Çiçeklerin Peyzajda Kullanımı

Çiçekler bahçede pek çok değişik amaçla kullanılabilir. Çiçek kümelerinde ya da kenar şeritlerinde olsun; açık kaldıkları mevsim boyunca rengârenk ve harikulade hoş görüntüler oluştururlar. Yeşil çalılar arasında kümelendirildiklerinde çok hoş renk cümbüşleri sunarlar.


Çiçekli bitkiler büyüme mevsimlerinde zemin, duvar ve çitlerdeki keskin çizgileri yumuşatırlar. Yeni tesis edilen bahçelerde çalılar ve ağaçlar büyüyene kadar aralardaki boşlukları doldururlar. Senelik, çok senelik ve soğanlı bitkiler, mevsim sonunda kuruduklarından dolayı bahçenizde yıl boyu süren bir güzellik sağlayamazlar. Çiçekler, mevsimsel bir renk ve yeşillik katkısı olarak düşünülmeli ve kurudukları vakit göze batmayacakları yerlere dikilmelidir.

Çiçek Kümeleri ve Şeritleri

Çiçeklerin kümeler ya da şeritler halinde dikilmesi daha etkili ve gösterişli bir görüntü meydana getirir. Peyzaj tarihinde kümeler ve şeritlerin ayrımı kesin çizgilerle yapılmışken, bu gün için ayırım eskisi kadar keskin değildir.

Şeritler

Uzunlamasına peyzaj özelliği gösteren ve genelde çalı veya bahçe etrafını çeviren ağaçlar, garajlar, evler, çitler veya bahçe duvarları yanında yapılan çizgi şeklinde çiçek kümelerinin oluşturduğu çiçek tarhlarıdır. Bahçıvan bunların ancak bir kısmıyla ilgilenebilir. Kısa boylu olan çiçekler öne, uzun boylu olanlar arkaya dikilmelidir.

Böylelikle bütün çiçeklerden görsel istifade mümkün olur. Bunlar için en iyi fon yeşil çalılar, yıpranmış ya da vernikli tahtalar, beyaz ya da siyah, nötr tonlara boyanmış tahtalar ve taştır. Kırmızı renk tuğla ve koyu renk fonlar, ancak uyum gösterecek renkte çiçekler için uygun olur. Bir şerit yapmayı düşündüğünüzde büyüklüğünü ve oranını göz önüne almalısınız. Kule gibi duvarlar önüne yapılacak dar şeritler, uyumlu bür güzellik oluşturmazlar.

Şeritler planlanırken, her bitkiye ulaşılabilirlik göz önünde bulundurulmalıdır. Yuvarlak çizgiler, direkt çizgiler oluşturmaktan daha iyidir. Bir metre genişlikten fazla genişlikte şerit yapmamak en iyisidir. Bahçenin içine erişebilmek için şeritler içine yerleştireceğiniz ayak taşları, bitkilere ve toprağa zarar vermemenizi sağlayacaktır.

Farklı zamanlarda çiçek açan çiçeklerden oluşan şeritlerde, ilkbahar, yaz ve sonbaharda açan çiçeklerin zamanlarını ve renklerini de göz önüne alarak dikkatli bir planlama yapılmalıdır. Yıllık, çok yıllık ve soğanlıların dengeli bir karışımını içeren çiçeklikler daha sürekli bir görüntü sergilerler. Soğanlılar ilkbaharda açacak, yıllıklar da çok yıllıkların ardından açarak sürekli bir güzellik meydana getireceklerdir. Bununla beraber otsu şeritler kışın cansızdırlar ve eğer çok fazla göz önünde iseler, çirkin bir görüntü arz ederler.

Otsu ve odunsu çiçeklerin yan yana dikilmesiyle bu olumsuzluk giderilebilir. Kışın yeşil kalan çalılar ve yaprak dökenlerin çıplak dalları, şeride değişik bir görünüm kazandırırlar. Kümeler Genel olarak çiçek kümeleri bir duvara ya da ağaç dizisine yaslanmayacak şekilde ortada bulunurlar. Bu özellik, çiçek kümelerinin her yönden kolayca görülmesini sağlar.

Çiçek kümeleri, bodur ve yatay yapılar, kaldırım, teras ya da düzenli bahçelerde, yüksek olmayan duvarlar veya ağaç dizilerinin yan taraflarına etkili bir görüntü verecek şekilde yerleştirilebilirler. Terastan bakıldığında çiçek kümeleri, çimenliğe hoş bir ön plan sağlayacak şekilde, bağlantı elemanı olarak da fonksiyon görürler. Bununla beraber çiçek kümeleri eğer sokakla ev arasına yerleştirilirlerse çimenliğin hoş yayılımını bozarak, onu kıymetten düşürürler.

Ada Çiçeklikler

Ada çiçeklikler, şeritle çiçek kümesi arasında bir nevi geçiş oluştururlar. Çiçekler, çimenlik ortasına bir ada gibi yerleştirilir ve eğer çok küçük boylu değilseler her yandan rahatlıkla görülebilirler. Uzun bitkiler ortaya, kısa boylu olanlar ise kenarlara yerleştirilmelidir. Ada çiçeklikler daha iyi havalanma imkânına sahiptir ve bakım işlemleri daha kolaylıkla yapılabilir. En çarpıcı ada çiçeklikler, yuvarlak yapılı ve asimetrik olanlardır. Peyzajın genel durumu ile ahenkli olamayan ada çiçeklikler istenen güzelliği sergileyemezler.

Kabartma Çiçeklikler

Kabartma çiçeklikler çoğu zaman problem çözücüdürler. Normal bahçe seviyesinin üzerinde yükseklikleri ile dikkat çekerler. Süzülmesi zor, killi, ağır ya da alkali topraklar gibi kötü yetişme koşulları, problemli bölgenin iyi toprakla doldurularak kabartma çiçekliğin oluşturulması ile çözümlenir. Yaşlı ya da sakat bahçıvanlar, kabartma çiçekliklerin zemin bitkilerinden daha az eğilme gerektirmesinden dolayı, çalışma açısından daha kolay bulurlar.

Özel Uygulamalar

Bitki kapları ve saksılar avlu veya girişleri belirgin bir şekilde vurgularlar. Saksı içine ekilen çiçekler; örneğin Petunya, kaplara dikildiğinde yerde olduğundan çok daha gösterişli ve göz kamaştırıcı olur. Kaplardaki bitkileri mevsime göre değiştirmek ya da bakım amacıyla gözden uzaklaştırmak çok kolaydır.

Kaya Bahçeleri

Tam güneş alan yerlerde, normal seviyeden yüksek bir tepecik halinde, iyi drene olan bir toprak üzerinde, irili ufaklı tabii taş ve kaya parçaları ile doğal bir görüntü sağlanacak şekilde tesis edilebilir. Bu kaya ve taş parçalarının arasına fazla boy yapmayan uygun bitki türleri serpiştirilerek harikulade güzellikler elde etmek mümkündür.

Ağaçların Altında Ağaç

Altlarındaki gölgelik kısımlar gölge seven çiçeklerle güzelleştirilebilir. Baharda yapraklarını açmak için güneş ışığına ihtiyaç duyan soğanlı çiçekler, ilkbaharda geç yapraklanan ağaçların altına dikilebilir. Ağaç altları çok erken çiçeklenen soğanlar, senelikler, gölge seven senelik ve çok senelikler için uygun dikim yerleridir. Kış ve bahar güneşli hava ve yaz gölgesi, butür bitkilere en uygun yetişme ortamıdır.

Kaynak: Dr. Gürkan CEYLAN Dış Mekân Süs Bitkileri ve Peyzajda Kullanımları Flora Yayınları