Kurumlar İçin Tohum Alımlarında Dikkat Edilecek Hususlar

Kurumlar İçin Tohum Alımlarında Dikkat Edilecek Hususlar

Tarımsal üretimde verim ve kaliteye etki eden girdilerin başında sertifikalı tohumluk gelmektedir. Yurt içi veya yurt dışı kaynaklardan temin edilebilinecek tohumlukların verim ve kalitesini etkileyen fiziksel,biyolojik unsurlar yanında satışı sırasında taşıması gereken görsel standartlar , 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu ve ilgili Tohum Sertifikasyon ve Pazarlaması Yönetmeliklerinde belirlenmiştir.

Tohumculuk sektörünü düzenleyen Tohumculuk Kanun’unu tedarik amacıyla incelediğimizde, uyulması gereken genel kuralları aşağıdaki gibi maddeleştirebiliriz.

1-TOHUMLUK TİCARETİNİN İZNİ Tohumculuk Kanun’unun 7. maddesi : Yurt içinde sadece kayıt altına alınmış çeşitlere ait tohumlukların ticaretine izin verilir. İthal edilecek tohumluklarda yurt içi standartlara uygun olma şartı aranır.

2-TOHUMLUK TİCARETİNİN ŞEKLİ Tohumculuk Kanun’unun 7. maddesi : Bu tohumluklar, Bakanlık tarafından belirlenmiş nitelik ve standartlara uygun, sertifikalı veya kütüğe kaydedilmek üzere kabul edilmiş veya standart tohumluk olarak ambalajlı ve etiketli olarak ticarete arz edilir.

3-TOHUMLUK TİCARETİ İÇİN İSTİSNA Tohumculuk Kanun’unun Geçici 1. maddesi : 5 inci maddenin birinci fıkrası hükmü ile 7 nci maddenin birinci fıkrası hükmü, kayıtlı çeşidi bulunmayan bitki türleri ile kayıtlı çeşidi bulunmakla beraber Bakanlığın gerekli göreceği tohumluk çeşitleri hakkında bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş yıl süre ile uygulanmaz. (Bu süre 07.11.2011 tarihinde dolmaktadır.)

4-TOHUMLUKLARIN KAYDI Tohumculuk Kanun’unun 4. maddesi ve 3. maddesi tanımları : Bitki çeşitlerinin tescili, üretim izni ve standart tohumluk çeşit kaydı ile genetik kaynakların kütüğe kaydedilmesi Bakanlık tarafından yapılır.

Tescil: Yurt içinde veya yurt dışında ıslah edilen veya bulunan ve geliştirilen bitki çeşitlerinin farklı, yeknesak ve durulmuş olduğunun ve/veya biyolojik ve teknolojik özellikleri ile hastalık ve zararlılara dayanıklılığının ve tarımsal değerlerinin tespit edilerek kütüğe kaydedilmesini,

Üretim izni: Yurt içinde veya yurt dışında ıslah edilen veya bulunan ve geliştirilen bitki çeşitlerinin biyolojik ve teknolojik özellikleri ile hastalık ve zararlılara dayanıklılığının ve tarımsal özelliklerinin tespit edilerek, çeşit tescil edilinceye kadar verilen süreli izni,

Standart tohumluk: Kayıt altına alınan çeşitlere ait ve Bakanlık tarafından belirlenen bitki türlerinde, sadece laboratuvar kontrolleriyle ticarete arz edilen tohum veya çoğaltım materyalini (SEBZE TÜRLERİNİ İLGİLENDİRİR),

Çeşit listesi: Kayıt altına alınan ve ticareti yapılan çeşitlerin yayımlandığı listeyi,

1-Milli Çeşit Listesi (Tarla Bitkileri): Tescilli Çeşitler Listesi ve Üretim İzinli Çeşitler Listesi

2-Standart Kayıt Listesi (Sebze Türleri) : Ser. Ve Stan. Kaydına Alınan Çeşitlerin Listesi ve Üretim İzinli Çeşitler Listesi

Alıma konu olacak tohum türünün tedarik çalışmalarını planlamadan önce ilk olarak yurt içindeki kayıt durumu incelenmelidir. Eğer raporumuzun 3. maddesinde belirtilen istisna durum uygulanmak istenirse, yani sertifikalı tohumluğun yanında analiz raporlu tohumluk da tedarik edilmek isteniyor ise öncelikli olarak söz konusu tür altında herhangi bir çeşidin kayıtlı olmadığı tespit edilmelidir. Örnek vermek gerekirse Yonca türü için kayıtlı çeşitler olduğu için bu istisna uygulanamadığı gibi ithal olması durumunda dahi sertifikalı olması aranır.

Bu çerçevede; alımı istisna maddesine göre yapılacak tohumluklara ait laboratuvar analiz raporlarında bulunması gereken değerler, ilgili Tohum Sertifikasyon ve Pazarlaması Yönetmeliklerinde belirtilen standartlara uygun olmalıdır. Analiz raporlu (istisna çerçevesinde) ithal tohumluk alımı yapılacaksa uluslararası geçerliliği olan ve tüm partiyi temsil eden ISTA Orange Sertifika Tercih edilmelidir.

Yonca örneğinde olduğu gibi türe ait çeşit veya çeşitler kayıtlı ise sertifika arama zorunluluğu bulunmaktadır. Bu durumda yurtiçi sertifikasyon sistemi bellidir ve bu uygulanır. Yurt dışı alımlarda aranacak sertifika tipi O.E.C.D. sertifikasıdır.

Her iki alım şeklinde de sistemine uygun etiketleme, numaralandırma ve ambalajlama yapılmış olması yanında rapor ve sertifikalarıyla uyumlu olmalıdır.