İncir Yetiştiriciliği - Ficus carica

Subtropik bir meyve olan incir geniş bir ekolojik uyum yeteneğine sahiptir.Türkiye'nin her yöresinde yaygın olmakla birlikte, Ege Bölgesinin Büyük ve Küçük Menderes havzalarındaki geniş bir alanda yoğun bir şekilde yetiştirilmektedir. Türkiye taze incir üretiminin yaklaşık % 75'i ve dış satıma konu olan kuru incirin tamamı ise bu havzalarda üretilmektedir. Bölgenin ekolojik koşullarının uygunluğu en kaliteli kuru incirlerinin yalnızca bu havzada yetişme şansına ermiştir.

Türkiye'nin yıllık 50 bin ton üzerinde olan kuru incir üretiminin, yine yılda 40 bin ton dan fazlası dış satıma gitmekte ve karşılığında 50 milyon Dolarlık döviz geliri sağlanmaktadır.

1. İKLİM VE TOPRAK İSTEKLERİ

İncir subtropik iklim bitkisidir. Buna karşın dünyanın ılıman iklime sahip bir çok yerlerinde yetişmektedir. İncir kışları ılık, yazları sıcak ve kurak yerler ister. Yıllık ortalama 18-20°C olduğu yerlerde yetişir. Meyve doğuşundan hasat sonuna kadar olan Mayıs-Ekim aylarında daha yüksek ortalama sıcaklıklar ve özellikle meyve olgunluğu ve kurutma döneminde (Ağustos-Eylül ayları) 30°C'ye kadar çıkan ortalama sıcaklıklar istenir. Bu güneşte kurutma yönünden önemlidir.

Yüksek sıcaklık kadar düşük sıcaklıkta önemlidir. En düşük sıcaklığın -9°C den daha aşağı düştüğü yerlerde incir tarımı başarılı şekilde yapılamaz.

İncir ağacının optimal yağış isteği yıllık 625 mm’dir. Yağış miktarının 550 mm nin altına düşmesi durumunda sulanması gerekir. Özellikle kurutmacılık, yönünden yağışların Kasım-Haziran aylarında olması, kurutma mevsimi olan Temmuz-Eylül aylarının yağışsız ve bulutsuz geçmesi istenir.

İlekleme döneminde esecek kuvvetli rüzgarlar ilek arısı uçuşuna ve tozlanmaya engel olacağı için uygun değildir.

Incir ağacı toprak istekleri yönünden fazla seçici değildir. Ancak kuru incir kalitesi konusu olduğunda, toprak istekleri yönünden seçici olur. Derin, kumlu-killi, yeterli organik materyal ve kirece sahip topraklar istenir.

İncir ağacı kirece zengin topraklarda iyi yetişir ve toprak tuzluluğuna az dayanıklı bir bitkidir.

İncir taban suyu 2 metreden daha yakın olan topraklarda kaliteli ürün vermez.

2. ÇEŞİT SEÇİMİ

Ticari amaçla incir yetiştiriciliği söz konusu olduğunda çeşit seçimi önem taşır.

Bahçe kurutmalık veya sofralık bir çeşitten kurulabilir. Kurutmalık çeşitte en önemli sınırlayıcı faktör iklimdir. Kurutmalık çeşitleri hem taze hem de kuru olarak pazarlama olanağı vardır.

En iyi standart ve kurutmalık çeşit Sarılop'tur. Ağaçları 7-8 metre yükseklikte, 8-9 metre genişlikte, genç yaşta dik-yayvan, yaş ilerledikçe sarkık dallı bir taç oluşturur. Birinci ürün (Yellop) meyvelerin döllenmeleri mümkün değildir.

İkinci ürün (İyilop) meyveleri esas önemli olan üründür ve mutlaka döllenmesi gerekir. Meyve ağırlığı ortalama 65 gram meyve çapı 55 milimetredir. İlk olgunlaşma Temmuz sonu Ağustos başında başlar. Hasat süresi 40-45 gündür. İyi kalitede sofralık, çok iyi kalitede standart kurutmalık bir çeşittir.

Son yıllarda taze incir tüketimi ve dış satımı da artış göstermektedir. Yeni yeni sofralık çeşit dilimleri gelişmektedir. Sofralık çeşitlerden başlıcaları Bursa siyahı, Göklop, Akça Bardakçı, Yeşil Güz, Mor Güz, Beyaz Orak, Siyah Orak çeşitleridir. Bursa Siyahı çeşidinin ambalaja ve yola dayanımının iyi olması ve dış pazarda çok iyi tutulması, Siyah Orak ve Beyaz Orak çeşitlerinin birinci ürünlerinin ilekleme gerektirmemesi ve erkenci oluşu iç ve dış pazarda geniş pazarlama olanağı bulması bakımından önemlidir.

3. BAHÇE KURULMASI

Bahçe kurmaya karar verildiğinde ilk önce bahçenin, ihata işlemi yapılır. Gerekiyorsa tesviye, drenaj vs. gibi sorunları tamamlanır.

Arazinin durumuna göre düz arazilerde KARE dikim tercih edilir. DİKDÖRTGEN dikim de yapılabilir. Meyilli arazilerde en iyi dikim şekli KONTUR dikimdir.

Dikim aralık mesafeleri 8 x 8 - 8 x 6 - 6 x 6 ve 8 x 4 metre olabilir. Kuvvetli topraklarda ağaç iyi gelişeceği için aralık ve mesafeler geniş tutulur.

4. FİDAN DİKİMİ

Dikilecek köklü fidan 1-2 yaşlarında sağlam ve gelişmiş olmalıdır. Arazi dikime hazırlandıktan sonra fidan dikilecek yerler işaretlenir.

Çukurun açımı için dikim tahtası kullanılır, böylece sıralar ve dikilen fidan daha düzgün olur. Fidan çukurunun genişliği ve derinliği toprağın zenginliğine ve yapısına bağlıdır. lyi topraklarda fazla derinlik ve genişlik gerekmez. Toprağın özellikleri kötüleştikçe çukurun derinliği ve genişliği fazla olmalıdır. Genel olarak 50 cm derinlik ve 50 cm genişlik uygundur. Fidan çukurlarının içine dışarıdan iyi kaliteli toprak ve iyi yanmış hayvan gübresi karıştırılırsa bitkinin iyi gelişmesine yardımcı olur.

İncir fidanları en uygun kış uykusu devresi (yapraksız) İlkbaharda yeniden su yürümesi arasında kalan dönemde dikilebilir. Kışı soğuk olmayan yerlerde sonbahar dikimi tercih edilir. Dikilecek fidanlarda dikimden hemen önce bir kök tuvaleti yapılır.

Daha sonra dikim tahtası yardımıyla çukura konulan fidanın güney kısmına bu fidanı bağlamak için fidan hereği konulur ve çukur keseksiz, ufalanmış iyi toprakla doldurulur. Fidanın dibine sulama havuzu yapılarak ilk can suyu verilir. Fidan hereğe ip, lastik, söğüt dalı vs. çaprazlamasına olarak 8 yapacak şekilde bağlanır.

Fidanların normal olarak dikimden hemen sonra veya sürgün vermeden hemen önce verilmek istenilen taç yüksekliğinden uçları kesilir. Fidanların taze meyve üretiminde daha önemli olmak üzere hasat, budama, ilaçlama, iliklemede kolaylık sağlanması açısından alçaktan taçlandırılmasında büyük yarar vardır.

Köklü fidandan başka çelikten de bahçe kurma olanağı vardır. Bunun için 40-50 cm uzunluğunda kesilmiş sağlıklı incir sürgünleri tutum garantisi sağlanması açısından her çukura 2 adet konularak toprak yüzeyinde 2-3 göz kalacak şekilde gömülür. Çelikten dikimler ilkbaharda ağaçlara su yürümeden hemen önce yapılır.

5.BAHÇELERİN BAKIMI

5.1. Toprak İşleme

İncir bahçeleri son yıllarda özellikle sulama olanaklarının olmadığı yerlerde kurulduğu için toprağın devamlı işlenerek yabani otların geliştirilmemesi yöntemi uygulanır. İncir bahçeleri sonbaharda bir ve ilkbaharda iki olmak üzere 3 kez sürülmelidir. Sonbahardaki toprak işlemesi incir hasadının tamamlanmasından hemen sonra ilk yağmurlar yağınca yapılır. Bu sürümde bahçe kesekli bırakılarak kış yağışlarının toprağa işlemesi sağlanmış olur. Meyilli arazilerde sürümler meyle dik yapılmalıdır. İlkbahardaki sürümler toprağın havalanması yanında kışın gelişen yabancı otları yok etmek amacı ile yapılır. Üçüncü sürüm birinci ilekleme yapıldıktan sonraki dönemde Haziran ayı içinde yapılır. Sürümden sonra tırmık, diskaro ve sürgü gibi düzleyici aletler geçirilerek kuru incir hasadı için toprak sathı düzeltilir.

5.2. Budama

İncir bahçelerinde üç budama yapılır. Birinci budama yeni dikilmiş fidanlarda ürüne yatıncaya kadar ağacın iskeletini ve tacını oluşturmak amacıyla yapılan şekil budamasıdır.

İkinci budama ürün budamasıdır. Verim çağındaki ağaçlarda şekil korumak, normal sürgün verdirmek üzere kırılmış dallar, sıklaşmış sürgünler çatal ve çapraz gelişmiş, birbirinin üstüne binmiş dallar kesilir. Hasat sırasında kırılmış ve kuru dallar ağaç yapraklı iken daha iyi görülebildiğinden, hasat sonrası ağaçta daha yaprak varken kesilerek budanır. Esas budama ise kış aylarında çok soğuk olmayan günlerde yapılır. Ürün budaması çok sert yapılmamalıdır. Aksi taktirde ağaç çok sürgüne kaçar ve verim düşer. Üçüncü budama yaşlı ağaçların bakımı ve gençleştirme budamasıdır. Yaşlı ve bakımsız incir ağaçlarında dallarda sarkmalar olur. Ayrıca incir ağacı yazın şiddetli güneşlerinden çok etkilendiğinden dallarda güneş yanıklığı meydana gelir ve ağaçlar verimden düşer. Bu ağaçların yeniden kuvvetli sürgünler oluşturmasını sağlamak yeniden taç oluşturmak amacıyla gençleştirme (kabaklama) budaması yapılır. Bu budamada çok kuru dallar kesilip atılır. Diğer dallar ana gövdeye yakın yerlerden kesilerek ağaca yeni sürgün verdirilir. Gelişen sürgünlerden yeni tacın oluşturulmasında kullanılacak onların bırakılıp şekil budaması uygulanarak verim alınmaya devam edilir.

5.3. Sulama

Yağışın 550 mm'nin altına düşmesi sulama yapılmasını gerektirir. Yağışın yetersiz olduğu yıllarda sulama olanağı olan düz arazilerde kış aylarından itibaren meyve olum öncesine kadar düzenli olarak sulama yapılmalıdır. Özellikle son yıllarda incirin yetişme alanları dağlık ve meyilli arazilere kayma gösterdiğinden buralara 600 mm' lik yağışlarda bile toprak tutulması zor olduğundan böyle arazilerde toprak-su muhafaza tedbirleri mutlaka yerine getirilmeli, kış yağmur sularının akışını önleyecek sürüm yapılmalı, toprak yüzeyinde bitki örtüsü meydana getirilmelidir. Ağaç diplerinde havuzlar yaparak yağış sularının akışını önleyerek toprağa işlemesi sağlanmalıdır.

5.4. Gübreleme

Bitkinin besin maddesi ihtiyacı en sağlıklı olarak ağaçların gelişme ve ürün durumlarının izlenmesi ve toprak analizleri ile ortaya çıkabilir.

Azot, bitkinin vegetatif gelişmesini yani yaprak sayısını ve sürgün uzunluğunu arttırır. Sonuçta meyve sayısını arttırır. Ancak tek taraflı azotlu gübreleme ile sürgün uzunluğu ve meyve sayısı arttırılırsa bu kez kalite düşer.

Fosfor, bu besin maddesi incirde meyve iriliğini olumlu yönde etkiler. İncir yetiştiriciliğinde irilik aranan en önemli özelliktir.

Potasyum ise meyve kalitesi ve ürün miktarı üzerine etkili olmaktadır. Potasyum, meyvelerin güneş yakmasından zarar görmelerini azaltır, açık kabuk rengine sahip daha yumuşak kuru incir meyvesi elde edilmesine yardım eder.

İncir bahçelerinde dengeli ticari gübre uygulaması yanında çiftlik gübresi ve yeşil gübre uygulamasında çok büyük yarar vardır.

6. İLEKLEME

Ege Bölgesinde yaygın olarak yetiştirilmekte olan Sarılop ile birçok çeşitte olmak üzere, Bursa yöresindeki Bursa Siyahı, incir çeşitlerinden meyve elde edebilmek için mutlaka döllenmesi gereken incirler grubundandır.

Erkek incir (ilek) ağaçlarında bir yıl boyunca 3 meyve bulunur. Bu meyvelerde "ilek sineği" olarak adlandırılan arıcık (Blastophaga pneses L.) hayatını devam ettirir. Haziran-Eylül ayları arasında "EBE" meyvesi, Eylül-Mart ayları arasında "BOĞA" meyvesi, Mart-Haziran ayları arasında "İLEK" meyveleri görülmektedir.

İşte meyve vermesi için mutlaka döllenmesi gereken dişi incirlerin en önemli meyve ürünü olan İyilop'ların (yaz ürünlerinin) döllenmesi amacıyla İyiloplarla aynı zamanda olgunlaşan erkek incirlerin ilek meyvelerin erkek incirlerin ilek meyvelerinin içlerindeki arıları ile birlikte dişi incir ağaçları bırakılması şeklinde yapılan işleme İLEKLEME, bu amaçla kullanılan erkek incir meyvelerine ILEK denir.

Arıların erkek incirlerin polen taşıyan ilek meyvelerinden dişi incir meyvelerine polen taşıması şeklindeki ilekleme işlemi genellikle Haziran ayı içerisinde yapılır. Yeni doğmuş incir meyveleri yaklaşık 10.0 mm çapa girdiklerinde döllenmeye uygun (reseptif) haldedir.



Erkek incirlerde arı çıkışı başlar başlamaz tozlanmada (ileklemede) kullanılmaya hazır durumdadır. Olgun ilek meyvelerinden 4-6 gün süreyle ilek sineği çıkışı olur. Daha sonra kuruyup buruşan bu ilek meyveleri incir için birçok zararlı ve hastalık etmenlerin barınmasına yol açacağından toplanıp imha edilmesi gerekir. İkileme işlemi sabah erken, havanın serin ve sakin olduğu saatlerde yapılmalıdır. İlekler bataklıklarda yetişen kova (Cyperacae) adı verilen bitkilere dizilerek ağaçlara asılır. Ağaçlara verilecek ilek miktarı ağacın büyüklüğüne göre değişmekle beraber 20-25 kg kuru incir elde edilen bir ağaca 750-1000 gr ilek meyvesi asılır. Sürgünlerde farklı zamanlarda meydana gelmiş meyveleri döllemek üzere normal koşullarda bir hafta arayla 2 kez ilekleme yapılması gereklidir. Hava şartlarının, ilek meyvesine bağlı olarak ilekleme işlemi 3-4 kez de tekrarlanabilir. Ilk ilekleme işleminden 40-42 gün sonra iyilop meyvelerinde taze olgun meyveler görülmeye başlar.

8. HASAT, KURUTMA VE DEPOLAMA

8.1. Hasat

8.1.1. Taze İncir Hasadı

Ülkesel ve uluslararası ulaştırma olanaklarının artması, ambalajlamada görülen hızlı gelişme, taze meyveye olan talep artışı gibi nedenlerle iç ve dış pazarlara taze incir gönderilmesi son yıllarda hızlı bir gelişme göstermektedir. Dış pazarlarda egzotik meyveler olarak adlandırılan aroma ve tat yönünden alışılagelmiş meyvelerden biraz daha farklı meyve türlerine karşı artan bir ilgi ve istek söz konusudur. İncir de bu meyveler arasında değerlendirilmektedir.

Meyvelerde hızlı bir olgunlaşma ve hızlı şeker birikimi incire has bir özelliktir. Hasatla birlikte taze meyvelerdeki bu değişmeler durur.

Taze meyvelerdeki bu özellik nedeniyle meyvenin hasadı tüketicinin damak zevkine göre değişmektedir.

İç piyasa için taze incir meyveleri tam yeme olgunluğunda hasat edilirken, dış piyasa için ise yola dayanması ve tüketicinin talepleri doğrultusunda tam olgunlaşmadan yani yumuşama başlamadan (ham) hasat edilir.

Hasat elle yapılır. Taze incir meyvesi avuç içiyle ezilmeye neden olmayacak şekilde kavranıp sağa-sola döndürülerek burkma ve çekme hareketiyle koparılır. Koparılan meyvelerin zedelenmemesi ve ezilmemesi için kova veya yayvan kaplar kullanılmalıdır.

Ürün sabahın erken saatlerinde, serinlikte, güneş ve sıcağa maruz kalmadan hasat edilmelidir. Toplanan ürün kısa sürede ambalajlanıp pazara sevk edilmelidir. Ambalajlamada serin ve gölge yerlerde yapılmalıdır.

Ambalaj pazarlama için çok önemlidir. Dış pazar için incirler tek sıra viyol kutularda nakledilir. İç pazar için geçmişte kullanılan 15-20 kg'lık kargı sepetler yerine tek veya 2 sıralı tahta kasalar kullanılmalıdır.

8.1.2. Kuru İncir Hasadı

Taze olarak hasat edilmeyen incirler ağaç üzerinde su kaybederler. Buruk olarak adlandırılan bu meyvelerin sap kısımlarında mantarlaşma olur ve meyveler kendiliğinden dökülür. Yere dökülen incirler her gün düzenli olarak toplanıp özel olarak hazırlanmış sergi yerlerinde kurutulur. Ağaç dibinde toplama, 8-10 kg'lık sepet, kova veya plastik kaplarla yapılır. Ağaçtan kendi haliyle dibe düşmeyen incirlerin hasat döneminin sonuna doğru sırık veya çengel gibi yardımcı aletlerle dibe düşürülür.

Kuru incir hasadı her gün düzenli olarak yapılmalıdır. Böylece hayvan ve haşere zararlıları en alt düzeye indirilecek, son yıllarda büyük sorun olan aflotoksin olayının topraktan bulaşma olasılığı aza indirilebilecektir.

8.2. Kurutma

Ağaç altına kendi halinde düşen incirler % 25’ten fazla su içerirler. Oysa depolanacak incirlerde % 18-20 dolayında su olması istenir. Kurutmanın amacı su oranını % 18-20 ye indirmektir. Kurutma doğal koşullarda güneş altında yapılmaktadır. Yapılan araştırmalarda en kısa sürede ve en temiz kurutma, yerden 10-15 cm yükseklikte yerleştirilmiş kerevit zeminin plastik örtü ızgaradan yapılması ve küflenme yapmaması nedeniyle daha sağlıklı kurutma ortamı verir.

Toplanan incirler 2-4 gün arasında güneş altında kurur. Kuruyan incirler her gün sabah veya öğleden sonra sergiden serin saatlerde alınır.

8.3. Depolama

Bahçelerdeki sergiden alınmış kuru incirler sınıflandırılmak üzere depolara nakledilirken en fazla 40-50 kg ağırlığındaki çuvallara konulmalıdır. Temizlik açısından 25-30 kg'lık plastik kasalar en tercih edilenidir.

Kuru incirlerin fiyatlandırılması kilogramdaki meyve adedine göre yapılmaktadır. Buna karşın genelde kalitesine göre 4 grupta sınıflandırılır.

1. A Serisi (IŞMALI) incirler

2. B serisi (KÜREKMALI) incirler

3. C serisi (BALLIKARA, LEKELİ) incirler

4. Hurda (ENDÜSTRİYEL) incirler

Sınıflandırılmış kuru incirler pazarlanıncaya kadar bekletildikleri depo ortamı temiz kireç badanası yapılmış, incir kurdu kelebeğinin girişini engelleyen tül gibi materyalle çevrilmiş olmalıdır. Her sınıftaki incirlerin üst üste konulma yüksekliği 40-50 cm’yi geçmemelidir. Yabancı materyalle bulaşmayı önlemek için incirlerin üzerine hafif tül gibi örtü malzemesi ile kapatılmalıdır. Kuru incir üreticisi deposunda bekleme esnasında mutlaka kirlenme meydana geleceği için en kısa sürede pazarlanmasında büyük yarar vardır.

İNCİR HASTALIKLARI

MEYVE AĞAÇLARINDA BEYAZ KÖK ÇÜRÜKLÜĞÜ (ROSELLINIA) HASTALIĞI

Kök.çürüklüğüne yakalanmış ağaçlarda ilk belirti yapraklardaki sararmalardır. Yaprak sararmaları ağacın tümünde veya ağacın bir yönünde olabilir. Yapraklarda küçülme de olabilir. Hasta ağaçlarda büyümede durgunluk ve geriye doğru ölüm söz konusudur. Meyve verimi ve kalitesi düşer, meyveler irileşmeden ve olgunlaşmadan dökülürler.

Kök çürüklüğü ağaçların kurumasına neden olduğundan ekonomik kayıp önemlidir. Özellikle incirlerde oluşturduğu zarar diğer meyve ağaçlarına oranla daha fazladır.

MÜCADELESİ

Kültürel Önlemler

a) Ağır ve su tutan topraklarda bahçe kurulmamalıdır.

b) Toprakta fazla su birikmesine engel olunmalı, bunun için gerekirse kurutma hendekleri açılarak fazla su akıtılmalı toprağın iyi bir şekilde havalanması sağlanmalıdır.

c) Bahçeler sel sularından korunmalıdır.

d) Sulama suyu ve gübre ağaçların taç izdüşümüne verilmelidir.

e) Bulaşık bahçelerde ilkbaharda ağaçların kök boğazları ana köklere kadar açılarak yaz boyunca güneş ve hava almaları sağlanmalıdır.

f) Kökleri tamamen çürüyen ağaçlar, toprakta hiç kök parçası kalmayacak şekilde derhal sökülmelidir.

g) Hastalığa dayanıklı anaçlar kullanılmalıdır.

Kimyasal mücadelede ilkbaharda ağaçların dipleri açılarak kök ve kök boğazları incelenir. Kökleri tamamen çürümüş olan fidan ve ağaçlar sökülmeli, çukurlara m3'e 3 kg hesabıyla sönmemiş kireç veya % 35'lik karaboya eriyiği ile bolca sulanıp kapatılmalıdır. Hastalık yeni başlamışsa, ağaçların çürümüş kısımları sağlam kısma kadar temizlenmeli, 2-5 kg karaboya dökülerek toprakla kapatılmalıdır. Sağlam ağaçları korumak için m2'ye 10 litre ilaçlı su gelecek şekilde % 25'lik karaboya veya % 1'lik göztaşı eriyiklerinden biri uygulanmalıdır.

İNCİRLERDE ÇELİK MARAZI

Hastalık sürgünlerde büyümenin duraklaşması ve zayıf düşmesiyle belli olur. Hasta kısımlarda kabuğun altı normal rengini kaybederek esmerleşir ve çürür.

Hastalığa yakalanan dallar, koyu bir zamk sızarak kurur. İncir ağaçlarının önemli bir hastalığıdır. Üreticiler emzik marazı adı verirler. Kültürel ve kimyasal program titizlikle yerine getirilmelidir.

1) Budama mevsiminde hastalık ağacın tümünü kaplamış ise böyle ağaçlar sökülmelidir.

2) Hastalık yeni bulaşmış ise hastalıklı kısımlar sağlam kısma kadar temizlenmelidir.

3) Budanan ve temizlenen kısımlara 3 kısım ardıç katranı +1 kısım toz halinde göztaşı karışımı sürülmelidir.

4) Budama aletleri alevden geçirilerek dezenfekte edilmelidir.

5) Budamayı takiben ağaçlara, % 2’lik Bordo Bulamacı atılmalıdır.

6) Hastalıklı ağaçlardan aşı kalemi veya çelik alınmamalıdır.

İNCİRLERDE AFLATOKSİN OLUŞUMU VE ÖNLENMESİ

Aflatoksin birçok gıda maddesinde olduğu gibi incirlerde oluşmakta ve tüketim aşamasında insan sağlığı ve dış satım açısından sorunlar oluşturmaktadır. İncirde aflatoksin oluşumunun ağaç oluşumu (taze incir) döneminde başladığı ve bulaşmanın ilekleme sırasında ilek arıcığı ile olduğu belirlenmiştir.

İncirlerde aflatoksin oluşumunun engellenmesi için;

1) Zamanında ve tekniğine uygun şekilde budama yapılmalıdır.

2) Temiz ilek kullanılmalıdır.

3) Gübreleme analizlere göre yapılmalıdır.

4) Ekşilik böcekleri ve sirke sinekleri ile ilkbahardan itibaren çekici yem tuzakları ile mekaniksel mücadele yapılmalıdır.

5) Hasad döneminde yere düşen buruk meyvelerin sık sık toplanması gerekmektedir.

6) Kurutmanın tahta ızgaralar üzerinde yapılması gerekmektedir.

7) Kuru incir özelliği kazanmayan incirlerde sergiden alınıp depolanmamalı ve işlenmemelidir.

8) İncir sergiden alınırken hurda incirler ayrılmalıdır.

9) Hasat sonrası toprak ve ağaç üzerindeki ürün kalıntıları toplanıp bahçeden uzaklaştırılmalıdır.

10) 17726 sayılı incir yönetmeliğine titizlikle uyulmalıdır.

İNCİR ZARARLILARI

KANLI BALSIRA

Kanlı Balsıra zararlısı ağaçların sürgün, yaprak ve yoğun olduğu durumlarda meyvelerinde bulunur. Hücre özsuyunu emerek ağaçların zayıf kalmasına, verimden düşmesine neden olurlar. İncir bahçelerinde; fiğ, bakla, bezelye gibi baklagillerin ara ziraatı olarak kullanılması, toprağın gübrelenmesi zararlının çoğalmasını engellemektedir. Potaslı gübreler kanlı balsıranın üremesini önleme yönünden önemlidir.

Bu zararlıya karşı 3 dönem ilaçlama yapılabilir.

1) Zaralının % 90'nında yavru çıkmaya başladı§ı zaman ilaçlama yapılır.

2) Son ileklemeden 2 gün sonra başlayarak temmuz haftasına kadar olan süre içinde ikinci ilaçlama yapılabilir.

3) Bekleme yönünden en güvenilir ilaçlama zamanı ise; hasattan hemen sonra yapılan ilaçlamadır.

İNCİR KURDU

İncir kurdu bulaşmaları incirin hasat döneminde bahçede başlar. Kuru incir depoya konulmadan önce ve konulduktan sonra gerekli önlemler alınmazsa incir kurdunun depoda çoğalması sonucu bulaşma ve zarar katlanarak artmaya devam eder.

KURU MEYVE GÜVESİ

İncir kurduna benzer. Gerekli önlemler alınmadığı taktirde incir kurdu ve meyve güvesinin kuru incirde % 60-70 oranında zarara neden olabildiği belirlenmiştir.



EKŞİLİK BÖCEĞİ

Larvalar beslenerek meyvenin iç kısmını tahrip ederler. Bu böcekler ayrıca meyveye bazı fungusları (mantarları) bulaştırarak meyvenin ekşimesine ve akmasına neden olurlar.

SİRKE SİNEKLERİ

Ekşilik böcekleri ve sirke sinekleri son yıllarda kuru incirde Aflatoksin oluşturan Asperglllus flavus mantarını incire bulaştırmaları nedeniyle daha da önemli hale gelmişlerdir. Bu zararlıların incirde beslenmesi sonucu, ürünün kalitesinin düştüğü, tüketiminde sağlık açısından sakıncalar ortaya çıktığı görülmüştür.

KURU MEYVE AKARI

Kuru meyve akarı bir depo zararlısıdır. İncir bahçelerinde bu zararlının barınmasını sağlayacak kuru dallar, işi bitmiş ilekler ve ürün artıkları toplanıp yakılmalı ve ilkbaharda toprak sürümü yapılmalıdır. Ara korukçuluk edebilecek diğer meyve ağaçlarına yer verilmemelidir. İncir kerevetler üzerinde kurutulmalı, geceler kerevetler üst üste konularak üzerleri örtülmelidir. Bahçe deposunda ve sergilerde geceleri ışık yakılmamalıdır.

Depoya incir konulmadan önce aşağıdaki önlemler alınmalıdır.

1) Depolarda zararlı barınmasına olanak sağlayacak yarık, çatlak vb. girintiler sıva ile kapatılmalıdır.

2) Depo eski ürün artıklarından özenle temizlenmelidir.

3) Deponun içi ve dışı kireçle badana edilmelidir.

4) Deponun kapı ve pencereleri zararlı girişini engelleyecek şekilde telle donatılmalıdır.

5) Depo boş olarak ilaçlanmalıdır.

Depolama işlemi sırasında incirin bir yerden başka bir yere nakli gündüz saatlerinde yapılmalı, gece nakil zorunluluğu varsa ürünün üzeri sıkıca örtülmelidir.

KAYNAK : Erbeyli İncir Araştırma Enst.

İNCİR YETİŞTİRİCİLİĞİ


Subtropik bir meyve olan incir geniş bir ekolojik uyum yeteneğine sahiptir. Türkiye'nin her yöresinde yaygın olmakla birlikte, Ege Bölgesinin Büyük ve Küçük Menderes havzalarındaki geniş bir alanda yoğun bir şekilde yetiştirilmektedir. Türkiye taze incir üretiminin yaklaşık % 75'i ve dış satıma konu olan kuru incirin tamamı ise bu havzalarda üretilmektedir.

Türkiye'nin yıllık 50.000 ton üzerinde olan kuru incir üretiminin, yine yılda 40.000 tondan fazlası dış satıma gitmekte ve karşılığında 50 milyon dolarlık döviz geliri sağlanmaktadır.
Yüksek kalori değerine sahip gıda maddeleri içinde çok özel bir yeri olan kuru incir, diğer kurutularak saklanan meyvelerde olduğu gibi önemli miktarda şeker ihtiva eder. Bu yönüyle beslenmede önemli bir yeri bulunmaktadır. Ayrıca mineral maddeler, karbonhidrat, protein, yağ ve vitamin yönünden de zengin bir kaynaktır.
Çizelge 1. 100 g Kuru incirin besin değeri içerikleri
Enerji (kcal) 213.00 Fosfor (mg) 92.00
Protein (g) 3.60 Sodyum (mg) 40.00
Yağ (g) 1.30 Magnezyum 70.00
K.Hidrat (g) 52.90 Vitamin B1 (mg) 0.12
Potasyum (mg) 850.00 Vitamin B2 (mg) 0.09
Kalsiyum (mg) 193.00 Vitamin B6 (mg) 0.12
Demir (mg) 3.30 Folik Asit ( m g) 9.00


İKLİM VE TOPRAK İSTEKLERİ
İncir subtropik iklim bitkisidir. Buna karşın dünyanın ılıman iklime sahip birçok yerlerinde yetişmektedir. İncir kışları ılık, yazları sıcak ve kurak yerler ister. Yıllık ortalama 18-20 0 C olduğu yerlerde yetişir. Meyve doğuşundan hasat sonuna kadar olan Mayıs-Ekim aylarında daha yüksek ortalama sıcaklıklar ve özellikle meyve olgunluğu ve kurutma döneminde (Ağustos-Eylül ayları) 30 o C'ye kadar çıkan ortalama sıcaklıklar istenir. Bu güneşte kurutma yönünden önemlidir.
Yüksek sıcaklık kadar düşük sıcaklık da önemlidir. En düşük sıcaklığın �9 o C'den daha aşağı düştüğü yerlerde incir tarımı başarılı şekilde yapılamaz.
İncir ağacının optimal yağış isteği yıllık 625 mm'dir. Yağış miktarının 550 mm'nin altına düşmesi durumunda sulanması gerekir. Özellikle kurutmacılık, yönünden yağışların Kasım-Haziran aylarında olması, kurutma mevsimi olan Temmuz-Eylül aylarının yağışsız ve bulutsuz geçmesi istenir.
İlekleme döneminde esecek kuvvetli rüzgarlar ilek arısı uçuşuna ve tozlanmaya engel olacağı için uygun değildir.
İncir ağacı toprak istekleri yönünden fazla seçici değildir. Ancak kuru incir kalitesi söz konusu olduğunda, toprak istekleri yönünden seçici olur. Derin, kumlu-killi, yeterli organik materyal ve kirece sahip topraklar istenir. İncir ağacı kireçce zengin topraklarda iyi yetişir ve toprak tuzluluğuna az dayanıklı bir bitkidir. İncir taban suyu 2 metreden daha yakın olan topraklarda kaliteli ürün vermez.
ÇEŞİT SEÇİMİ
Ticari amaçla incir yetiştiriciliği söz konusu olduğunda çeşit seçimi önem taşır. Bahçe kurutmalık veya sofralık bir çeşitten kurulabilir. Kurutmalık çeşitte en önemli sınırlayıcı faktör iklimdir. Kurutmalık çeşitleri hem taze hem de kuru olarak pazarlama olanağı vardır.
En iyi standart kurutmalık çeşitler Sarılop ve Sarı Zeybektir. Ağaçlar 7-8 metre yükseklikte, 8-9 metre genişlikte, genç yaşta dik-yayvan, yaş ilerledikçe sarkık dallı bir taç oluşturur. Birinci ürün (Yellop) meyvelerin döllenmeleri mümkün değildir.


İkinci ürün (İyilop) meyveleri esas önemli olan üründür ve mutlaka döllenmesi gerekir. Meyve ağırlığı ortalama 65 gr meyve çapı 55 mm'dir. İlk olgunlaşma Temmuz sonu Ağustos başında başlar. Hasat süresi 40-45 gündür. İyi kalitede sofralık, çok iyi kalitede standart kurutmalık bir çeşittir.
Son yıllarda taze incir tüketimi ve dış satımı da artış göstermektedir. Sofralık çeşitlerden başlıcaları Bursa Siyahı, Göklop, Akça, Bardakçı, Yeşilgüz, Morgüz, Beyaz Orak, Siyah Orak çeşitleridir. Bursa Siyahı çeşidinin ambalaja ve yola dayanımının iyi olması ve dış pazarda çok iyi tutulması, Siyah Orak ve Beyaz Orak çeşitlerinin birinci ürünlerinin ilekleme gerektirmemesi ve erkenci oluşu iç ve dış pazarda geniş pazarlama olanağı bulması bakımından önemlidir.

Şekil 4. Taze Bursa siyahı meyvesi

BAHÇE KURULMASI
Bahçe kurmaya karar verildiğinde ilk önce bahçenin, ihata işlemi yapılır. Gerekiyorsa tesviye, drenaj vs. gibi sorunları tamamlanır. Arazinin durumuna göre düz arazilerde KARE dikim tercih edilir. DİKDÖRTGEN dikim de yapılabilir. Meyilli arazilerde en iyi dikim şekli KONTUR dikimdir.
Dikim aralık mesafeleri 8x8-8x6-6x6 ve 8x4 metre olabilir. Kuvvetli topraklarda ağaç iyi gelişeceği için aralık ve mesafeler geniş tutulur.
Bahçe kurulması sırasında temin edilecek olan fidanlar çeşit özelliklerini belirten, hastalık ve zararlılardan ari, sertifikalı ve ismine doğru üretim yapılan yerlerden temin edilmelidir.

Şekil 5. Taban arazide kurulan incir bahçesi
FİDAN DİKİMİ
Dikilecek köklü fidan 1-2 yaşlarında sağlam ve gelişmiş olmalıdır. Arazi dikime hazırlandıktan sonra fidan dikilecek yerler işaretlenir. Çukurun açımı için dikim tahtası kullanılır, böylece sıralar ve dikilen fidan daha düzgün olur. Fidan çukurunun genişliği ve derinliği toprağın zenginliğine ve yapısına bağlıdır. İyi topraklarda fazla derinlik ve genişlik gerekmez. Toprağın özellikleri kötüleştikçe çukurun derinliği ve genişliği fazla olmalıdır. Genel olarak 50 cm derinlik ve 50 cm genişlik uygundur. Fidan çukurlarının içine dışarıdan iyi kaliteli toprak ve iyi yanmış hayvan gübresi karıştırılırsa bitkinin iyi gelişmesine yardımcı olur.
İncir fidanları en uygun kış uykusu devresi (yapraksız) ile İlkbaharda yeniden su yürümesi arasında kalan dönemde dikilebilir. Kışı soğuk olmayan yerlerde Sonbahar dikimi tercih edilir. Dikilecek fidanlarda dikimden hemen önce bir kök tuvaleti yapılır. Daha sonra dikim tahtası yardımıyla çukura konulan fidanın güney kısmına bu fidanı bağlamak için fidan hereği konulur ve çukur keseksiz, ufalanmış iyi toprakla doldurulur. Fidanın dibine sulama havuzu yapılarak ilk can suyu verilir. Fidan hereği ip, lastik, söğüt dalı, vs. çaprazlamasına olarak sekiz yapacak şekilde bağlanır.
Fidanların normal olarak dikimden hemen sonra veya sürgün vermeden hemen önce verilmek istenilen taç yüksekliğinden uçları kesilir. Fidanların taze meyve üretimi hasat, budama, ilaçlama, ileklemede kolaylık sağlanması açısından alçaktan taçlandırılmasında büyük yarar vardır.
Köklü fidandan başka çelikten de bahçe kurma olanağı vardır. Bunun için 40-50 cm uzunluğunda kesilmiş sağlıklı incir sürgünleri tutum garantisi sağlanması açısından her çukura 2 adet konularak toprak yüzeyinde 2-3 göz kalacak şekilde gömülür. Çelikten dikimler İlkbaharda ağaçlara su yürümeden hemen önce yapılır.
BAHÇELERİN BAKIMI
Toprak İşleme
İncir bahçeleri son yıllarda özellikle sulama olanaklarının olmadığı yerlerde kurulduğu için toprağın devamlı işlenerek yabani otların geliştirilmemesi yöntemi uygulanır. İncir bahçeleri Sonbaharda bir ve İlkbaharda iki olmak üzere üç kez sürülmelidir. Sonbahardaki toprak işlemesi incir hasadının tamamlanmasından hemen sonra ilk yağmurlar yağınca yapılır. Bu sürümde bahçe kesekli bırakılarak kış yağışlarının toprağa işlemesi sağlanmış olur. Meyilli arazilerde sürümler meyile dik yapılmamalıdır.
İlkbahardaki sürümler toprağın havalanması yanında kışın gelişen yabancı otları yok etmek amacıyla yapılır. Üçüncü sürüm ilekleme yapıldıktan sonraki dönemde Haziran ayı içinde yapılır. Sürümden sonra tırmık, diskaro ve sürgü gibi düzleyici aletler geçirilerek kuru incir hasadı için toprak sathı düzeltilir.
Budama
İncir bahçelerinde üç budama yapılır. Birinci budama yeni dikilmiş fidanlarda ürüne yatıncaya kadar ağacın iskeletini ve tacını oluşturmak amacıyla yapılan şekil budamasıdır.
İkinci budama verim budamasıdır. Verim çağındaki ağaçlarda şekil korumak, normal sürgün verdirmek üzere kırılmış dallar, sıklaşmış sürgünler çatal ve çapraz gelişmiş, birbirinin üstüne binmiş dallar kesilir. Hasat sırasında kırılmış ve kuru dallar ağaç yapraklı iken daha iyi görülebildiğinden, hasat sonrası ağaçta daha yaprak varken kesilerek budanır. Esas budama ise Kış aylarında çok soğuk olmayan günlerde yapılır. Ürün budaması çok sert yapılmamalıdır. Aksi takdirde ağaç çok sürgüne kaçar ve verim düşer.
Üçüncü budama yaşlı ağaçların bakımı ve gençleştirme budamasıdır. Yaşlı ve bakımsız incir ağaçlarında dallarda sarkmalar olur. Ayrıca incir ağacı yazın şiddetli güneşlerinden çok etkilendiğinden dallarda güneş yanıklığı meydana gelir ve ağaçlar verimden düşer. Bu ağaçların yeniden kuvvetli sürgünler oluşturmasını sağlamak yeniden taç oluşturmak amacıyla gençleştirme (kabaklama) budaması yapılır.
Bu budamada çok kuru dallar kesilip atılır. Diğer dallar ana gövdeye yakın yerlerden kesilerek ağaca yeni sürgün verdirilir. Gelişen sürgünlerden yeni tacın oluşturulmasında kullanılacak olanların bırakılıp şekil budaması uygulanarak verim alınmaya devam edilir.
Sulama
Yağışın 550 mm'nin altına düşmesi sulama yapılmasını gerektirir. Yağışın yetersiz olduğu yıllarda sulama olanağı olan düz arazilerde Kış aylarından itibaren meyve olum öncesine kadar düzenli olarak sulama yapılmalıdır. Özellikle son yıllarda incirin yetişme alanları dağlık ve meyilli arazileri kayma gösterdiğinden buralara 600 mm'lik yağışlarda bile toprak tutulması zor olduğundan böyle arazilerde toprak-su muhafaza tedbirleri mutlaka yerine getirilmeli, Kış yağmur sularının akışını önleyecek sürüm yapılmalı, toprak yüzeyinde bitki örtüsü meydana getirilmelidir. Ağaç diplerinde havuzlar yaparak yağış sularının akışını önleyerek toprağa işlemesi sağlanmalıdır.
Gübreleme
Bitkinin besin maddesi ihtiyacı en sağlıklı olarak ağaçların gelişme ve ürün durumlarının izlenmesi ve toprak analizleri ile ortaya çıkabilir.
Azot, bitkinin vejetatif gelişmesini yani yaprak sayısını ve sürgün uzunluğunu arttırır. Sonuçta meyve sayısını arttırır. Ancak tek taraflı azotlu gübreleme ile sürgün uzunluğu ve meyve sayısı arttırılırsa bu kez kalite düşer.
Fosfor, incirde meyve iriliğine olumlu yönde etkiler. İncir yetiştiriciliğinde irilik aranan en önemli özelliktir.
Potasyum ise meyve kalitesi ve ürün miktarı üzerine etkili olmaktadır. Potasyum, meyvelerin güneş yakmasından zarar görmelerini azaltır, açık kabuk rengine sahip daha yumuşak kuru incir meyvesi elde edilmesine yardım eder.
İncir bahçelerinde yeşil veya çiftlik gübreleri tercih edilmeli, analizler sonucu gerek duyulursa suni gübreler kullanılmalıdır.
İLEKLEME
Kurutmalık Sarılop incir çeşidi ve sofralık Bursa Siyahı ile birlikte diğer incir çeşitleri de meyve oluşumu için mutlak döllenmeye ihtiyaç duyarlar. İncirlerde dişi ve erkek ağaçlar ayrı ayrıdır. Dişi incir ağaçları yılda üç meyve verirler. Bunlar; Yellop, İyilop ve Sarılop dur. Bizim için önemli olan ve asıl meyveleri oluşturan İyilop meyveleridir. Erkek incirlerde dişi incirler gibi bir yılda üç meyve verirler. Bunlarda Boğa, İlek ve Ebe meyveleridir. Erkek incir ağaçlarındaki ilek meyvelerinden çıkan sinekler dişi ağaçlardaki İyilop meyvelerini döller. İncir bahçeleri içinde ve yakınında erkek incir ağacı istenmez.

Şekil 6. Erkek incir ağacında ilek meyveleri
İşte meyve vermesi için mutlaka döllenmesi gereken dişi incirlerin en önemli meyve ürünü olan iyilopların (yaz ürünlerinin döllenmesi) amacıyla iyiloplarla aynı zamanda olgunlaşan erkek incirlerin ilek meyvelerinin içlerindeki arıları ile birlikte dişi incir ağaçlara bırakılması şeklinde yapılan suni işleme İLEKLEME, bu amaçla kullanılan erkek incir meyvelerine İLEK denir. Yeni doğmuş incir meyveleri yaklaşık 10.0 mm çapa girdiklerinde döllenmeye uygun (reseptif) haldedir. Erkek incirlerde arı çıkışı başlar başlamaz tozlanmada (ileklemede) kullanılmaya hazır durumdadır. Olgun ilek meyvelerinden 4-6 gün süreyle ilek arıcığı çıkışı olur. Daha sonra kuruyup buruşan bu ilek meyveleri incir için birçok zararlı ve hastalık etmenlerinin barınmasına yol açacağından toplanıp imha edilmesi gerekir.

Şekil 7. Dişi incir meyvelerine ilek arıcığının girişi
İlekleme işlemi sabah erken, havanın serin ve sakin olduğu saatlerde yapılmalıdır. İlekler ip, naylon file veya bataklıklarda yetişen kova (Cyperacae) adı verilen bitkilere dizilerek ağaçlara asılır. Ağaçlara verilecek ilek miktarı ağacın büyüklüğüne göre değişmekle beraber 20-25 kg kuru incir elde edilen bir ağaca 750-1000 g ilek meyvesi asılır. Sürgünlerde farklı zamanlarda meydana gelmiş meyveleri döllemek üzere normal koşullarda bir hafta arayla iki kez ilekleme yapılması gereklidir. Hava şartlarının, ilek meyvesine bağlı olarak ilekleme işlemi 3-4 kez de tekrarlanabilir. İlk ilekleme işleminden 40-42 gün sonra iyilop meyvelerinde taze olgun meyveler görülmeye başlar.
HASAT, KURUTMA VE DEPOLAMA
Hasat - Taze İncir Hasadı
Ülkesel ve uluslararası ulaştırma olanaklarının artması, ambalajlamada görülen hızlı gelişme, taze meyveye olan talep artışı gibi nedenlerle iç ve dış pazarlara taze incir gönderilmesi son yıllarda hızlı bir gelişme göstermektedir. Dış pazarlarda egzotik meyveler olarak adlandırılan aroma ve tat yönünden alışılagelmiş meyvelerden biraz daha farklı meyve türlerine karşı artan bir ilgi ve istek söz konusudur. İncir de bu meyveler arasında değerlendirilmektedir. Meyvelerde hızlı bir olgunlaşma ve hızlı şeker birikimi incire has bir özelliktir. Hasatla birlikte taze meyvelerdeki bu değişmeler durur. Taze meyvelerdeki bu özellik nedeniyle meyvenin hasadı tüketicinin damak zevkine göre değişmektedir.
İç piyasa için taze incir meyveleri tam yeme olgunluğunda hasat edilirken, dış piyasa için ise yola dayanması ve tüketicinin talepleri doğrultusunda tam olgunlaşmadan yani yumuşama başlamadan (ham) hasat edilir. Hasat elle yapılır, taze incir meyvesi avuç içiyle ezilmeye neden olmayacak şekilde kavranıp sağa-sola döndürülerek burkma ve çekme hareketiyle koparılır. Koparılan meyvelerin zedelenmemesi ve ezilmemesi için kova veya yayvan kaplar kullanılmalıdır.
Ürün sabahın erken saatlerinde, serinlikte, güneş ve sıcağa maruz kalmadan hasat edilmelidir. Toplanan ürün kısa sürede ambalajlanıp pazara sevk edilmelidir. Ambalajlama serin ve gölge yerlerde yapılmalıdır.
Ambalaj pazarlama için çok önemlidir. Dış Pazar için incirler tek sıra viyol kutularda nakledilir. İç pazar için geçmişte kullanılan 15-20 kg'lık kargı sepetler yerine tek veya iki sıralı tahta kasalar kullanılmalıdır.
Kuru İncir Hasadı
Kurutmalık incirler, ağaç üzerinde su kaybederler. Buruk olarak adlandırılan bu meyvelerin sap kısımlarında mantarlaşma olur ve meyveler kendiliğinden dökülür. Yere dökülen incirler her gün düzenli olarak toplanıp özel olarak hazırlanmış sergi yerlerinde kurutulur. Ağaç dibinde toplama, 8-10 kg'lık sepet, kova veya plastik kaplarla yapılır. Ağaçtan kendi haliyle dibe düşmeyen incirlerin hasat döneminin sonuna doğru sırık veya çengel gibi yardımcı aletlerle dibe düşürülür.

Şekil 8. Dalında buruklaşmış sarılop meyveleri
Kuru incir hasadı her gün sabah erken ve akşam saatlerinde düzenli olarak yapılmalıdır. Böylece hayvan ve haşere zararlıları en alt düzeye indirilecek, son yıllarda büyük sorun olan küf mantarlarının oluşumu önlenecektir.

Kurutma
Ağaç altına kendi halinde düşen incirler %25 den fazla su içerirler. Oysa depolanacak incirlerde %18-20 dolayında su olması istenir. Kurutmanın amacı su oranını %18-20'ye indirmektir. Kurutma doğal koşullarda güneş altında yapılmaktadır. Kurutma; yerden 10-15 cm yükseklikte kerevet adı verilen plastik veya galvanizli telden yapılmış ızgaralarda olmalıdır. Son yıllarda yapılan çalışmalarda incirlerin dalda buruk halde elle hasadı sonunda güneş kollektörü adlı tünellerde kurutulması ile en kısa sürede en temiz ürün eldesi sağlanmıştır.

Şekil 9. Kerevet üzerinde kurutulan incirlerin görünümü


Şekil 10. Kurutulmuş ve ambalajlanmış incirlerin görünümü

Şekil 11. Güneş kollektörlü kurutma sistemi

Depolama
Bahçelerdeki sergiden alınmış kuru incirler sınıflandırılmak üzere depolara nakledilirken en fazla 20-25 kg arasındaki plastik kasalara konulmalıdır.
Kuru incirlerin fiyatlandırılması kilogramdaki meyve adedine göre yapılmaktadır. Buna karşın genelde kalitesine göre 4 grupta sınıflandırılır.
• A serisi (İŞMALI) incirler
• B serisi (KÜREKMALI) incirler
• C serisi (BALLIKARA, LEKELİ) incirler
• Hurda (ENDÜSTRİYEL) incirler
Sınıflandırılmış kuru incirler pazarlanıncaya kadar bekletildikleri depo ortamı temiz kireç badanası yapılmış, incir kurdu kelebeğinin girişini engelleyen tül gibi materyalle çevrilmiş olmalıdır. Her sınıftaki incirlerin üst üste konulma yüksekliği 40-50 cm'yi geçmemelidir. Yabancı materyalle bulaşmayı önlemek için incirlerin üzerine hafif tül gibi örtü malzemesi ile kapatılmalıdır. Kuru incir üreticisi deposunda bekleme esnasında mutlaka kirlenme meydana geleceği için en kısa sürede ürününü elden çıkarmalıdır.
İNCİR HASTALIK VE ZARARLILARI
İncir hastalıkları
Meyve Ağaçlarında Beyaz Kök Çürüklüğü Hastalığı (Rosellinia)
Kök çürüklüğüne yakalanmış ağaçlarda ilk belirti yapraklardaki sararmalardır. Yaprak sararmaları ağacın tümünde veya ağacın bir yönünde olabilir. Yapraklarda küçülmede olabilir. Hasta ağaçlarda büyümede durgunluk ve geriye doğru ölüm söz konusudur. Meyve verimi ve kalitesi düşer, meyveler irileşmeden ve olgunlaşmadan dökülürler.

Şekil 25. Beyaz kök çürüklüğü hastalığından kurumuş incir ağacı
Kök çürüklüğü ağaçların kurumasına neden olduğundan ekonomik kayıp önemlidir. Özellikle incirlerde oluşturduğu zarar diğer meyve ağaçlarına oranla daha fazladır.
Mücadelesi
a. Ağır ve su tutan topraklarda bahçe kurulmamalıdır.
b. Toprakta fazla su birikmesine engel olunmalı, bunun için gerekirse kurutma hendekleri açılarak fazla su akıtılmalı toprağın en iyi bir şekilde havalanması sağlanmalıdır.
• Bahçeler sel sularından korunmalıdır.
• Sulama suyu ve gübre ağaçların taç izdüşümlerine verilmelidir.
• Bulaşık bahçelerde İlkbaharda ağaçların kök boğazları ana köklere kadar açılarak Yaz boyunca güneş ve hava almaları sağlanmalıdır.
• Hastalığa dayanıklı anaçlar kullanılmalıdır.
• Kimyasal mücadelede İlkbaharda ağaçların dipleri açılarak kök ve kök boğazları incelenir. Kökleri tamamen çürümüş olan fidan ve ağaçlar sökülmeli, çukurlara m 2 'ye 3 kg hesabıyla sönmemiş kireç veya % 35'lik kara boya eriyiği ile bolca sulanıp kapatılmalıdır.
• Hastalık yeni başlamışsa, ağaçların çürümüş kısımları sağlam kısma kadar temizlenmeli ve temizlenen kısımlara 750 gr. Ardıç katranı+250 gr. Göztaşı karışımı sürülmelidir. Sağlam ağaçları korumak için m 2' ye 10 lt ilaçlı su gelecek şekilde % 5'lik kara boya veya %2'lik göztaşı eriyiği uygulanmalıdır.
İncirlerde Çelik Marazı Hastalığı
Hastalık sürgünlerde büyümenin durması ve zayıf düşmesi ile belli olur. Hasta kısımlarda kabuğun altı normal rengini kaybederek esmerleşir ve çürür. Hastalığa yakalanan dallardan koyu bir zamk sızar ve dallar kurur.

Şekil 26. Çelik marazı hastalığının dallardaki belirtisi
İncir ağaçlarının önemli bir hastalığıdır. Üreticiler emzik marazı adı verirler. Kültürel ve kimyasal program titizlikle yerine getirilmelidir.
Mücadelesi
a. Budama mevsiminde hastalık ağacın tümünü kapsamış ise böyle ağaçlar sökülmelidir.
• Hastalık yeni bulaşmış ise hastalıklı kısımlar sağlam kısma
kadar temizlenmelidir. Budanan ve temizlenen kısımlara 3 kısım ardıç katranı+bir kısım toz halinde göztaşı karışımı sürülmelidir.
• Budama aletleri alevden geçirilerek veya sodyum hipoklorit ile dezenfekte edilmelidir.
• Budamayı takiben ağaçlara, % 2'lik Bordo Bulamacı atılmalıdır.
• Hastalıklı ağaçlardan aşı kalemi veya çelik alınmamalıdır.
İncirlerde Aflatoksin Oluşumu
Aflatoksin bir çok gıda maddesinde olduğu gibi incirlerde oluşmakta ve tüketim aşamasında insan sağlığı ve dış satım açısından sorunlar oluşturmaktadır.
İncirde aflatoksin oluşumunun ağaç oluşumu (taze incir) döneminde başladığı ve bulaşmanın ilekleme sırasında ilek arıcığı ile olduğu belirlenmiştir.
Mücadelesi
• Zamanında ve tekniğine uygun şekilde budama yapılmalıdır.
• Temiz ilek kullanılmalıdır.
• Gübreleme analizlere göre yapılmalıdır.
• Ekşilik böcekleri ve sirke sinekleri ile İlkbahardan itibaren
çekici yem tuzakları ile mekaniksel mücadele yapılmalıdır.
• Hasat döneminde yere düşen buruk meyvelerin sık sık
toplanması gerekmektedir.
• Kurutmanın tahta ızgaralar üzerinde yapılması
gerekmektedir.
• Kuru incir özelliği kazanmayan incirlerde sergiden alınıp
depolanmamalı ve işlenmemelidir.
• İncir sergiden alınırken hurda incirler ayrılmalıdır.
• Hasat sonrası toprak ve ağaç üzerindeki ürün kalıntıları
toplanıp bahçeden uzaklaştırılmalıdır.
• 17726 sayılı incir yönetmeliğine titizlikle uyulmalıdır.
İNCİR ZARARLILARI
Kanlı Balsıra

Şekil 27. Kanlı balsıra ergin dişilerin üstten ve alttan görünüşü

Şekil 28. Kanlı balsıra zararına uğramış incir sürgünü
Kanlı Balsıra zararlısı ağaçların sürgün, yaprak ve yoğun olduğu durumlarda meyvelerinde bulunur. Hücre özsuyunu emerek ağaçların zayıf kalmasına, verimden düşmesine neden olurlar.
Mücadelesi
• İncir bahçelerinde fiğ, bakla, bezelye gibi baklagiller ara
ziraatı olarak kullanılmalıdır.
• Toprağın dengeli gübrelenmesi zararlının çoğalmasını
engellemektedir.
• Potaslı gübreler kanlı balsıranın üremesini önleme yönünden
önemlidir.
• Bu zararlıya karşı 3 dönem ilaçlama yapılmaktadır.
1. İlaçlama zararlının % 90'nında yavru çıkmaya başladığı zaman, 2. İlaçlama son ileklemeden iki gün sonra başlayarak Temmuzun ilk haftasına kadar olan süre içinde 3. İlaçlama ise hasattan hemen sonra uygulanır.
İncir Kurdu
İncir kurdu bulaşmaları incirin hasat döneminde bahçede başlar. Kuru incir depoya konulmadan önce ve konulduktan sonra gerekli önlemler alınmazsa incir kurdunun depoda çoğalması sonucu bulaşma ve zarar katlanarak artmaya devam eder.

Şekil 29. İncir kurdu ergin ve larvası

Şekil 30. İncir kurdu zararına uğramış incir meyveleri
Kuru Meyve Güvesi
İncir kurduna benzer. Gerekli önlemler alınmadığı takdirde incir kurdu ve meyve güvesinin kuru incirde % 60-70 oranında zarara neden olabildiği belirlenmiştir.

Şekil 31. İncir üzerinde kuru meyve güvesi ergini
Ekşilik Böceği
Larvalar beslenerek meyvenin iç kısmını tahrip ederler. Bu böcekler ayrıca meyveye bazı fungusları (mantarları) bulaştırarak meyvenin ekşimesine akmasına neden olurlar.

Şekil 32. İncir içinde ekşilik böceği larvası

Şekil 33. Ekşilik böceği zararı görmüş kuru incir meyveleri

Sirke Sinekleri
Ekşilik böcekleri ve sirke sinekleri son yıllarda kuru incirde aflatoksin oluşturan A spergillus flavus mantarını incire bulaştırmaları nedeniyle daha da önemli hale gelmişlerdir. Bu zararlıların incirde beslenmesi sonucu, ürünün kalitesinin düştüğü, tüketiminde sağlık açısından sakıncalar ortaya çıktığı görülmüştür.
Kuru Meyve Akarı
Kuru meyve akarı bir depo zararlısıdır.

Şekil 34. Kuru meyve akarı

Mücadelesi
• İncir bahçelerinde bu zararlının barınmasını
sağlayacak kuru dallar, işi bitmiş ilekler ve ürün artıkları toplanıp yakılmalıdır.
• İlkbaharda toprak sürümü yapılmalıdır.
• Ara konukçuluk edebilecek diğer meyve ağaçlarına yer
verilmemelidir.
• Yabancı ot temizliğine dikkat edilmelidir.
• İncir kerevetler üzerinde kurutulmalı, geceleri kerevetler üst
üste konularak üzerleri örtülmelidir.
• Bahçe deposunda ve sergilerde geceleri ışık yakılmamalıdır.
• Depolarda zararlı barınmasına olanak sağlayacak yarık, çatlak vb. girintiler sıva ile kapatılmalıdır.
• Depo eski ürün artıklarından özenle temizlenmelidir.
• Deponun içi ve dışı kireçle badana edilmelidir.
• Deponun kapı ve pencereleri zararlı girişini engelleyecek
şekilde telle donatılmalıdır.
• Depo boş olarak ilaçlanmalıdır.
• Depolama işlemi sırasında incirin bir yerden başka bir yere
nakli gündüz saatlerinde yapılmalı, gece nakil zorunluluğu varsa ürünün üzeri sıkıca örtülmelidir.