Yenilebilen Süs Bitkileri

Aesculus hippocastanum (At Kestanesi) Agave americana L. (Amerikan Agavı, Yüzyıl Bitkisi) Arbutus unedo (Kocayemiş, Dağçileği) Castanea sativa (Kestane Ağacı) Chaenomeles speciosa (Bahardalı, Japonayvası, Yörükkızı) Diospyros kakı (Cennet Elması, Trabzon Hurması, Ambe) Juglas Regia (Ceviz Ağacı) Laurus nobilis (Defne) Monstera deliciosa (Deve Tabanı) Morus nigra (Karadut) Passiflora Caerulea (Çarkıfelek, Mavi Çarkıfelek) Punica granatum (Nar) Yucca flamentosa (Avize Çiçeği) yenilebilen süs bitkileri çeşitlerindendir.

Aesculus hippocastanum (At Kestanesi)

Aesculus hipocastanum genellikle dik dallanan piramit formlu boylu bir ağaçtır. Kızıl kahverengi gövde renkli olup, yaprakları geniş parçalı sarımsı –yeşildir. Mayıs veya Haziran ayında salkım şeklinde çiçek açar, koyu kahverengi, kestane rengi ve dikenli kabuk içinde meyve yapar. Ilıman ve sıcak yerlerde park, bahçelerde, genellikle yol ağaçlamalarında kullanılır. Tohum ile üretilir.

Gave americana L. (Amerikan Agavı, Yüzyıl Bitkisi)

Gövdesiz, sukkulent bir bitkidir. Yapraklar dikensi ve kılıç şeklindedir. Deri dokusunu andıran bu yapraklar grimsi yeşil renktedir Sarımsı yeşil çiçekler yan dalların ucunda toplu olarak bulunur. Çiçeklenme mevsimi yaz sonlarıdır. Çiçeklenmenin başlamasından 30-40 yıl sonra bitkinin 7.5 m’ye kadar boylandığı ve en uçta iri bir çiçek açlığı görülür Sonra bitki ölür Güneşli yerleri sever. Ancak, kapalı alanlarda dona karşı korunmuş olur. Kaya bahçelerinde, büyük binaların giriş hollerindeki büyük saksılarda, güneş alan teras ve bahçelerde kullanılır. Ana bitkinin yanındaki sürgünlerin ayrılmasıyla üretilir.

Arbutus unedo (Kocayemiş, Dağçileği)

Vatanı, Akdeniz bölgesi ve Güney Batı İrlanda’dır. Çalı veya herdem yeşil ağaççık durumundadır. Boyu çoğunlukla 12 metreye kadar erişir. Gövde kabuğu kaba ve parçalıdır. Yapraklar koyu yeşil ve dişlidir. Çiçekler sarkık kümeler halinde olup beyaz veya pembemsi renktedir. Meyve yuvarlak ve çilek görünümündedir. 1,5-2 cm çapındaki meyveler portakal kırmızısı renkte ve pürtüklü bir yüzeye sahiptir. Sonbahar sonları ve kışın çiçek açar.

Castanea sativa (Kestane Ağacı)

20-25 metreye kadar boy yapan, submediteran ikliminin ağacıdır. Serbest büyüdüğü zaman geniş bir tepe çatısı yapar 10-12 cm boyundaki şerit şeklindeki yaprakların kenarları kaba dişlidir. Yaprakların üst yüzü koyu yeşil, alt yüzü ise yumuşak tüylüdür Çiçek açma zamanı haziran ayıdır. Genel yayılışı Güney Avrupa, Kuzey Afrika, Türkiye ve Kafkasya’dır Ülkemizde Doğu Karadeniz’den başlayarak. Kuzey sahillerinde olmak üzere Belgrat ormanlarına kadar yayılış gösterir. Ayrıca Marmara çevresi ile Batı Anadolu’da yüksek rakımlarda bulunur. Odunu tanence zengin olduğu için dayanıklıdır. Kerestesi gemi yapımında kullanılır. Meyvesi kıymetli bir yiyecektir.

Haenomeles speciosa (Bahardalı, Japonayvası, Yörükkızı)

Yaprağını döken çok popüler bir çalıdır. Dağınık, kısa, kıvrık, ikincil dalları vardır. Yaprakları almaşık, oval- dikdörtgen, kenarlar testere dişlidir. Çok sayıdaki çiçekler tek veya 2′li-4′lü salkımlar halinde bulunur. Çiçek rengi kırmızıdır. Meyveleri acımsı tattadır. Boyu 1 -l.30 m boyundadır. Çiçeklenme zamanı ilkbahardır. Tam güneş-yarı gölge, ılıman iklim ister. Ağır topraklar, kalkerli veya killi topraklar için uygundur. Ara sıra organik gübre verilmelidir. Fazla sulama istemez. Kloroz hastalığına karşı dikkatli olunmalıdır. İlkbahar veya yazın, ayırma, daldırma ve havai daldırmayla üretilebilir. Tohumla da üretilebilir, ancak yeni bitkiler doğru türde çıkmayabilir. Soğuğa dayanıklı, yetiştirilmesi kolaydır.

Diospyros kakı (Cennet Elması, Trabzon Hurması, Ambe)

Kışın yaprağım döken, geniş tepeli seyrek dallı bir ağaççıktır. Gövdenin kabuğu levhalar halinde çatlaklıdır. Yapraklar eliptik bir yapıda 6-15 cm uzunluğunda, üst yüzü parlak koyu yeşil ve tüysüz, alt yüzü tüylüdür. Sarımsı beyaz çiçekleri haziran ayında açar. Meyveleri sonbaharda olgunlaşır. Portakal rengindeki meyveleri şekerli ve tanence zengin olduğundan halk arasında tüketilmektedir. Esas vatanı Çin ve Japonya’dır.

Juglas Regia (Ceviz Ağacı)

30 metreye kadar boylanabilen geniş tepeli bir ağaçtır Karşılıklı dizilmiş olan yaprakları 5-9 yaprakçıktan oluşur. Oval yaprakların üst yüzü parlak yeşildir. Erkek çiçekler kurullar halinde genç sürgünlerde bulunur Kerestesi mobilya yapımında kullanılır. Sonbaharda olgunlaşan meyveleri çok kıymetlidir. Kışın yaprağını döker. Işık ağacıdır. Esas vatanı Asya’dır. Üretimi tohum ile olur. Güneşli ve geçirgen topraklarda iyi gelişme gösterir. Minimum sıcaklık isteği -15°C’dir.

Aurus nobilis (Defne)

2-10 metre arasında boy yapan, herdem yeşil bir süs bitkisidir. Eliptik yaprakları, deri gibi serttir. Ocak-mayıs ayları arasında sarımsı beyaz çiçekler açar. Sonbaharda meyveleri yuvarlak olup, siyah renk alır. Genel görünümü çalı formundadır. Toprak isteği az, ısı isteği fazladır. Üretimi tohum ile olur. Defne aynı zamanda ülkemizin ihraç ürünüdür.

Monstera deliciosa (Deve Tabanı)

Hafif güneşli, yarı gölge ortamı severler. Yazın bol su verilmeli yapraklara su püskürtülmelidir. Kışın 18-20 C’lik yerlerde muhafaza edilmelidir. Bitkinin meydana getirdiği havai kökleri havadan rutubet alma özelliğinde olduklarından kesilmeleri doğru değildir. Üretilmeleri baş gövde çelikleri ile yapılır. Büyüme periyodunda haftada bir gübreleme yapılır. Üretimi tepe veya göz çelikleri ve havai daldırma ile yapılır.

Morus nigra (Karadut)

Kışın yaprağını döken ağaçlardır. Yapraklan değişik formdadır, bazıları loplu bazıları sadedir. Çiçekleri kurullar halindedir. Meyve mürekkep meyvedir, yaz sonu ile erken sonbaharda olgunlaşır. Karadutun esas vatanı iran’dır. Tüylü yaprakları sert olduğu için ipek böceğine verilmez. Karadulun ülkemizde en iyi yetiştiği yerler İstanbul, Bursa, İzmir, Maraş ve Tokattır. Minimum sıcaklık isteği -15°C ‘dir.

Passiflora Caerulea (Çarkıfelek, Mavi Çarkıfelek)

5-7 loplu, 20 cm genişliğinde ve düzgün yüzeyli yapraklar dağınık görünümlüdür. Hafif kokulu çiçekler beyaz ve mavi renktedir. Petal ve stamenler arasındaki mavi ve beyaz lifler oldukça dikkat çekicidir. Çiçeklerime mevsimi yaz ve sonbahardır. Anavatanı Güney Brezilya’dir. Ihman iklimli bölgelerde, dış ortamda kolay büyümesi yanında, sera ve limonluk gibi mekanlarda çok daha iyi gelişir. Bol ışık, gevşek ve bol kumlu toprak, yazın düzenli ve bol su ister. İlkbaharda tohum ekerek veya çelikle üretilebilir.

Punica granatum (Nar)

Odunsu yapılı, yerden itibaren dik dallanan,, parlak ve açık yeşil renkli yapraklara sahip bir ağaçcıktır.. Yaz boyunca pembe-beyaz katmerli çiçek açar ve bilahare kalın kabuklu meyve teşekkül eder. Çok aşırı soğuk olmayan bölgelerde yetiştirilir. Tohum ve çelik ile üretilir.

Yucca flamentosa (Avize Çiçeği)

Dik bir gövde üzerinde, yan dallanma yapabilen, sert, koyu yeşil, uçları sivri yapraklara sahip bir bitkidir. Gövdesi çok dayanıklı bir yapıda değildir. Zamanla alt yaprakların yaşlanarak alınmasıyla gövde teşekkül eder. Yaz ve sonbahar aylarında bir ana çiçek sapı üzerinde kandil şeklinde kirli beyaz renkli çiçekleri açar kök sistemi güzlektir. Ülkemiz şartlarında pek tohum bağlamaz. Aşırı soğuk olmamak kaydıyla her iklimde yetişir. Dipten süren yavruların ayrılması ve tohumla üretilir.