Physalis (İnca Eriği, Altın Çilek, Yer Kirazı) Yetiştiriciliği

Physalis (İnca Eriği, Yer Kirazı, Altın Çilek): Cape Gooseberry, Ground Cherry, Golden Berry,Chinese Lantern, Winter Cherry, Bladder Cherry, Strawberry Cherry, Mullaca, Wild Tomato, Camapu, Tomatillo, Husk Tomato, Sunberry, Wild Cape Gooseberry, Güvey Feneri, Güney Feneri, İnca Eriği, Yer Kirazı ve Altın Çilek olarak ta adlandırılır.

Physalis (İnca Eriği, Yer Kirazı, Altın Çilek) Özellikleri:

Physalis, ortası kahverengi olan sarı çiçeklere sahip bir bitkidir. Aynı ismi taşıyan meyvesi ise olgunlaştıktan sonra sarımtırak rengini almaktadır. Bu meyve birçok toprak tipinde yetişmekle birlikte en önemli özelliği çorak topraklarda da verim verebilmesidir. Physalis, büyüme aşamasında suya normalden fazla gereksinim duyar. Bitki olarak çok kırılgan ve hassas bir yapıya sahiptir. Tohumlama işlemi ise çekirdekleri sayesinde yapılır.

Physalis' in Peruviana (Cape Gooseberry, Ground Cherry, Golden Berry), Alkekengi-Franchetii (Chinese Lantern, Winter Cherry, Bladder Cherry, Strawberry Cherry), Angulata (Mullaca, Wild Tomato, Camapu, Winter Cherry), Cotztomatl, İxocarpa (Tomatillo, Husk Tomato), Minima (Sunberry, Wild Cape Gooseberry), Pruinosa (Ground Cherry, Husk Tomato) angustifolia, arenicola, carpenteri gibi başlıca çeşitleri bulunmaktadır.

Physalis (İnca Eriği, Altın Çilek, Yer Kirazı) Yetiştiriciliği:

Physalis Orta Amerika, Güney Afrika ülkeleri ve İsrail de üretilmektedir. Ülkemizde de üretimine başlanmıştır.

Ülkemizde 5 yıldır üretimi yapılmaktadır.

Yer kirazı fide ile üretilebilir. Yetiştirilmesi kolay ve zahmetsizdir. Hasat örtü altında yıla yayılı olarak dışarda ise Ağustos-Eylül-Ekim aylarında yapılmaktadır. Bitki uygun koşullarda çok yayılmacı olduğundan dolayı kimi bölgelerde zararlı ot olarakta görülmektedir.

Egzotik meyvenin anavatanı Güney Amerika’dır. Bunun dışında bazı Afrika, Avrupa ve Asya ülkelerinde de kültürü yapılmaktadır. Ülkemizde de yavaş yavaş üretimi artmaktadır. Bitkinin bazı türleri ülkemizin muhtelif bölgelerinde doğal olarak yetişmekle birlikte bu türler genellikle bitkinin yabani türü olup zehirli olabilmektedir. Doğal olarak yetişen bu tür özellikle ilaç sanayisinde kullanılmaktadır. Toplamda 70’in üzerinde türü olan Physalis bitkisinin ticari olarak en fazla kabul gören ve taze olarak meyveleri tüketilebilen türü Physalis Peruviana’dır. Bu tür aynı zamanda Cape Gooseberry olarak da adlandırılmaktadır. Ülkemizde ise “Pelerinli Bektaşi Üzümü” , “Kaz Üzümü” ve “Yer Kirazı” isimleri ile bilinmektedir.

İç piyasada yeterince tanınmayan bu meyvenin iç tüketiminin artması aynı zamanda dış pazardaki rekabet şansımızı da arttıracaktır. Yüksek fiyatı nedeni ile iç pazarda genellikle lüks tüketime yönelik bir gıda olarak yer edinen ve genellikle otellere ve büyük marketlere pazarlanan meyvenin üretimindeki artışa paralel olarak düşmesi beklenen fiyatı ile iç pazardaki bilinirliliğinin artması ve pazarda daha fazla yer edinmesi beklenmektedir.

Physalis (İnca Eriği, Altın Çilek, Yer Kirazı) Yetiştirme Ortamları;

* Yer Kirazının örtü altı yetiştiriciliği ve açıkta yetiştiriciliği yapılabilmektedir.
* Açıkta yetiştirildiğinde verim örtü altı yetiştiriciliğine göre düşük olmakla birlikte aroma ve tat açısından daha iyi sonuç vermektedir.

Physalis (İnca Eriği, Altın Çilek, Yer Kirazı) Yetiştiricilik yapılacak Toprak Özellikleri;

* Bitki Ph 5 – 6.5 arası olan toprakları sevmektedir.
* Meyvenin olgunlaşması nin olgunlaşması birkaç ay sürebilmektedir.
* Bitkinin dikimini müteakip yaklaşık 4 ay içerisinde meyve alınmaktadır. Hasat çiçeklenmeyi takip eden 60-90 gün içerisinde yapılmaktadır.
* Bitki hasat sonrasında budanmalıdır.

Physalis (İnca Eriği, Altın Çilek, Yer Kirazı) Dikim Zamanları ve Mahsül;

* Bir dekarda yaklaşık 1800-2100 adet tohum dikilmekte ve 1.5-2 ton mahsul alınmaktadır.
* Bir bitkiden yaklaşık 300 adet meyve alınmaktadır.
* İşçiler elle toplama yaptığı takdirde saatte ortalama 5 kg ürün toplamaktadır. Bitkinin silkelenmesi sonucu yere düşen meyvelerin toplanması diğer bir yöntemdir. Bu yöntem ile birim zamanda çok daha fazla meyve toplanabilmektedir. Makine ile toplama yapıldığı takdirde ise bunun yaklaşık 4 katı daha fazla ürün toplanabilmektedir.

Physalis (İnca Eriği, Altın Çilek, Yer Kirazı) Üretimi;

Physalis (İnca Eriği, Yer Kirazı) bilinirliği az olan bir üründür. Dünyada pek fazla üretimi yapılmamakla birlikte en fazla üretim yapılan Kolombiya’da bile üretim 2004 yılında 12 bin ton olarak gerçekleşmiştir. Kişi başı tüketim ise 2003 yılında 150 gr olarak gerçekleşmiştir. (Kolombiya Tarım Bakanlığı). Ülkemizde kayda değer bir üretim yapılmamaktadır.

Physalis (İnca Eriği, Altın Çilek, Yer Kirazı) Hasat;

* Öğleden sonra nemin azaldığı saatlerde toplanması daha uygundur.
* Hasat meyveler turuncu rengini aldığı zaman yapılmalıdır.
* Hasat sırasında meyveler elle tek tek toplanabileceği gibi bitkinin silkelenmesi sonrasında dibine düşen meyvelerin toplanması ile de yapılabilmektedir. Meyvelerin silkelenerek toplanması, aynı olgunlukta meyvelerin toplanmasını sağlamak gibi bir avantaja sahiptir.
* Meyveler genellikle orijinal dış muhafazası ( kaliks ) ile paketlenmektedir. Paketler çoğunlukla 12*100 gr lık kutular halinde ambalajlanmaktadır.
* Meyve uygun koşullarda birkaç ay bozulmadan saklanabilmektedir. Meyvenin kaliksi çıkarıldığı takdirde dayanıklılık süresi azalmaktadır. Kaliksi ile birlikte dondurulduğu takdirde 1 yıla kadar ürün korunabilmektedir.


Örtüaltı Physalis (İnca Eriği, Altın Çilek, Yer Kirazı) Yetiştiriciliği.


Physalis (İnca Eriği, Altın Çilek, Yer Kirazı), PH’ı 5,5-7 olan, kumlu topraklardan hafif killi topraklara kadar değişik topraklarda yetişir.

Physalis' in (İnca Eriği, Altın Çilek, Yer Kirazı) Serada Toprak Hazırlığı Nasıl Yapılmalı?

* Seradaki, mevcut ürün artıkları temizlenmelidir.
* Toprak analizi yapılarak, bilinçli bir gübreleme programı hazırlanmalıdır.
* Bir önceki dönemde topraktan kaynaklanan hastalık ve nematod problemi görülen seralarda, toprak ilaçlaması yapılmalıdır.
* Toprak derince işlenmelidir.


Physalis' in (İnca Eriği, Altın Çilek, Yer Kirazı) Seradaki İklim Şartları Nasıl Olmalı?

Physalis (İnca Eriği, Altın Çilek, Yer kirazı) bitkisi, fide döneminde nemi sever, yetişme ve meyve olgunlaşma döneminde yüksek nemden hoşlanmaz. Nemli ortamlarda hastalıklar artar; ama kök çevresinin düzenli su almasını ister. Yer Kirazı bitkisinin örtü altında fide dönemindeki sıcaklık isteği 18-20 oC iken yetişme döneminde 25oC’ dir. 30 oC’nin üstündeki sıcaklıkta meyve tutumu sorun olur. Bu sıcalıkların üzerine çıkıldığında meyvelerde dökülmeler görülür. Bu dökülmeler seranın yeterince havalanamamasından da kaynaklanabilir. 100C’nin altındaki sıcaklıkta bitki gelişmesi durur.

Physalis' in (İnca Eriği, Altın Çilek, Yer Kirazı) Serada Dikim Öncesi Gübreleme Nasıl Yapılmalı?


Serada dikim yapılmadan önce mutlaka toprak analizlerini yaptırılmalı, çıkan sonuçlara göre de gübreleme yapılmalıdır. Suni gübre olarak 55 kg Amonyum Nitrat + 50 kg .TSP+50 kg. Potasyum Nitrat + 50kg Magnezyum Nitrat birbirleriyle iyice karıştırılarak fide dikiminden 10-15 gün önce toprağın yüzüne serilir ve en az 15-20 cm derinliğinde toprak işlenerek karıştırılır.

Physalis' in (İnca Eriği, Altın Çilek, Yer Kirazı) Seraya Dikimde Nelere Dikkat Edilmelidir?

Yer kirazı fideleri 5-6 gerçek yapraklı olduğu zaman hazırlanmış olan fide dikim yerlerine tek sıra olmak üzere, sıra üzeri ve sıra arası 60x90 cm, ara ile dikilmelidir. Fideler havanın serin olduğu saatlerde ve toprak tavı yeterli olduğu zaman dikilmelidir. Dikimde çukurlar derin olmamalı, kök boğazına kesinlikle toprak gelmemelidir.
Daha önceden ayarlanan dikim aralıklarına fide dikim işlemi yapılır. Fide dikim işlemi yapılmadan önce, kök ve mantari hastalıkları önleyici ilaçlar kullanılmalıdır.

* Fideler 5-6 gerçek yaprağa ulaştığında dikim yapılmalıdır.
* Dikim yapılırken fide torfunun en üst kısmı ile toprak yüzeyi aynı hizada olması gerekir.
* Dikimden sonra mutlaka can suyu verilmelidir.
* Fideler 20-30 cm boya ulaştığında ipe alınmalıdır.

Physalis'in (İnca Eriği, Altın Çilek, Yer Kirazı) Askıya Alma ve Budaması?

Yer kirazı 20-30 cm. boylanınca dip kısmından genişçe olmak şartıyla bir düğüm atılır ve diğer tepedeki tele bağlanarak ipe alınır; ancak bitkinin gövde ve büyüme noktaları gevrek olduğundan ipe alma ve sarmada bitkinin yaralanmamasına dikkat edilmelidir. Budama; Yer kirazı bitkisinin ana gövdesi üzerinden çok sayıda yan dallar çıkar. (8-10 yan dal) bu dallar budama yapmak suretiyle 4’e indirilir ve askı teline iple bağlanır. Budama yaparak bitkinin daha iyi havalanmasını ve ışık almasını sağlarız böylece bitkimizin meyve kalitesi artmış olur.

Physalis' in (İnca Eriği, Altın Çilek, Yer Kirazı) Sulama Nasıl Olmalı?

Sabahın erken saatlerinde yapraklar donuk renkte ise bitkinin sulanması gerekir. İlk meyveler görüldükten sonra sıcak havalarda hafif topraklarda her 2-3 günde bir, ağır toprakta 3-7 günde bir sulanmalı, az su sık aralık prensibi uygulanmalıdır. Damla sulamada; 1.5 ton/da’dan başlanır bitki büyüklüğüne göre 5 ton/da ile noktalanır. Damla sulama; bitkinin su ihtiyacını günlük olarak cevap verebilmesi yanında, gübrelemenin de birlikte yapılmasına imkân vermektedir. Sulama zamanını tayinde en pratik yol, bitkinin kök bölgesindeki toprağın tavını kontrol ederek yapılmalıdır.