Fındığın Bileşimi ve İnsan Beslenmesi Açısından Önemi

Fındık içerdiği besin öğeleri ile sağlıklı beslenmede büyük önem taşır. 100g fındık 634cal’lik enerji verir. İç fındık %10-22 arasında karbonhidrat içermektedir. Fındıktaki kuru madde miktarının %2.8-7.9’u toplam şekerdir.

Toplam şekerin %90’ı sakaroz, %6’sı stakiyoz, %3’ü rafinoz, %1’i ise glikoz, fruktoz ve miyoinizitol’dür. Kuru madde miktarının %1-3.6’sını nişasta oluşturmaktadır. Fındıkta organik asit olarak en fazla malik asit, iz miktarda ise galaktronik, süksinik, levulinik, strik, asetik ve bütirik asit bulunmaktadır.

Selulozik bileşikler ve pektinler ise fındıkta %1-3 oranında yer alır.
İç fındığın protein kapsamı %10-24 arasında değişmekte ve 100g iç fındık alımı ile günlük protein ihtiyacının %22’si karşılanabilmektedir. Fındık sahip olduğu yüksek orandaki doymamış yağ asitleri nedeniyle, kalp ve damar sistemini olumlu etkilemekte, kandaki kolesterolün yükselmesini önleyerek kalp ve damar hastalıklarına karşı koruyucu etki yapmaktadır.

Fındıktaki toplam yağ miktarı 50-73g/100g arasında değişmektedir. Yağ asitleri olarak en fazla oleik asit bulunmakta ve bunu sırasıyla linoleik, palmitik, stearik ve lineoleik asit izlemektedir. Oleik asit kandaki kolesterol düzeyini azaltıcı, linolenik asitlerin kandaki lipid ve gliserid düzeyi ile hipertansiyonu düşürücü etki yaptığı bildirilmektedir. Fındık yağının diğer önemli bir özelliği de kolesterol içermemesidir.

Fındık yağındaki b-sterol, hem kolesterol sentezini engellemekte hem de var olan kolesterolü absorbe ederek barsaktaki emilimi azaltmaktadır. %1-3.4 arasında kül içeren fındık, mineral maddeler açısından da önemli bir kaynaktır. 100g fındık ile günlük Fe, Mg, Cu, Mn, K, P, Zn ve Ca ihtiyacı rahatça karşılanmaktadır.

Fındıktaki düşük Na, yüksek Mg, Ca ve Koranı vücutta kan basıncının düzenlenmesinde gerekli olan vitamin B1, B6 ve Niasin yanında doğal antioksidant olan vitamin E kapsamı açısından diğer bitkisel yağlardan sonra en iyi kaynaktır. 100g fındık tüketimi ile günlük Vitamin B1 ihtiyacı %244 oranında karşılanabilmektedir.

Aminoasit kapsamı yönüyle de fındık dikkate değer bir meyve türüdür. Fındıkta histidin 0.33g/100g, izolösin 0.91g/100g, lösin 1.05g/100g, lisin 0.45g/100g, metiyonin 0.16/100g, sistin 0.22g/100g, fenialanin 0.60g/100g, tirosin 0.55g/100g, treonin 0.47, triptofan 0.25g/100g ve valin 1.03g/100g düzeyinde bulunmaktadır.

Sonuç olarak fındık yapısındaki karbonhidrat ve protein yönüyle yüksek kalorili, vitamin B1, niasin, vitamin E, Ca, Fe, Zn, Cu, Mg, Mn, K, P bakımından iyi, vitamin B2, vitamin B6 açısından ise yeterli olarak kabul edilen bir gıda maddesidir. Vitamin, mineral madde, amino asit, oleik, linoleik ve linolenik asitler gibi doymamış yağ asitlerinin önlenmesinde koruyucu etkiye sahiptir. Dengeli ve sağlıklı beslenme içi günde 100g fındığın tüketimi oldukça yararlıdır. Fındığın besin değeri hakkında toplumun bilinçlendirilmesine paralel olarak tüketim düzeyi de artış göstermektedir.

Kaynak: Türk Fındık Çeşitleri
Prof. Dr. A. İlhami Köksal