Etlik Piliçlerin (Broiler) Beslenmesi

Broyler piliçler, hızlı canlı ağırlık artışı gösteren ve yemi ete dönüştürme oranları yüksek olan hayvanlardır. Hayvanların bu özelliklerini ortaya koyabilmeleri için ihtiyaçlarının yeterince karşılanması gerekir. Bu amaçla çoğunlukla ad libitum (serbest yemleme) olarak dengeli konsantre yemlerle beslenirler. Etlik piliçlerde kesim zamanı ve ağırlığı, kullanılan ırka ve pazar taleplerine bağlı olarak önemli ölçüde değişmektedir. Örneğin Cornish ırkı hayvanlar 900-1000 g canlı ağırlığa ulaşınca kesilirlerken; ülkemizde de çoğunlukla uygulandığı gibi karışık cinsiyetli olarak yetiştirilen ve normal piliç taleplerini karşılamaya yönelik olarak geliştirilen etlik piliçlerde kesim ağırlığı olarak çoğunlukla 1800-2000 g canlı ağırlık hedeflenmektedir. Kemiksiz karkas parçaları üretmeye yönelik olarak yapılan bir yetiştiricilikte ise erkek piliçler 3 kg'a kadar çıkarılmaktadır. Farklı kesim zamanlarının olması, farklı cinsiyetlerin büyümelerindeki önemli farklılıklar etlik piliçlerde ihtiyaçların tek bir normla verilmesine engel olunmaktadır. Kesim yaşları da önemli ölçüde fark etmektedir. Bu nedenle son yıllarda cinsiyet ayırımı(sexing) yapılarak iki cinsiyetin ayrı yemlenmesinin ekonomik boyutları üzerinde durulmaktadır. Bu durumda her iki cinsiyet için ayrı beslenme normlarının geliştirilmesi gerekir.



Broyler piliçler için 6-7 haftalık bir besleme döneminde üç farklı rasyon önerilmiştir. Hatta kesimden önceki yem katkı maddeleri içermeyen rasyonda dahil edilecek olursa toplam 4 farklı rasyon ile beslenme söz konusudur.

Farklı besleme programları aşağıda gösterilmektedir:

1. 1991 yılında geçerli olan yem kanununda etlik piliçler için iki farklı norm uygulaması söz konusudur.

0-4 haftalar arası etlik civciv yemi

5-8 haftalar arası etlik piliç yemi

Bu programda son 5 gün ya da bir hafta kesim öncesi etlik piliç yemi denilen yem katkı maddeleri ihtiva etmeyen yem verilmelidir.

İlk dönemde ham protein ve amino asit düzeyleri yüksek tutulur son dönemlerde ise azaltılarak başlangıçta %23 olan HP %19-20'lere kadar indirilirken metabolik enerji 3000 kcal/kg 3100 kcal/kg'a çıkarılmıştır.

2. NRC (National Research Council- ABD) tarafından üç farklı norm önerilmektedir.

0-3 hafta etlik civciv yemi

3-6 hafta etlik piliç yemi

6-8 hafta son dönem etlik piliç yemi

NRC tarafından önerilen bu programa göre başlangıçta %23 olarak tespit edilen HP ihtiyacı %20 daha sonrada %18'e çekilmiştir.

3. North ve Bell (1990), tarafından önerilen bir programa göre ise;

1-14. günler arası başlatma yemi bu yem içerisinde 3100 kcal/kg ME ve %24 HP bulunması gerekir.

15-37. günler arasında 3200 kcal/kg ME ve %21 HP ihtiva eden büyütme yemi

37. günden sonra ise bitirme yemi dediğimiz 3300 kcal ME ve %18.5 HP ihtiva eden rasyonlar kullanılmaktadır.

Rasyondaki lisin düzeyi ile göğüs eti oranı arasında önemli bir ilişki bulunmuştur. Bu nedenle daha fazla göğüs eti için lisin ihtiyacı yüksek tutulmaktadır. Lisin sentetik olarak da rasyona ilave edilebilir.