevsimi arasındaki ilişkilere ait şu kurallar verilmektedir: Gevşek ve kumlu topraklara sahip alanlarda sonbahar; kil miktarı oldukça yüksek, ağırca killi topraklarda ise ilkbahar dikimi uygundur. Diğer toprak özellikleri ve iklim karakteristiklerine bağlı olarak toprak neminin tav durumunda (ne çok ıslak veya yaş, ne de çok kuru) olduğu zaman dikim için elverişlidir.

Ağaç Türü ve Fidan Materyali Nitelikleri

Bu hususta genel olarak şu kural verilmektedir: Yaprağını döken türler için sonbahar, iğne yapraklılar ve diğer herdem yeşil yapraklılar için de ekseriyetle ilkbahar dikimi uygundur.

Fidan materyalinin çeşidine göre ise şu önerilerde bulunulmaktadır: Topraklı (kaplı) fidanların dikimi, büyük ölçüde mevsime bağlı değildir. Çıplak köklü fidanlar için ise uygun dikim zamanı ağaç türüne, lokal iklim koşullarına göre değişir. Ağaç türleriyle ilgili olarak özellikle çıplak köklü fidanların dikiminde latent hale (uyku haline) girme zamanları belirleyici olur. Başka bir anlatımla, bu fidanlar ağaç türüne ve yetişme ortamının iklim özelliklerine göre uyku haline girdikten sonra, diğer bir ifadeyle latent halde iken dikilmelidirler.

Dikim Esnasında Hava Halleri

Hava hallerinden özellikle soğuk hava akımları ve don olaylarının cereyan ettiği zamanların bilinmesi, uygun dikim zamanını belirleme bakımından son derece önemlidir. Soğuk hava akımları başladığında dikim başlamışsa bile bırakmak gerekir. Toprakta sık ve derin don olaylarının yaşanması halinde uygun dikim zamanı ilkbahardır.

Gökyüzünün kapalı ve bulutlu olması, durgun, rüzgarsız hava hallerinin bulunması halinde, söz konusu durumlar dikim için en elverişli hava halleridir. Bunun aksine ağır topraklarda yağışlı hava halleriyle, dikim esnasındaki güneşli ve özellikle sıcak rüzgarlı günler, dikim için en elverişsiz hava halleridir.

Ülkemizde, coğrafi bölgelere göre iklim koşulları da çok değişmekte ve ağaç türleri de buna bağlı olarak çeşitlilik göstermektedir. Bu nedenle, ülkemiz dikim mevsimi bakımından çeşitli olanaklara sahip bulunmaktadır. Bu ilişkilere göre söz konusu olabilecek dikim mevsimleri aşağıda açıklanmıştır.

İlkbahar Dikimi

Genellikle kışları sert geçen ve ilkbahar ile yaz başlarında yeterli ölçüde yağış alan yörelerde, ilkbahar dikimleri yapılması önerilmektedir. Bu dikim zamanı mart ayından nisan sonuna veya daha soğuk yörelerde mayıs ortasına kadar sürer. Ağaç türleri olarak geç sürgün veren türler kızılçam ve Fıstık Çamı dışında diğer çam türleri, ladin, göknar gibi iğne yapraklılar için esas dikim mevsimi ilkbahardır. Özellikle geniş yapraklılarda tomurcukların patlamasından önce dikim tamamlanmalıdır.

Orta Anadolu Stepleri’nde erken sonbahar ve erken ilkbahar dikimi iyi sonuçlar vermektedir.

İlkbahar dikimi, don tehlikelerinin çok olduğu bölgeler için çok uygundur. Ancak, ilkbahar yağışlarından yararlanmak için dikimler, olanaklar ölçüsünde erken yapılmalıdır. Çünkü köklerin biyolojik aktiviteleri, tomurcuklara kıyasla 15-30 gün erken başlamaktadır. Geç kalındığında kök aktivitesi başlamış olduğundan, dikim başarısı azalır.

Yaz Sonu Dikimi

Yaz sonu dikimi, kış ve ilkbahar yağışlarının az olduğu, buna karşılık yaz yağışlarının çok miktarda bulunduğu yöreler için uygundur. Bu şekildeki iklime sahip ılıman bölgelerde ağustos başından eylül ayı sonuna kadar dikim yapılabilir. Bu dikim mevsimi ladin ve duglaz için iyi sonuçlar vermiştir. Ancak, güney bakılar ve çok güneş gören yerler ladin için de yaz sonu dikiminin uygun olmadığını göstermiştir. Aynı şekilde büyük alanların ağaçlandırılmasında ve fidanların uzaklardan sağlandığı yerler için elverişli bir dikim mevsimi değildir.

Sonbahar Dikimi

Bu dikim mevsimi genellikle, ilkbaharda erken sürgün veren ve kışın yapraklarını döken türler için elverişlidir. Ekim ayından başlayarak aralık ve ocak ayı ortasına kadar devam eder. Ancak, ağır (killi) topraklara sahip nemli bölgeler ve yöreler ile, don olaylarının meydana geldiği, kemirici hayvanların bol olduğu yetişme ortamları için bu dikim mevsimi uygun değildir. Şiddetli rüzgar zararlılarının olmadığı bazı dağlık bölgeler için dikim mevsimi olarak sonbahar düşünülebilir.

Kış Dikimi

Bu dikim mevsimi, Akdeniz ve Batı Anadolu Bölgesi’nde denizden çok yüksek olmayan, kışları ılıman yerler için düşünülebilir. Dikim, bütün kış boyunca, şubat sonuna kadar sürebilir. Kışın don olaylarının meydana geldiği ve soğukların dikim çalışmalarını engellediği yerlerde, bu dikim mevsimi uygun değildir.

Uygulama için daha kolay karar verebilmek amacıyla, genel kurallardan bazı sapmalar dikkate alınarak elde mevcut belirli bir ağaç türünün hangi mevsimlerde dikilebileceğini gösteren anahtar bilgilerin verilmesi yararlı görülmüştür.

Kızılçam

Dikim mevsimi olarak kasım ayı başı-şubat sonu arasındaki zaman periyodunun uygun olduğu bildirilmektedir.

Fıstık Çamı ve Servi

Akdeniz ve Ege Bölgesi’nin alçak yörelerinde, yağışların başlayıp, toprağın 20-30 cm derinliğine kadar yağış sularının işleyebildiği sonbahar aylarından itibaren şubat sonuna kadar olan zaman dikim periyodu için uygundur.

Karaçam

Kurak İç Anadolu koşullarında, ekim ve kasım aylarında yapılan dikimler, mart ve nisan dikimlerinden daha başarılı olmuştur. Bu dikimlerin başarı derecesi, dikimden 6-7 ay önce mart ve nisan aylarında toprağın işlenmesi halinde daha da artmaktadır.

Sedir

Yapılan araştırmalardan elde edilen sonuçlara göre, sedirler için uygun dikim periyodunun kasım ve nisan ayları olduğu bildirilmektedir. Kışı sert ve donlu geçen yüksek bölgelerde bu periyodun mayıs ortalarına kadar uzayabileceği ifade edilmektedir. Yağışın uygun gittiği yıllarda dikimin kasım ayından aralık ayı ortalarına kadar uzayabileceği de yine araştırmalarla belirlenmiştir.

Sarıçam, Karaçam, Ladin, Göknar ve Kayın

Bu ağaç türleri için, kışı donlu ve sert geçen bölgelerdeki yayılış alanlarında uygun dikim mevsiminin sonbahar ve erken ilkbahar olduğu bildirilmektedir.

Çeşitli ağaç türleri ve iklim bölgeleri için, uygun dikim zamanı bakımından buraya kadar yapılan açıklamalarla verilen anahtar bilgilerin dikkate alınması ve böylece en isabetli dikim zamanı kararının, mevcut klimatik koşullara ve dikim yapılacak türlerin biyolojisine göre verilmesi gerekmektedir. Bütün bu değerlendirmelerin özünde şu gerçek yatmaktadır:

“Uygun dikim zamanı genel olarak, toprakta don tehlikesinin bulunmadığı, hava ve toprağın yeterli neme sahip olduğu, topraktan ve bitkiden meydana gelen su kaybının veya buharlaşmanın (evapotranspirasyon) en düşük düzeyde cereyan ettiği, fidanların latent (uyku) durumunda bulunduğu periyottur.”

Geniş alanlarda yapılan aynı türe ait dikimlerde, dikim işleri bir mevsimde bitirilemez ise, gevşek ve kumlu topraklarda sonbahar, killi ve verimli topraklarda ilkbahar dikimi yapılması uygundur.

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevaplar	Son Mesaj
Fide ve Fidan Üretim Tekniği Ders Notu	Mr.Muhendis	Ders Notları	1	24.09.2011 13:04
Fidan Dikim Şekilleri	Mr.Muhendis	Peyzaj Mimarlığı	0	08.03.2010 12:24
Fidan Dikiminin Püf Noktaları	Mr.Muhendis	Peyzaj Mimarlığı	0	24.01.2010 09:57
Fidan Üretici Kod Numaraları	Mr.Muhendis	Tarımsal Biyoteknoloji	0	31.12.2009 01:55
Kaplı Fidan Üretimi	Mr.Muhendis	Bahçe Bitkileri	0	23.12.2009 16:19

Ziraatciyiz.Biz 15 Yaşında

Reçete Yazma Yetki Belgesi Alma İşlemleri

Bu alandan sitenizi, ürünlerinizi tanıtabilirsiniz. Bilgi almak ve reklam vermek için bize ulaşın.

İLETİŞİM FORMU

08.03.2010, 12:26	#1
	Fidan Üretim Yöntemleri Uygun Dikim Zamanı Uygun dikim zamanının seçilmesi, özellikle kurak ve yarı kurak bölgelerde dikilen fidanların mevcut toprak neminden yararlanabilmesi, yaşam ve gelişme aktivitelerini çabucak başlatabilmesi bakımından büyük önem taşımaktadır. Dikim zamanını doğru olarak belirleyebilmek için aşağıda açıklanan faktörlerin dikkate alınması, son derece önemlidir. Ağaçlandırma Alanının Genel İklim Özellikleri Yazları kurak, sonbahar ve kışı yağışlı olan Akdeniz Bölgesi’nde elverişli dikim zamanının karaçam, kızılçam, servi ve Halep Çamı için sonbahar olduğu ifade edilmektedir. Çünkü bu mevsimde sonbahar yağışlarının toprağı gevşettiği, kök gelişmesi için toprak sıcaklığının yeterli olduğu bildirilmektedir. Böylece, dikilen fidanlar kış gelip de “uyku” haline girmeden, kök gelişmesi yapılabilmekte, bu gelişmiş köklerle kışı uyku halinde geçirdikten sonra, ilkbaharda hemen gelişmeye başlayarak, yaz sıcaklıklarının toprağı kurutuncaya kadar mevcut toprak neminden yararlanması sağlanmış olmaktadır. Bu bölgede, yüksek kısımlarda kalın kar örtüsünden dolayı sonbahar dikimlerinin yapılamadığı yerlerde ise, toprak belirli bir sıcaklığa ulaşırken (4-5˚C), dikim yapılabilirse, erken ilkbahar dikimleri büyük avantaj sağlar. Belirli nedenlerle alçak yörelerde ilkbahar dikimi yapma zorunluluğu varsa, dikimin ocak-şubat aylarında yapılması uygundur. Ağaçlandırma Alanının Özel İklim Koşulları Rüzgarın etkili olduğu alanlarda, dikimlerin kışın yapılması önerilmektedir. Çünkü, kışın rüzgar uyku halindeki fidanlara daha az zarar verir. Özellikle rüzgardan çok etkilenen iğne yapraklılar için bu husus çok önemlidir. Ancak kış dikimlerinin de kendine özgü bazı sakıncaları olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Toprak Özellikleri Toprak özellikleri ile dikim mevsimi arasındaki ilişkilere ait şu kurallar verilmektedir: Gevşek ve kumlu topraklara sahip alanlarda sonbahar; kil miktarı oldukça yüksek, ağırca killi topraklarda ise ilkbahar dikimi uygundur. Diğer toprak özellikleri ve iklim karakteristiklerine bağlı olarak toprak neminin tav durumunda (ne çok ıslak veya yaş, ne de çok kuru) olduğu zaman dikim için elverişlidir. Ağaç Türü ve Fidan Materyali Nitelikleri Bu hususta genel olarak şu kural verilmektedir: Yaprağını döken türler için sonbahar, iğne yapraklılar ve diğer herdem yeşil yapraklılar için de ekseriyetle ilkbahar dikimi uygundur. Fidan materyalinin çeşidine göre ise şu önerilerde bulunulmaktadır: Topraklı (kaplı) fidanların dikimi, büyük ölçüde mevsime bağlı değildir. Çıplak köklü fidanlar için ise uygun dikim zamanı ağaç türüne, lokal iklim koşullarına göre değişir. Ağaç türleriyle ilgili olarak özellikle çıplak köklü fidanların dikiminde latent hale (uyku haline) girme zamanları belirleyici olur. Başka bir anlatımla, bu fidanlar ağaç türüne ve yetişme ortamının iklim özelliklerine göre uyku haline girdikten sonra, diğer bir ifadeyle latent halde iken dikilmelidirler. Dikim Esnasında Hava Halleri Hava hallerinden özellikle soğuk hava akımları ve don olaylarının cereyan ettiği zamanların bilinmesi, uygun dikim zamanını belirleme bakımından son derece önemlidir. Soğuk hava akımları başladığında dikim başlamışsa bile bırakmak gerekir. Toprakta sık ve derin don olaylarının yaşanması halinde uygun dikim zamanı ilkbahardır. Gökyüzünün kapalı ve bulutlu olması, durgun, rüzgarsız hava hallerinin bulunması halinde, söz konusu durumlar dikim için en elverişli hava halleridir. Bunun aksine ağır topraklarda yağışlı hava halleriyle, dikim esnasındaki güneşli ve özellikle sıcak rüzgarlı günler, dikim için en elverişsiz hava halleridir. Ülkemizde, coğrafi bölgelere göre iklim koşulları da çok değişmekte ve ağaç türleri de buna bağlı olarak çeşitlilik göstermektedir. Bu nedenle, ülkemiz dikim mevsimi bakımından çeşitli olanaklara sahip bulunmaktadır. Bu ilişkilere göre söz konusu olabilecek dikim mevsimleri aşağıda açıklanmıştır. İlkbahar Dikimi Genellikle kışları sert geçen ve ilkbahar ile yaz başlarında yeterli ölçüde yağış alan yörelerde, ilkbahar dikimleri yapılması önerilmektedir. Bu dikim zamanı mart ayından nisan sonuna veya daha soğuk yörelerde mayıs ortasına kadar sürer. Ağaç türleri olarak geç sürgün veren türler kızılçam ve Fıstık Çamı dışında diğer çam türleri, ladin, göknar gibi iğne yapraklılar için esas dikim mevsimi ilkbahardır. Özellikle geniş yapraklılarda tomurcukların patlamasından önce dikim tamamlanmalıdır. Orta Anadolu Stepleri’nde erken sonbahar ve erken ilkbahar dikimi iyi sonuçlar vermektedir. İlkbahar dikimi, don tehlikelerinin çok olduğu bölgeler için çok uygundur. Ancak, ilkbahar yağışlarından yararlanmak için dikimler, olanaklar ölçüsünde erken yapılmalıdır. Çünkü köklerin biyolojik aktiviteleri, tomurcuklara kıyasla 15-30 gün erken başlamaktadır. Geç kalındığında kök aktivitesi başlamış olduğundan, dikim başarısı azalır. Yaz Sonu Dikimi Yaz sonu dikimi, kış ve ilkbahar yağışlarının az olduğu, buna karşılık yaz yağışlarının çok miktarda bulunduğu yöreler için uygundur. Bu şekildeki iklime sahip ılıman bölgelerde ağustos başından eylül ayı sonuna kadar dikim yapılabilir. Bu dikim mevsimi ladin ve duglaz için iyi sonuçlar vermiştir. Ancak, güney bakılar ve çok güneş gören yerler ladin için de yaz sonu dikiminin uygun olmadığını göstermiştir. Aynı şekilde büyük alanların ağaçlandırılmasında ve fidanların uzaklardan sağlandığı yerler için elverişli bir dikim mevsimi değildir. Sonbahar Dikimi Bu dikim mevsimi genellikle, ilkbaharda erken sürgün veren ve kışın yapraklarını döken türler için elverişlidir. Ekim ayından başlayarak aralık ve ocak ayı ortasına kadar devam eder. Ancak, ağır (killi) topraklara sahip nemli bölgeler ve yöreler ile, don olaylarının meydana geldiği, kemirici hayvanların bol olduğu yetişme ortamları için bu dikim mevsimi uygun değildir. Şiddetli rüzgar zararlılarının olmadığı bazı dağlık bölgeler için dikim mevsimi olarak sonbahar düşünülebilir. Kış Dikimi Bu dikim mevsimi, Akdeniz ve Batı Anadolu Bölgesi’nde denizden çok yüksek olmayan, kışları ılıman yerler için düşünülebilir. Dikim, bütün kış boyunca, şubat sonuna kadar sürebilir. Kışın don olaylarının meydana geldiği ve soğukların dikim çalışmalarını engellediği yerlerde, bu dikim mevsimi uygun değildir. Uygulama için daha kolay karar verebilmek amacıyla, genel kurallardan bazı sapmalar dikkate alınarak elde mevcut belirli bir ağaç türünün hangi mevsimlerde dikilebileceğini gösteren anahtar bilgilerin verilmesi yararlı görülmüştür. Kızılçam Dikim mevsimi olarak kasım ayı başı-şubat sonu arasındaki zaman periyodunun uygun olduğu bildirilmektedir. Fıstık Çamı ve Servi Akdeniz ve Ege Bölgesi’nin alçak yörelerinde, yağışların başlayıp, toprağın 20-30 cm derinliğine kadar yağış sularının işleyebildiği sonbahar aylarından itibaren şubat sonuna kadar olan zaman dikim periyodu için uygundur. Karaçam Kurak İç Anadolu koşullarında, ekim ve kasım aylarında yapılan dikimler, mart ve nisan dikimlerinden daha başarılı olmuştur. Bu dikimlerin başarı derecesi, dikimden 6-7 ay önce mart ve nisan aylarında toprağın işlenmesi halinde daha da artmaktadır. Sedir Yapılan araştırmalardan elde edilen sonuçlara göre, sedirler için uygun dikim periyodunun kasım ve nisan ayları olduğu bildirilmektedir. Kışı sert ve donlu geçen yüksek bölgelerde bu periyodun mayıs ortalarına kadar uzayabileceği ifade edilmektedir. Yağışın uygun gittiği yıllarda dikimin kasım ayından aralık ayı ortalarına kadar uzayabileceği de yine araştırmalarla belirlenmiştir. Sarıçam, Karaçam, Ladin, Göknar ve Kayın Bu ağaç türleri için, kışı donlu ve sert geçen bölgelerdeki yayılış alanlarında uygun dikim mevsiminin sonbahar ve erken ilkbahar olduğu bildirilmektedir. Çeşitli ağaç türleri ve iklim bölgeleri için, uygun dikim zamanı bakımından buraya kadar yapılan açıklamalarla verilen anahtar bilgilerin dikkate alınması ve böylece en isabetli dikim zamanı kararının, mevcut klimatik koşullara ve dikim yapılacak türlerin biyolojisine göre verilmesi gerekmektedir. Bütün bu değerlendirmelerin özünde şu gerçek yatmaktadır: “Uygun dikim zamanı genel olarak, toprakta don tehlikesinin bulunmadığı, hava ve toprağın yeterli neme sahip olduğu, topraktan ve bitkiden meydana gelen su kaybının veya buharlaşmanın (evapotranspirasyon) en düşük düzeyde cereyan ettiği, fidanların latent (uyku) durumunda bulunduğu periyottur.” Geniş alanlarda yapılan aynı türe ait dikimlerde, dikim işleri bir mevsimde bitirilemez ise, gevşek ve kumlu topraklarda sonbahar, killi ve verimli topraklarda ilkbahar dikimi yapılması uygundur.