Physalis - Kaz Üzümü

Physalis(Kaz Üzümü,İnca Eriği, Yer Kirazı)Nedir?

Cape Gooseberry, Ground Cherry, Golden Berry,Chinese Lantern, Winter Cherry, Bladder Cherry, Strawberry Cherry, Mullaca, Wild Tomato, Camapu, Tomatillo, Husk Tomato, Sunberry, Wild Cape Gooseberry, Güvey Feneri, Güney Feneri, İnca Eriği ve Yer Kirazı olarak ta adlandırılır.



BİLİMSEL SINIFLANDIRMA
Alem : Plantea
Bölüm : Magnoliophyta
Sınıf : Magnoliopsida
Takım : Solanales
Familya : Solanaceae
Cins : Physalis, Perivuana
Physalis(Kaz Üzümü,İnca Eriği, Yer Kirazı)Özellikleri:

Physalis, ortası kahverengi olan sarı çiçeklere sahip bir bitkidir. Aynı ismi taşıyan meyvesi ise olgunlaştıktan sonra sarımtırak rengini almaktadır. Bu meyve birçok toprak tipinde yetişmekle birlikte en önemli özelliği çorak topraklarda da verim verebilmesidir. Physalis, büyüme aşamasında suya normalden fazla gereksinim duyar. Bitki olarak çok kırılgan ve hassas bir yapıya sahiptir. Tohumlama işlemi ise çekirdekleri sayesinde yapılır.

Çok sayıda kökçükleri olan, yaklaşık 1-1.5 metre boyunda daha çok yer örtücü şeklinde, kışın kuruyan, ilkbaharda tekrar yerden çıkan dik gövdeli otsu bir bitkidir. Yapraklar saplı, 4-15 cm oval veya baklava dilimi şeklinde düzensiz ve sivri uçludur. Yaprak ayası çıplaktır. Çiçekler uzun saplıdır ve yaprak koltuklarında oluşur. Meyve turuncu renkte ve üzümsü yapıda olup, portakal sarısı, kağıtsı kapalı bir torba içinde bulunur. Orman içleri, akarsu kıyıları ve kültür alanlarında bitki doğal olarak çoğalma olanağı bulur. Yarı güneşli, gölgeli ortamlarda iyi gelişir. Yazın gelişimi için sulamak gerekir. Özellikle meyvelerin olgunlaşma safhasında bol suya ihtiyaç duyar.

Haziran - Temmuz aylarında açan sarı renkli çiçekler yaz sonuna doğru portakal rengine dönüşür. 2 – 3 santimlik kozalak gibi dilim dilim görünüşü aslında içinde bir sürpriz saklamaktadır. Çiçeğin dış kabuğu sonbaharda kurumaya başlar. Damar gibi ağ doku, yusyuvarlak portakal renkli bir meyveyi adeta kafes içine alır.

Physalis' in Peruviana (Cape Gooseberry, Ground Cherry, Golden Berry), Alkekengi-Franchetii (Chinese Lantern, Winter Cherry, Bladder Cherry, Strawberry Cherry), Angulata (Mullaca, Wild Tomato, Camapu, Winter Cherry), Cotztomatl, İxocarpa (Tomatillo, Husk Tomato), Minima (Sunberry, Wild Cape Gooseberry), Pruinosa (Ground Ch).
Physalis(Kaz Üzümü,İnca Eriği, Yer Kirazı) Kullanım Alanları, Physalisi Nasıl ve Nerede Kullanacağız?

İçerisindeki meyveyi taze (ham,çiğ) olarak yiyebilirsiniz. Dekorasyon için kullanabileceğiniz gibi, meyve salatalarınıza ilave edebilir.

Dondurmaya, kek ve pastalara konulabilir ve reçelini yapabilirsiniz. Ayrıca çikolatayla mükemmel bir birliktelik sağlamaktadır.

Bu bitki ve meyvesi dünyanın çeşitli yörelerinde yemek sosu, konserve, tatlı ve çiğ olarak tüketiliyor.

Meyveleri taze olarak ta tüketilebilen yer kirazının kullanım alanı oldukça geniştir. Sahip olduğu bol aroma ve mayhoş tadından dolayı meyvesi pastacılık, marmelat yapımında kullanılır. Bunun yanında taze (çiğ) olarak tüketilebileceği gibi meyve salatalarında, tatlılarda, turtalarda da kullanılmaktadır. Reçeli son derece lezzetlidir. Çikolata sosu ile mükemmel bir tada ulaşır. Krema ve dondurma ile birlikteliği de çok lezizdir. Sos yapımında ve şarap yapımında da kullanılabilir.

Son yıllarda Avrupa’da konferans ve iş toplantılarının ikram meyvesi olarak (Fondü) popülerlik kazanmıştır.

Yer kirazının meyvesi aynı zamanda kurutularak veya dondurularak ta pazarlanabilmektedir.Kurutulmuş yer kirazı yüksek oranda lif ihtiva etmektedir.

Günümüz peyzaj mimarisinde de kullanılabilecek özellikte bir bitkidir. Kurumuş çiçekler bitkinin en dibinden temizlenip, kış dekorasyonunda aranjmanlarda kullanılabilir.

Yer kirazı bitkisi, daima yeşil kalan; orman gülü, pitosporum, porsuk gibi bitkilerle beraber dikildiği zaman çok daha fazla görsellik sunar. Kök gelişimi az olduğu için, büyümede sorun çıkarmaz.
Physalis(Kaz Üzümü,İnca Eriği, Yer Kirazı) Muhafaza Koşulları:

Physalis, 7 ºC de %70 - %80 nem oranında muhafaza edilmelidir.

Çok hassas bir meyve olmamakla beraber bütün taze meyveler gibi alındıktan sonra birkaç gün içersinde tüketilmesi tavsiye edilir. Uygun koşullarda dış kabuğu ile muhafaza edildiğinde 2 haftadan fazla bir süre tazeliğini korur. Yıkandıktan hemen sonra tüketilmelidir. Meyvenin kaliksi çıkarılırsa dayanma süresinde azalma olacağından kaliksle muhafaza edilmelidir.
Physalis(Kaz Üzümü,İnca Eriği, Yer Kirazı) Ticareti:

Ürünün yurtiçinde fazla talebi yoktur. Özellikle lüks oteller ve lokantalar tarafından talep edilmektedir. Mevcut durumda meyvenin hem ithalatı yapılmakta hem de yurt içinde üretilmektedir. Özellikle Kolombiya And Dağlarında üretilen meyveler, sahip olduğu kendine has koku, renk, parlaklık ve aroma nedeni ile daha fazla rağbet görmektedir. Peru, Zimbabwe, Malezya, Çin, Kenya, Karayipler, Kosta Rica, Ekvator, Bolivya ve Güney Afrika diğer önemli üretici ülkelerdir. İthalat yapan ülkeler ise özellikle A.B.D. ve Avrupa ülkeleridir. Avrupa ülkeleri içinde en fazla ithalatı ise Almanya, Hollanda, İngiltere ve Fransa yapmaktadır. Bu ülkelerde, Kolombiya pazarın hakimi durumundadır. Meyvenin FOB fiyatları Avrupa’da 5-9 Euro civarındadır. Ülkemize bitkinin küçük miktarlarda ithali yapılmaktadır. İthalatın küçük partiler halinde yapılması, yüksek vergisi ve yüksek kar marjı nedeni ile ithal Physalis meyvesinin kilosu ülkemizde yaklaşık olarak 120-175 TL’den satılmaktadır. Çok kısıtlı miktarda yerli olarak üretilen meyvenin kilosu ise iç piyasada yaklaşık olarak 15-20 TL civarında alıcı bulmaktadır.
Physalis (Kaz Üzümü,İnca Eriği, Yer Kirazı) Pazarı;

Ürünün bilinirliği son derece düşük olup son yıllarda özellikle Avrupa Ülkelerine olan ihracat artmaktadır. Pazarda lider konumda bulunan Kolombiya 2005 yılında 23.8 milyon Dolar ihracat yapmıştır. Bu ihracatın % 97’si Avrupa’ya yapılmıştır. (Proexport; Kolombiya) Yer kirazı en fazla Avrupa ülkeleri tarafından talep edilmektedir.