Şıralı Zenk Mücadelesi

Hastalık Tanımı :
Erginler; 3-4 mm boyunda ve sarımtırak yeşil renklidirler. Baş kısmı geniş ve vücudu üçgen görünümündedir. Rahatsız edildiklerinde zıplar veya kısa uçuş yaparlar. Nimtler 3.0 - 3.5 mm boyunda olup sarı renklidir. Erginde olduğu gibi başı büyükçe ve vücudu üçgenimsidir. Yan yan yürüyerek hareket ederler. Yumurtaları beyaz renkli, iğ biçiminde ve 0.8 mm uzunluğundadır.

Kışı ergin olarak genellikle yaşlı ağaçların gövdelerinde yarık ve çatlaklarda geçirir. Erginler şubat ayı başlarından itibaren güneşli havalarda ağaçlar üzerinde güneşlenirken görülebilir ve nisan ayı başlarında da tamamen aktif duruma geçerler. Kışlaktan çıkan erginler, sürgünlerin henüz patlamamış tomurcukları üzerinde beslenerek nisan ayı ortalarından itibaren yeni oluşmaya başlayan sürgünlere, daha sonra yaprak saplarına; meyve salkımları oluştuktan sonra ise yumurtalarının büyük bir çoğunluğunu meyve salkımı saplarına bırakırlar. Yumurtalar doku içine çoğunlukla dikine olarak ve genellikle gruplar halinde bırakırlar. Bazen tek tek bırakılmış yumurtalara da rastlanır. Yumurta bırakılan yerler birkaç gün içinde esmerleşerek kendini belli eder. Yaz aylarında oluşacak şıralı zenk yoğunluğu, bu yumurta izlerinin kontrolünden anlaşılır. Erginlerin yumurtlama süresi 35 - 40 gün kadar sürer. Yumurtalar 8-10 gün içinde açılarak nimfler çıkarlar. Nimfler beslenmek üzere cumbalar (meyve salkımı)'a giderler. Yumurtalarda açılma oranı Mayıs ayında en yüksek düzeye ulaşır. Meyve salkımlarında beslenen nimfler 5 gömlek değiştirerek 45 günde ergin olurlar. İlk erginler haziran ayının ilk haftasında görülür. Erginler ağaçlar üzerinde toplu olarak ve güneşin aksi yönünde bulunur. Bütün yaz boyunca ağaçlar üzerinde görülür ve sonbaharda da kışlağa çekilirler. Siralı zenk erginleri kışlama sırasında tam uyuşuk değildir, ve ağaç kabukları kaldırılınca hemen aktif duruma geçebilir. Yılda bir döl verir.

Yaşayış :
Antepfıstığının ana zararlısı durumundadır. Ergin ve nimfler, bitkinin taze sürgün, yaprak ve meyve sapları ile meyvelerinde emgi yaparak beslenir. Bu beslenme sırasında bitkinin önemli oranda özsuyu kaybına neden olurlar. Ayrıca zararlının çıkardığı tatlımsı salgı maddesi yapraklara bulaşarak gözenekleri kapatır ve özümlemeyi önler. Bu tatlımsı madde üzerinde is (Fumajin) mantarları çoğalarak yaprağın ve meyvelerin ölümüne ve gözlerin körlenip dökülmelerine neden olurlar. Zararlının yoğunluğuna göre /arar oranı değişir. Zararlının epidemi yaptığı yıllarda, bir yıl sonra ürün verecek meyve sözlerinin tamamının dökülmeleri sonucu zarar, verim yönünden % 100 e ulaşır. Ayrıca zararlının sürekli bitkinin özsuyunu emerek beslenmesinden dolayı da ağaçlarda genel hır durgunluk ve zayıflık görülür.

Ülkemizde antepfıstığı yetiştirilen tüm bölgelerde yaygındır.

36.3. Konukçuları Konukçu

Kimyasal Mücadele :
Kışlık ilaçlar, sıcaklığın 13-15 °C olduğu bir zamanda atılmalıdır. Ağaçlarda sürgünler ve gövde iyice yıkanmalıdır. İlaçlama motorlu pülverizatörlerle yapılmalıdır

Yazlık ilaçlar ise atomizörlerle iyi bir şişleme, motorlu pülverizatör veya tozlayıcılara da iyi bir kaplama biçiminde atılmalıdır. İlaçların özellikle cumbalara iyice teması sağlanmalıdır.

İlaçlama Zamanı :
Bunun için 10 ağaçta 100 meyve salkımı kontrol edilir ve meyve salkımı başına 25 yumurta düştüğü zaman, ileride ilaçlama gerektirecek populasyonun meydana gelebileceğine karar verilir. Şıralı zenk'e karşı kimyasal mücadele kış aylarında erginlere, yaz aylarında nimflere karşı yapılır. Erginlere karşı yapacağımız mücadele; şubat mart aylarının güneşli günlerinde, erginlerin güneşlenmek için sürgünler üzerinde bulunduğu ve hava sıcaklığının 13-15 °C dolayında olduğu zaman ilaçlama yapılmalıdır.

Zararlının nimflerini hedef alan yaz aylarındaki mücadele ise, Şıralı zenk erginlerinin bıraktığı yumurtaların % 50 oranında açıldığı 15 mayıs 5 haziran tarihleri arasında yapılmalıdır. Yaz döneminde sistemik etkili ilaçların kullanımı yeğlenmelidir. Yumurtaların % 90 oranında açıldığı, haziran ayının ilk haftası sonlarına doğru ise toz ilaçları yeğlenmelidir.