Çay Bitkisinin Gen Merkezleri ve Tarihçesi

Çayın hikâyesi, Hıristiyanlık döneminden önce yaklaşık 5000 yıl evvel eski Çin' de başladı. Shen Nong önceleri imparator, bilgin ve bitki bilimci iken sonraları Tarımın Tanrısı olduğu efsaneye göre Shen Nong, yaz günü akşam yemeği için hizmetkârı su kaynatırken bir ağacın altında oturuyordu. Ağaçtan bazı yapraklar su kabının içine düştü ve su kahverengileşti imparator bu yeni sıvı ile ilgilendi ve biraz içti. Onu ferahlatıcı buldu ve bu şekilde çay icat edildi. Bu bilgi kişiden kişiye nakledilmiştir.

Diğer taraftan, Hindistan' da ki efsaneye göre çay içen ilk kişi " Buda" dır. Buda, uykusu bastırdığında, yanındaki çay bitkisinden birkaç yaprak koparıp, çiğner ve yorgunluğunu giderirdi. Bu çay bitkisi yabani idi.

Çay servisi hakkında ilk kitap " DOOYAKU " eski Kan dönemimin imparator Sen döneminde yazılmıştır.

Çayla ilgili ilk kaynak, 4. yüzyılda çay bitkisinin tıbbi etkileri ve hazırlanışını anlatan, Kien Lung tarafından yazılmıştır.

Tang sülalesi dönemine kadar (618-907 M.S), çay Çin' in milli içeceği olmamıştır. Bu dönemde, Lu Yu, çay hakkında ilk kapsamlı kitabı yazdı. Çay Vecisezi: Cha-Kyou' Tang döneminde yaşayan Lu Yu, Çin'de çayın tarihçesini üretim metodunu, çay kaplarının üretimini ve çayın içime hazırlama metodunu ve içimini tartışmıştır.

Bundan sonra yalnızca, Budist' ler vasıtasıyla Japonya ile değil, aynı zamanda tüccarlar vasıtası ile Avrupa ülkeleri ile tanışmıştır. Ve şimdi Çay dünyanın her tarafında en popüler içecek olarak sunuluyor.

Çay bitkisinin anavatanı kimilerine göre Çin, kimilerine göre Hindistan olan çay bitkisinin milattan yaklaşık 2700 yıl önce Çin'de yetiştirildiği öne sürülmektedir. Önceleri ilaç olarak kullanılması sonra da sanayisinin ilk kez Çin'de geliştirilmesi ve dünyaya yayılması, anavatanının Çin olması görüşünü güçlendirmektedir.





Çay bitkisinin Gen Merkezleri

Çayın anavatanı (gen merkezi), Kuzeyde 20.paralelden başlayıp 10. paralele kadar uzanan bölgedir. Çin'in Yunnan bölgesi, Sealy (1958) tarafından tespit edilmiştir. Fakat henüz teyit edilmemiştir. 1835 yılında C. Sinensis var. Asamsıca, varyetesinin yabani bir tipi, Hindistan'ın Kuzey Doğusu Assam'da ve daha sonra Tayland ve Burma' da bulunmuştur. Çay bitkisi gen merkezi olan bölgenin dışında, kuzeyde 42 paralelden ( Türkiye) Güneyde 30 paralele (Güney Afrika) kadar geniş bir alana yayılmıştır.


Kaynak: Çaykur