Hayvan Şalgamı Yetiştiriciliği

Hayvan Yem Şalgamı (Polybra) yaprakları ve kökü koyun, keçi, düve, sığır, süt inekleri tarafından büyük bir iştahla yenen ikinci ürün olarak değerlendirilen, çok iyi sindirilebilen, yüksek verimli (7,5- 10 ton/dekar), kış soğuklarına dayanıklı (-6 ;-10 dereceye kadar), 2.5-3 ay sonra hasada başlanabilen % 45'i kök, % 55'i yapraklardan oluşan iyi bir yem bitkisidir.

Ekim Zamanı: Doğu Anadolu'da 15-31 Temmuz arası, Orta Anadolu ve Trakya'nın iç kesimlerinde 15 Temmuz-15 Ağustos arası, Akdeniz-Karadeniz-Güneydoğu Anadolu , Marmara ve Ege Bölgelerinde Ağustos ayı içerisinde ekimi yapılmalıdır.

Tohum Miktar: Tohum yatağının yapısına göre 300-350 gr./dekar, metrekarede 25-40 adet tohum olacak şekilde ekimi yapılmalıdır.

Tohum Yatağı: İyi sürülmüş,iyice parçalanmış,ufalanmış, sıkıştırılmış ve tesviye edilmiş olmalıdır.

Ekim Şekli: Mibzerle veya serpme şeklinde yapılır. Ortalama sıra arası 20-35, sıra üzeri 15-25 cm. olmalıdır. Metrekarede 25-40 adet bitki (tohum)olacak şekilde yapılmalıdır. Tohumlar küçük olduğundan ekim derinliği 1.5 -2 cm olmalıdır. Ekimden sonra tapan (sürgü) çekilmesi nemin kaybolmaması için gereklidir.

Gübreleme: Ekimden önce toprak analizine uygun olacak şekilde gübreleme yapılmalıdır. Bitkinin azot, fosfor ve potasyuma ihtiyacı vardır. Dekara 4-5 ton iyice yanmış çiftlik gübresi veya ticari gübrelerden 7-10 Kg (saf) N/Dekar, 10 Kg (saf) P2 O5/Dekar, 5-10 Kg (saf) K2 O/Dekar yeterlidir. Bitkinin ihtiyacı olan Azot, Fosfor, Potasyum ihtiyacı yaklaşık olarak birbirine yakın olduğu için piyasada bulunan kompoze gübrelerden (15-15-15) gübresinden ortalama olarak 40-50 Kg/Dekar yeterli olacaktır. Potasyumca zengin topraklar için ekimden önce 35-40 Kg/Dekar (20-20-0) gübresi de verilebilir.

Hiçbir zaman bitkiye üst gübreleme yapılması tavsiye edilmez. Ekimle birlikte yapılan gübreleme yeterlidir.

Sulama: Ortalama olarak tohumlar 5 gün sonra çimlenmeye başlar. Çimlenme,çıkış ve fide döneminde toprağın üst tabakasının nem oranının korunması için ekimi takip eden 2-3 hafta içinde az miktarda ancak sık sık sulama yapmak gerekir. Bitkinin gelişmesinden sonra sulama sayısı, toprak yapısı ve buharlaşma oranına bağlı olarak yapılmalıdır. Ortalama her sulamada su miktarı 30 ton/Dekar veya 30 mm/Dekar' dır.

Yabancı ot kontrolü: Bitki boyu 3-7 cm iken yabancı otlara karşı çapalama yapmak gerekir. Serpme ekim yapıldıysa uygun şekilde metrekarede 25-40 adet bitki kalacak şekilde seyreltme yapılmalıdır.

Hasat: Ekimden itibaren 2.5- 3 ay sonra hasada başlanabilir. Geciken hasatlarda -6 ila -10 dereceye kadar olan gece donları ürüne zarar vermemektedir. Hasat günlük olarak kök ve yapraklarıyla birlikte hayvanlara yedirilebildiği gibi yaprakları kesilip, silolama (depolama) da yapılabilir. 1 dekar alanın hasadı 5-6 saatte bir kişi ile yapılabilir.

Verim:Ortalama olarak 7.5- 10 ton/Dekar arasındadır. Bunun % 45'i kök, % 55'i yapraklardan oluşmaktadır. Köklerdeki kuru madde oranı % 8.5, yapraklardaki ise % 9.5 tir. Her Kg kuru madde için sindirilebilir ham protein miktarı 150 gr. dır. Kuru maddedeki protein oranı yumruları için % 11, yaprakları için % 18'dir.

Besleme Şekli:Yem şalgamı, hayvan beslemesinde en iyi yemlerden biridir. Sonbahar ve kış dönemlerinde bile taze olarak hayvanlara yedirilmektedir. Çiftçimiz günlük olarak ihtiyacı oranında hasat yapmalıdır. Yumrular toprakla bulaşıksa yıkanıp parçalanarak yada büyükbaş hayvanın canlı ağırlığına göre direkt olarak verilebilir. Süt sığırlarında sağımdan sonra yedirilen şalgam miktarı hayvanın canlı ağırlığına göre verilmelidir. En fazla verilebilecek miktar, günlük olarak 40 Kg'ı geçmemelidir.