Tarımda doğal üretime solucan desteği

Dünyada uzun süredir bilinen ve kullanılan ''solucan gübresi'', Türk çiftçisinin de tarlasına giriyor. Türkiye'deki ikinci solucan gübresi üretim firması Ekosol (Ekolojik Solucan) kilosu 2 liradan solucan gübresi satışına başladı.

Solucanların organik artıkları tükettikten sonra ortaya çıkardığı atık olan ''solucan gübresinin'' hiç bir kimyasal madde içermemesi nedeniyle tarımda doğal, organik üretim açısından büyük önem taşıdığı belirtiliyor. Toprakta kimyasal kirliliği ortadan kaldıran, verimi ortalama yüzde 30 artıran, toprağı yenileyen, rehabilite eden ve su tutma kapasitesini artıran solucan gübresini, her çiftçinin üretmesinin mümkün olduğu, ''her tarlanın bir gübre fabrikasına'' dönüşebileceği kaydediliyor.

Solucan gübresi üretiminin artırılması ile halen kimyasal gübre üretiminde hemen hemen tamamen dışa bağımlı olan Türkiye'de önemli döviz tasarrufu sağlamanın mümkün olabileceğine işaret ediliyor. Türkiye, yılda 8-9 milyon ton civarında kimyevi gübre tüketirken, solucan gübresinin üretiminin, dünyada her geçen yıl yaygınlaştığı belirtiliyor.

İstanbul merkezli Ekosol Tarım ve Hayvancılık Sanayi Ticaret Ltd. Şti'nin sahibi Burçin Karababa, solucan gübresi üretimini ticari olarak başlatan Antalya'daki Bionat firmasından sonra, bu işe giren ve halen satış yapan ikinci firma olduklarını söyledi.

-''YATIRIM EKİPMANLARINI HURDALIKLARDAN TOPLADIM''-

Jeofizik mühendisi olan Karababa, AA muhabirine, solucan gübresi üretimine girme hikayesini, ''Bir turp yedim hayatım değişti'' diye başlayarak anlatıyor. Moldovalı bir arkadaşının kendisine ikram ettiği turpu, şekerpancarı sandığını belirten Karababa, şöyle devam etti:

''Hayatımda yediğim en lezzetli turptu. Ben şekerpancarı zannettim. Arkadaşım onun turp olduğunu söyledi. Nasıl böyle lezzetli olduğunu sordum. Solucan gübresi ile üretim yaptıklarını söyledi. Ben aslında jeofizik mühendisiyim ama doğa, tarım çok ilgimi çekiyor. Bunun üzerine 2005 yılından itibaren yatırım yapmak üzere çalışmalara başladım. Önce 50 adet solucanla deneme üretimi yaptım. Başarılı olunca solucanlara üretim yatağı oluşturmak için hurdalıklardan tır dorseleri aldım. İstanbul yakınlarında Ballıca Köyün'de tesisimi kurdum. Dorselerin içinde organik atıkları solucanlara verdim. Solucanlar bunları tüketerek kendi gübrelerini üretiyorlar. Solucan gübresi üretiminde özellikle kırmızı solucanlar kullanılıyor. 50 yıldır dünyada kullanılan bu çok kıymetli ürünün Türkiye'de yaygın olarak bilinmemesi ve kullanılmaması bir kayıp. Şimdiye kadar bu iş için 80-100 bin lira dolayında yatırım yaptım. Halen 15 milyon solucanım var. Her gün 15 milyon işçi, hiç sigorta-yemek istemeden benim için üretim yapıyor.''

Tesisin büyüklüğünün 7 dönüme ulaştığını belirten Karababa, konu ile KKTC Tarım Bakanlığı'nın ilgilendiğini, gübreyi orada bazı bahçelerde deneyerek olumlu sonuçlar aldıklarını söyledi. Bu yıl 180 ton üretim öngördüklerini, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'ndan izin alma süreci uzun sürdüğü için ancak 1,5-2 ay önce satışa başlayabildiklerini anlatan Karababa, ilkbahar dönemi gübreleme sezonunun kaçırdıkları için bu yıl 80 ton civarında satış yapabileceklerini tahmin ettiğini kaydetti.

Solucan gübresini kilosu 2 liradan 10 ve 25 kilogramlık torbalarda pazarladıklarını belirten Burçin Karababa, üretim hakkında bilgi verirken, ''1 metreküp bitkisel atığa 50-60 bin adet solucan koyuyoruz, 1,5-2 ayda gübreye dönüşüyor. Solucanların yedikleri atıklar gübre oluyor, gübre dorselerin altındaki elekten aşağı düşüyor. Bunları toplayıp, eleyip torbalıyoruz, satıyoruz'' dedi.

Yurt dışında solucan gübresi üretimine destek verildiğini, ancak Türkiye'de kendilerinin herhangi bir destek almadığını anlatan Karababa, tamamen organik bir gübre olan solucan gübresinin özellikle seralarda kullanımının çok önemli olduğunu, verimi en az ortalama yüzde 30 artırırken, 10-15 gün erken hasat imkanı sağladığını söyledi.

Solucan gübresini içindeki besin maddesinin yüksekliği nedeniyle kimyasal gübreye göre daha az kullanmanın yeterli olduğunu anlatan Karababa, sürekli solucan gübresi kullanılması halinde, birkaç sezon sonra toprağın kendini yenileyeceğine ve gübre ihtiyacının giderek azalacağına işaret etti.

-''EVDE SOLUCAN GÜBRESİ ÜRETİMİ İÇİN KUTU İMALATINA BAŞLADIK''-

Ekosol Tarım ve Hayvancılık Sanayi Ticaret Ltd. Şti'nin sahibi Burçin Karababa, herkesin evinde, bahçesi için kendi solucan gübresini üretmesini sağlamak amacıyla ''solucan kompost kutuları'' piyasaya sürmeye hazırlandıklarını açıkladı.

Karababa, ''Evsel organik atıklar bu kutularda solucanlara verilerek, hem organik gübre elde edilir, hem de organik atıklar çöp olmaktan çıkar'' dedi.

Firma, kompost kutularında kullanmak üzere, kırmızı solucanları da 50'şer adetlik paketlerde pazarlayacak. Bahçenin bir kenarına konacak 5 katlı mangal görünümündeki kompost kutusuna, evsel organik atıklar üstten atılacak. Solucanlar, her türlü atığı4 günde 5'te 1 düzeyine indiriyor ve gübre üretimini gerçekleştiriyor. Böylece, kendi organik atıklarınızdan kendi organik gübrenizi üretmiş olacaksınız. Atıklar çöp olmaktan çıkacak.

-1 SOLUCAN 1 YILDA 1300 SOLUCANA ULAŞIYOR-

Solucan gübresi üretimi sırasında kesinlikle koku ve sinek oluşmadığını söyleyen Karababa'nın verdiği bilgiye göre, kompost üretiminde kullanılan Kuzey Kalifornia solucanı koyu kırmızı renkte. Yetişkinlerin uzunluğu 6-8 cm ve 1-1,4 gram ağırlığında. Güneş ışığına karşı çok dayanıksız olan solucanlar, korunmazsa birkaç dakikada ölebiliyor. Yaklaşık 4-5 yıl yaşayabilen 1 solucan, bir yıl içerisinde uygun ortamlarda 1300 solucana ulaşabiliyor.

Solucanlara gübre üretiminde yem olarak, çiftlik hayvanlarının atıkları, bitkisel atıklar, soğan ve narenciye, evsel atık, sebze, meyve, ufalanmış kağıt, karton, çim yanında plastik ve türevleri de verilebiliyor.

-''SOLUCANLAR, MALİYETSİZ, EN KÜÇÜK GÜBRE FABRİKASI''

Bu arada, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın çıkardığı Türktarım dergisinin bu yılki Ocak-Şubat sayısında da solucan gübresinin tanıtımına yönelik bir yazı yer aldı.

Tarımsal Üretim Genel Müdürlüğü'nden ziraat mühendisi Dr. Necmi Pilanalı'nın yazısında solucanlar, ''çiftçiye maliyeti olmadan çalışan en küçük gübre fabrikaları'' olarak tanımlanırken, bu fabrikaların yakıt olmadan çalıştığı, organik atıkları tüketerek, toprak düzenleyici olarak da kullanılabilen mükemmel bir gübre ürettiği belirtildi.

Yazıda yer alan bilgilere göre, solucan gübresi ile birlikte toprağa organik madde ilave edilmiş oluyor. Toprağın ''biyolojik düzenleyicisi'' olarak 600 milyon yıllık bir deneyime sahip solucanlar, bitkilerden destek alarak, bitkilerin sağlıklı büyümesi için de ihtiyaç duyduğu hormonlar, antibiyotikler, bitki besin maddesi ihtiyaçlarını karşılıyor.

Aristo'nun solucan gübresini ''bağırsak toprağı'' olarak nitelediği belirtiliyor. Solucanlar, organik maddeyi parçalayarak, bitkilere yararlı amonyum ve nitrat azotu kadar fosfor ve potasyumu da çözünebilir formlara dönüştürüyor. Bu gübre, toprağın verimliliğini artırıyor, toprağın asitliliğinin (pH) 7 civarında korunmasına yardımcı oluyor, asit ya da alkalin toprakların pH'sını nötr pH'ya dönüştürüyor.

Solucanlar, toprak yüzeyindeki bitki besin maddelerini kök bölgesine taşıyor. Toprağın su tutumunu artırıyor ve sulamada ihtiyaç duyulan su miktarı yüzde 40-60 azaltıyor. Toprak drenajını ve verimliliğini koruyor. Toprak erozyonu ve yüzey akışlarını azaltıyor. Kimyasal gübre kullanımını azalttığı için yer altı sularının zirai ilaçla kirlenmesi önleniyor. Bitkilerde zirai ilaç kalıntısı sorunu yaşanmıyor.

Solucan gübresi üretiminde kullanılan kırmızı solucanların bitkilere ve köklere bir zararı olmuyor. Solucanlar her 24 saatte kendi vücut ağırlığının yarısı kadar organik madde tüketiyor. Kırmızı solucanlarda ise bu tüketim daha fazla.

Solucanlar, mutfak atıkları dışında, kapalı alan atıkları ve bahçe atıkları, samanlar, yapraklar, çimen atıkları, ahır gübresi, şeker kamışı atıkları, kuş tüyleri ya da küçük kemik atıkları, taze meyve-sebze atıklarını değerlendirebiliyor ve bunları kısa sürede kullanılabilecek zengin bir gübreye-komposta dönüştürüyor. Ekmek, yumurta kabukları, tahıllar ve saç gibi organik maddeler de kompost yapımında kullanıyorlar.

Solucan gübresi, özellikle kimyasallarla kirlenmiş, kuvvetini ve canlılığını yitirmiş, yorulmuş toprakların ıslahını sağlıyor. Yapısında bulundurduğu çok sayıdaki bakteri sayesinde topraktaki zararlı bakterilerle rekabet ediyor ve onların zararlı etkilerini ortadan kaldırıyor. Hastalıklara karşı direnç sağlıyor. Kokusuz ve toksik madde içermeyen solucan gübresi, suyu, havayı ve toprağı kirletmiyor.

Kaynak: zaman