Yumuşak Çekirdekli Meyve Zararlıları

KIRMIZI ÖRÜMCEKLER
Çıplak gözle görülemeyecek kadar küçüktürler. Elma, armut, ayva, şeftali, kiraz, erik kayısı gibi meyve ağaçlarında zarar yaparlar (Şekil 11). Bulundukları ağaçların, yaprakların altında damarlarda bitki öz sularını emerek, renk açılması, koyu renkli lekeler ve ağ oluşturarak zararlı olurlar. Yaprakların kuruyup dökülmesine, dolayısıyla önemli derecede ürün kaybına neden olurlar. Genellikle çiçek taç yapraklarının tamamen dökülmesinden itibaren yapılan düzenli yaprak sayımlarına göre ilaçlama yapılmalıdır. Populasyon yoğunluğu devam ediyorsa, 20 gün sonra, ilaçlama başka bir akarisitle tekrarlanmalıdır. Periyodik olarak yapılan yaprak sayımlarında, akar sayısı yaprak başına ortalama 3-5 adedi geçtiğinde kimyasal mücadele yapılacaktır.
Elma ağaçlarından Avrupa kırmızı örümceği ve kahverengi örümceğin kışlayan yumurtaları dallarda çok fazla (sıvama) ise veya yassı akarın kışlayan ergin yoğunluğu yüksek ise, ağaçlarda kabuklu bit ve koşnil gibi zararlılar da bulunuyorsa, bunlara karşı bir kış ilaçlaması yapılabilir.
Etkili madde adı ve oranı Formülasyon tipi Doz
(100 lt suya)
Öncelikle tavsiye edilen ilaçlar
Hexythiazox 50 g /l EC 50 ml
Tetradifon 75.2 g/l EC 200 ml.
Bromopropylate 500 g/l EC 100 ml
Flubenzimine %50 WP 75 gr.
Fenazaquin 200 g/l SC 50 ml
İkinci derecede tavsiye edilen ilaçlar
Azocycotin %25 WP 100 gr.
Clofentezine 500 g/l SC 20 ml
Fenbutation oxide 500 g/l SC 30 ml.
Propargite 588 g/l EC 75 ml.
Quinomethionate %25 WP 120 gr.
Formothion 336 g/l EC 150 ml.


YAPRAK BİTLERİ:

Yaprak bitleri genellikle 1,5-3 mm boyunda armut biçiminde küçük böceklerdir. Koloni halinde yaşarlar ve hemen hemen tüm meyve ağaçlarında zararlıdırlar. Genç yapraklar ile çiçek ve çanak yapraklarında beslenirler. Elma ağaçlarında yaprak biti kolonileri incelenerek, predatör yoğunluğu ve parazitlenmiş bireylerin (mumya) yoğunluğu yüksek ise, mümkün olduğunca ilaçlama yapılmayarak parazitoit ve predatörlerin etkisine bırakılmalıdır.
Elma yeşil yaprak bitine karşı en uygun ilaçlama zamanı, ağaçların yapraklı olduğu devrede 100 sürgünde, 15 bulaşık sürgün görüldüğü zamandır.
Etkili madde adı ve oranı Formülasyon tipi Doz
(100 lt suya)
Güvenli olarak kullanılabilir ilaçlar
Pirimicarb %50 WP 50 gr
Kontrollü olarak kullanılabilir ilaçlar
Bromophos, 360 g/l EC 125 gr
Phosalone 35 g/l EC 200 ml
Phosalone %30 WP 200 gr
Fenitrothion 55 g/l EC 100 ml
Malathion 65 g/l EC 125 ml
Formothion 33.6 g/l EC 150 ml

ARMUT YAPRAK PİRELERİ
Armut yaprak pireleri, armut ağaçlarının önemli bir zararlısıdır. Nimf ve erginler ilkbaharda gelişmekte olan sürgün, yaprak ve tomurcukları sokup, bitki özsuyunu emerler. Yoğunluğun fazla olduğu yerlerde bu tatlımsı madde sıvı halinde meyve, sürgün, yaprak ve dalların üzerini örter ve hatta buralardan aşağıya toprağa akar.
Armut yaprak pirelerinin mücadelesinde kültürel önlemler;
-Ağaçların tekniğe uygun bir şekilde budanması,
-Dayanıklı armut çeşitlerinin yetiştirilmesi,
-Ara ziraatının yapılmamasıdır.
İlaçlama zamanı çok önemlidir. En etkili ilaçlama, ağaçların yapraklı döneminde, zararlının nimflerinin görüldüğü ve bunların salgıladığı tatlımsı madde akıntısının henüz başlamadığı zamanda yapılan erken ilaçlamadır.
Etkili madde adı ve oranı Formülasyon tipi Doz
(100 lt suya )
Diflubenzuron % 25 + Bitkisel yağ WP+Sıvı 40 g+300 ml
Phosalone 350 g/l E.C. 200 ml
Yazlık yağlar,850 g/l+Malathion 190 g/l E.M. 1 lt + 300 ml
Amitraz 200 g/l E.C. 300 ml

VİRGÜL KABUKLU BİTİ
Virgül kabuklu biti elma, armut, ayva, şeftali, erik, kayısı ağaçlarının gövde, dal ve meyvelerinde zararlıdırlar. Yoğun koloni halinde beslenirler.
Kışın ağaçların dallarında yapılan kontrollerde 5 cm uzunluğundaki bir dalda en az 5 adet kabuklu bit görülmesi, bahçenin ilaçlanmasını gerektirmektedir. Kış ilaçlaması, yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarında gözler kabarmadan 2-3 hafta önce yapılmalıdır.
Etkili madde adı ve oranı Formülasyon tipi Doz
(100 lt suya)
Güvenli olarak kullanılabilir ilaçlar
Petrol yağı, 650g/l+DNOC, 15 g/l* Sıvı 95 l suya 5 l
Yazlık yağlar, 700 g/l** Sıvı 1.5 l
Yazlık yağlar, 850 g/l** Sıvı 1.2 l
DNOC Ammonium, 615 g/l** Sıvı 400 ml
Kontrollü olarak kullanılabilir ilaçlar
Fenitrothion 55 g/l ** Sıvı 150 ml

* Kış ilacı ** Yaz ilacı

SAN JOSE KABUKLU BİTİ
Dişiler kanatsız, oval limon sarısı renktedir. Üzeri esmer bir kabukla örtülüdür. Ergin erkek ise kanatlıdır. Zararlının bulunduğu dal ve meyvede zararlı kaldırılıp bakılınca, kan kırmızısı emgi lekeleri görülür (Şekil 12). İlk hareketli bireyler bölgelere göre Mayıs sonu Haziran başında görülmeye başlar. Yılda 2-3 döl verir. Bitki özsuyunu emerek beslenirler. Yoğun populasyonda bitkiyi kuruturlar.
Kültürel önlem olarak, bulaşık bahçelerde toprak işleme, sulama, gübreleme, budama zamanında yapılmalıdır. Kış ilaçlamasında önce budama yapılmalı, artıklar yok edilmeli, bahçe kurulurken temiz fidan kullanılmalıdır.
Kimyasal mücadele, meyve ağaçların kış uykusunda olduğu dönemde, gözler uyanmadan iki hafta önceye kadar ve hava sıcaklığı 5 0 C üzerinde olduğu yağışsız günlerde yapılmalıdır. Sıvama bulaşık ise, mutlaka kış ilaçlaması yapılmalıdır. Yaz mücadelesi ağaçların çiçeklenme döneminden sonra kontroller yapılarak San-jose kabuklu bitinin yavrulamaya başlaması izlenir. Zararlı yavrulamaya başladığında birinci, 20 gün sonra ikinci ilaçlama uygulanmalıdır.

Etkili madde adı ve oranı Formülasyon tipi Doz
(100 lt suya)
Öncelikle tavsiye edilen ilaçlar
Petrol yağı 650 g/l + DNOC 15 g/l Sıvı 4.5 lt
İkinci derecede tavsiye edilen ilaçlar
Quinalphos 245 g/l EC 125 ml
Geçici olarak tavsiye edilen ilaçlar
Carbosulfan 250 g/l EC 150 ml

ELMA İÇ KURDU
Elma İç kurdu başta elma olmak üzere armut, ayva, ceviz ağaçlarının en önemli zararlısıdır. Doğrudan meyvede zarar yapan larvalar meyveleri delerek içlerinde galeriler açmakta, etli kısmını ve çekirdek evini yiyerek pislikler bırakırlar (Şekil 13). Meyvelerin dökülmesine neden olurlar. Mücadele yapılmayan bahçelerde %60-100 oranında zarar yapmaktadırlar.
Elma iç kurdu mücadelesinde hedef, her döle ait larva çıkışı süresince ağaçları ilaçlı bulundurarak, yumurtadan çıkan larvalara meyve içine girmeden önce öldürmektir. Döllere ait ilk ilaçlama zamanlarını sağlıklı bir şekilde saptamada, ilk larva çıkışlarının belirlenmesi çok önemlidir. Ancak etki şekli bakımından farklı özellik gösteren preparatlar kullanıldığında (Diflubenzuron) gibi ilaçlama zamanı öne alınabilir. Bunun için kışlayan ve yazlık döllerin, ergin çıkış ve uçuş süresi ile yumurtaların bırakılması ve açılışların izlenmesi gerekir.
Etkili madde adı ve oranı Formülasyon tipi Doz (100 lt suya)
Güvenli olarak kullanılabilir ilaçlar
Hexaflumuron, 100 g/l EC 50 ml
Teflubenzuron, 50 g/l SC 100 ml
Diflubenzuron, % 25 WP 40 gr
Triflumuron, % 25 WP 40 gr


ELMA GÖVDE KURDU
Larvalar elma ağaçlarının gövde ve kalın dalların kambiyum kısmında beslenerek zarara neden olurlar. Elips şeklinde kanallar açarlar, bu kanallar birleşerek iletim sistemini zarara uğratırlar. Ağaçların gelişmelerinin yavaşlamasına, yaprakların sararıp dökülmesine, meyve kalitesinin bozulmasına hatta ağacın kurumasına neden olurlar.
Mart ve nisan aylarında bir bahçede en az 20 ağacın gövde ve kalın dalları kontrol edilir ve bir ağaçta ortalama 5 adetten fazla canlı larva saptanırsa ilaçlama gerekir. İlaçlama zamanı ise, yumurta açılımına veya ilk ergin çıkışına göre saptanır.
Ağaçların yarık ve çatlaklarında aranarak bulunan yumurtalardan veya tülbent kafesteki dala bırakılan yumurtalardan ilk larvaların çıkışından hemen sonra, birinci ve bunu takiben 20 şer gün aralıklarla ikinci ve üçüncü ilaçlamalar uygulanır.
Etkili madde adı ve oranı Formülasyon tipi Doz
(100 lt suya)
Geçiçi olarak kullanılabilir ilaçlar
Dichlorvos, 550 g/l EC 200 gr
Endosülfan, 360 g/l EC 150 ml
Endosülfan, 32.9 WP 150 gr
Chlorpyrifos ethyl, 480 g/l EC 125 ml

ALTIN KELEBEK
Altın kelebeğin larvaları, başta armut olmak üzere birçok meyve ağacında ve orman ağaçlarında zarar yapmaktadır.
Larvalar ağaçların yapraklarını yiyerek zararlı olmaktadır. Yoğunluğunun yüksek olması halinde, ağacı tamamen yapraksız bırakabilmektedir.
Bu zararlı kışı, kese şeklindeki yuvalar içinde larva halinde geçirir. İlkbaharda ağaçlarda yapraklanmanın başlaması ile yuvalardan çıkan larvalar, gruplar halinde taze yapraklarla beslenirler.
Kışın ağaçlar üzerinde görülen larva yuvalarının kesilip toplanması, zararlı yoğunluğunu büyük ölçüde azaltmaktadır.
Kimyasal mücadelede en uygun ilaçlama zamanı, ilkbaharda larvaların kışlık yuvalarını terk ettikleri dönemdir.
Etkili madde adı ve oranı Formülasyon tipi Doz
(100 lt suya)
Bacillus thuringiensis 16000 IU/mg WP 50 gr
Diazinon, 185 g/l EC 200 ml
Malathion, 190 g/l EC 500 ml
Malathion, 650 g/l EC 125 gr
Carbaryl % 50 WP 200 gr

AMERİKAN BEYAZ KELEBEĞİ
İç karantina listesinde yer alır. Larvaları meyve ve orman ağaçlarında zarar yapar. 250 bitki türünde zarar yaptığı kayıtlıdır.
Larvalar, ağaçların yapraklarında sadece ana damar kalacak şekilde beslenerek zarar yaparlar.
Yumurta paketlerinin veya larvaların toplanarak imha edilmesi önemli bir kültürel işlemdir.
İlaçlı mücadeleye larvaların ağlarını örmeye başladıkları zaman veya yumurta kümelerindeki bütün yumurtaların açıldığı bir dönemde başlamalıdır.
Etkili madde adı ve oranı Formülasyon tipi Doz
(100 lt suya)
Bacillus thuringiensis 16000 IU/mg WP 50 gr
Carbaryl % 50 WP 200 gr
Azinphos methyl 230 g/l EC 200 ml
Azinphos methyl % 25 WP 200 gr
Diflubenzuron, % 25 WP 20 gr

ELMA AĞ KURDU
Elma ağ kurdunun larvaları ağaçların yapraklarını yemek suretiyle zarar yaparlar. Ağaçları tamamen yapraksız bırakarak, yanmış bir görünüm almasına neden olurlar (Şekil 14 ve 15). İlkbaharda yaprak ve tomurcuklarda beslendikleri sırada larvalar, toplu olarak toplanıp ezilerek imha edilebilir. Budama artıklarının, bahçeden uzaklaştırılıpyakılması gereklidir.

Elma ağ kurduna karşı ilkbaharda yapraklarda larvaların ilk zararlarının görülmesinden, son larva dönemine kadar ilaçlı mücadele yapılabilir. Ağaç başına ortalama 10 larva paketinin sayılması halinde ilaçlı mücadelesi gerekir.

Etkili madde adı ve oranı Formülasyon tipi Doz
(100 lt suya)
Güvenli olarak kullanılabilir ilaçlar
Bacillus thuringiensis , 16000IU/mg WP 50 gr
Kontrollü olarak kullanılabilir ilaçlar
Carbaryl, 85 WP 120 gr
Malathion, 500g/l EC 200 ml
Phosalone, 30 WP 200 gr
Trichlorphon, 80 SP 200 gr
Diazinon, 185 g/l EC 200 ml
Fenitrothion, 40 WP 200 gr


YAPRAK GALERİ GÜVELERİ
Meyve bahçesi ve fidanlıklarda; Nisan ortalarından itibaren ilk çıkan yapraklar kontrol edilir. Yaprak başına ortalama 4 veya daha fazla zararlı canlı larvası düşüyorsa ve parazitlenme çok düşük ise Nisan-Mayıs ortaları arasında birinci ilaçlama, Temmuz-Ağustos ortaları arasındaki kontrollerde sürgün ucu altlarından alınan yapraklarda ortalama 4 veya daha fazla canlı larva varsa, ikinci ilaçlama; Eylül başından itibaren ortalarına kadar yapılan kontrollerde tesadüfen alınan yapraklarda 4 veya daha fazla canlı larva varsa, üçüncü ilaçlama yapılır.
Etkili madde adı ve oranı Formülasyon tipi Doz
(100 lt suya )
Güvenli olarak kullanılabilir ilaçlar
Hexaflumuron, 100 g/l EC 50 ml
Kontrollü olarak kullanılabilir ilaçlar
Trichlorfon, 80 SP 100 gr

ELMA GÖZ KURDU
Dişileri sonbaharda barınaklarından çıkarak odun ve çiçek gözlerinde beslenirler. Yumurtalarını ertesi yıl açacak gözlere bırakırlar. Çıkan larva bütün kış gözlerde beslenir. Bahar aylarında önce pupa, sonra ergin olur. Göz kurtları larvaları çiçek tomurcukları içinde geliştiklerinde saldırıya uğramış gözlerde çiçekler açmaz. Bu tür çiçekler yanık manzarası gösterir. Elma göz kurduyla bulaşık olduğu bilinen bahçelerden Mart ayıdan itibaren 7-10 gün aralar ile yapılan sürveylerde 1 ağaçta ortalama 10 zarar görmüş çiçek tomurcuğu varsa veya 100 darbede 30 ergin bulunmuşsa, bu zararlıyla ilaçlı mücadele yapılmalıdır. Erginler faaliyete başlar başlamaz ve yukarıdaki eşiğe ulaşınca ilaçlama yapılır. En uygun zaman fenolojik olarak fare kulağı dönemidir.
Etkili madde adı ve oranı Formülasyon tipi Doz
(100 lt suya)
Kontrollü olarak kullanılabilir ilaçlar
Carbaryl, 50 WP 200 gr
Malathıon, 190 g/l EC 300 ml
Malathıon, 650 g/l EC 100 ml
Diazinon, 185 g/l EC 250 ml

ELMA TESTERELİ ARISI
Elma testereli arısının larvaları ilk çıkışlarında, meyveler fındık büyüklüğünde iken, meyve kabuğunda yüzeysel galeriler açar. Daha sonra aynı ya da başka bir meyvenin çekirdek evine girer. Yüksek oranda meyve dökümüne neden olur. En uygun ilaçlama zamanı yumurtaların açılmaya başladığı zamandır. Bu birçok çeşitte tam çiçeklenme dönemine rastlar. Bununla birlikte, bu dönemde faaliyette bulunan bal arılarının korunması yönünden, ilaçlama çiçek taç yaprakları dökülürken uygulanmalıdır. Bu zamanı tespit için, bahçede erken çiçek açan çeşitler üzerinde çiçek taç yaprakları dökülmeye başladığında, bir sayım yapılır. Sayımda en az 5 ağaçtan rastgele 20�şer bukette sağlam ve zarar görmüş çiçekler sayılmalı; bulaşma oranı %10'un üzerinde ise ilaçlama yapılmalıdır.
Etkili madde adı ve oranı Formülasyon tipi Doz
(100 lt suya)
Kontrollü olarak kullanılabilir ilaçlar
Phosalone 350 g/l EC 200 ml
Phosalone %30 WP 200 gr
Malathion 190 g/l EC 400 ml
Malathion 65 g/l EC 125 ml
Fentihon 525 g/l EC 150 ml

ELMA YAPRAK BÜKENİ
Larvalar, beslenme amacıyla yaprakları kıvırırlar. Bu zararlı polifag olup konukçu bitkinin gözlerini, yapraklarını ve meyvelerini kemirerek ürün kaybına ve kalitesiz olmasına neden olurlar. Bu zararlıya karşı mücadele mekaniksel mücadele, biyolojik mücadele, biyoteknolojik mücadele ve kimyasal mücadele olarak dört ana grupta toplanmaktadır.
Mekaniksel mücadele; kış aylarında veya budama yapılırken çoğunlukla gövde ve kalın dallar üzerinde olan yumurta paketleri ezilerek yok edilmelidir.
Biyolojik mücadele; doğal düşmanların çok görüldüğü yerlerde özellikle yumurta, larva ve pupa parazitoidlerinin en aktif olduğu Haziran ayında, diğer zararlılara karşı yapılacak ilaçlı mücadeleden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Özellikle yumurta parazitoidlerinin bulunduğu zaman, kış ilaçlamaları yapılmamalıdır.
Biyoteknolojik mücadele; Yumurta paketi sayısı ağaç başına 3-6 adet olduğu zaman, ergin çıkışından 1 hafta sonra, 1 ağaca 1 adet (1 tuzak/1 ağaç) besi tuzağı asılmalıdır. Yakalanan erginler tuzak kapları dolmadan alınmalı; tuzak yemleri eksildikçe ilave edilmeli, 10-15 günde bir yenilenmelidir.
Kimyasal mücadele; sonbahar ve kış mevsiminde yapılan kontrollerde, ağaç başına ortalama yumurta paketi sayısı 7 veya ilkbaharda çiçek ve yaprak buketlerinde larva ile bulaşma oranı %8 olduğunda yapılmalıdır.
Etkili madde adı ve oranı Formülasyon tipi Doz
(100 lt suya)
Kontrollü olarak kullanılabilir ilaçlar
Phosalone 30 g/l EC 200 ml
Malathion 650 g/l EC 100 ml
Malathion 25 g/l WP 250 ml