Yem Şalgamı Yetiştiriciliği - Brasica rapa rapa

Yem Şalgamı Tarımı



TANIMI

Hayvan Yem Şalgamı (Brassica rapa türü Polybra varyetesi) yaprakları ve kökü koyun, keçi, düve, sığır, süt inekleri tarafından büyük bir iştahla yenen ikinci ürün olarak değerlendirilen, çok iyi sindirilebilen, yüksek verimli (7,5- 10 ton/dekar), kış soğuklarına dayanıklı (-6, -10 ºC'ye kadar), 2,5-3 ay sonra hasada başlanabilen %45'i kök, % 55'i yapraklardan oluşan iyi bir yem bitkisidir.

TOPRAK HAZIRLIĞI ve EKİM

Doğu Anadolu'da 15-31 temmuz arası, Orta Anadolu ve Trakya'nın iç kesimlerinde 15 temmuz-15 ağustos arası, Akdeniz, Karadeniz, Güneydoğu Anadolu, Marmara ve Ege Bölgelerinde ağustos ayı içerisinde ekimi yapılmalıdır. Tohum yatağının yapısına göre 300-350 gr/dekar, metrekarede 25-40 adet tohum
olacak şekilde ekilir. Yatak iyi sürülmüş, parçalanarak yeterince ufalanmış, sıkıştırılmış ve tesviye edilmiş olmalıdır. Mibzerle veya serpme şeklinde ekimi yapılan yemlik şalgamda ortalama sıra arası 20-35 cm, sıra üzeri 15-25 cm olmalıdır. Metrekarede 25-40 adet bitki (tohum) olacak şekilde ekim sıklığı belirlenmelidir. Tohumlar küçük olduğundan ekim derinliği 1,5-2 cm olmalıdır. Ekimden sonra tapan (sürgü) çekilmesi nemin kaybolmaması için gereklidir.

GÜBRELEME

Ekimden önce toprak analizine uygun olacak şekilde gübreleme yapılmalıdır. Bitkinin azot, fosfor ve potasyuma ihtiyacı vardır. Dekara 4-5 ton iyice yanmış çiftlik gübresi veya ticari gübrelerden azot (saf N) 7-10 kg/dekar, P2O5(saf) 10 kg/dekar, K2O(saf) 5-10 kg/dekar yeterlidir. Bitkinin ihtiyacı olan azot, fosfor, potasyum ihtiyacı yaklaşık olarak birbirine yakın olduğu için piyasada bulunan kompoze gübrelerden (15-15-15) gübresinden ortalama olarak 40-50 kg/dekar yeterli olacaktır. Potasyumca zengin topraklar için ekimden önce 35-40 kg/dekar (20-20-0) gübresi de verilebilir. Hiçbir zaman bitkiye üst gübreleme yapılması tavsiye edilmez. Ekimle birlikte yapılan gübreleme gelişim için yeterlidir.

SULAMA

Ortalama olarak tohumlar 5 gün sonra çimlenmeye başlar. Çimlenme, çıkış ve fide döneminde toprağın üst tabakasının nem oranının korunması için ekimi takip eden 2-3 hafta içinde az miktarda ancak sık sık sulama yapmak gerekir. Bitkinin gelişmesinden sonra sulama sayısı, toprak yapısı ve buharlaşma oranına bağlı olarak yapılmalıdır. Ortalama her sulamada su miktarı 30 ton/dekar veya 30 mm/dekar'dır.

ZARARLILARI

Yabancı Otlar: Bitki boyu 3-7 cm iken yabancı otlara karşı çapalama yapmak gerekir. Serpme ekim yapıldıysa uygun şekilde metrekarede 25-40 adet bitki kalacak şekilde seyreltme yapılmalıdır.

HASAT ve VERİM

Ekimden itibaren 2,5-3 ay sonra hasada başlanabilir. Geciken hasatlarda -6 ila -10 ºC'ye kadar olan gece donları ürüne zarar vermemektedir. Hasat günlük olarak kök ve yapraklarıyla birlikte hayvanlara yedirilebildiği gibi yaprakları kesilip, silolama (depolama) da yapılabilir. 1 dekar alanın hasadı 5-6 saatte bir kişi ile yapılabilir. Ortalama olarak 7,5-10 ton/dekar arasındadır. Bunun %45'i kök, %55'i yapraklardan oluşmaktadır. Köklerdeki kuru madde oranı %8,5, yapraklardaki ise %9,5 tir. Her bir kilogram kuru madde için sindirilebilir ham protein miktarı 150 gr.dır. Kuru maddedeki protein oranı yumruları için %11, yaprakları için %18'dir.

YEMLİK KULLANIMI

Yem şalgamı, hayvan beslemesinde en iyi yemlerden biridir. Sonbahar ve kış dönemlerinde bile taze olarak hayvanlara yedirilmektedir. Çiftçimiz günlük olarak ihtiyacı oranında hasat yapmalıdır. Yumrular toprakla bulaşıksa yıkanıp parçalanarak ya da büyükbaş hayvanın canlı ağırlığına göre direkt olarak verilebilir. Süt sığırlarında sağımdan sonra yedirilen şalgam miktarı hayvanın canlı ağırlığına göre verilmelidir. En fazla verilebilecek miktar, günlük olarak 40 kg.ı geçmemelidir.

Tavsiye

Ekimden itibaren 2,5-3 ay sonra hasada başlanabilir. Geciken hasatlarda -6 ila -10 ºC'ye kadar olan gece donları ürüne zarar vermemektedir. Hasat günlük olarak kök ve yapraklarıyla birlikte hayvanlara yedirilebildiği gibi yaprakları kesilip, silolama (depolama) da yapılabilir.
Yemlik olarak kullanmak amacıyla günlük ihtiyaca göre hasat yapılmalıdır. Yumrular toprakla bulaşıksa yıkanıp parçalanarak ya da büyükbaş hayvanın canlı ağırlığına göre direkt olarak verilebilir. Süt sığırlarında sağımdan sonra yedirilen şalgam miktarı hayvanın canlı ağırlığına göre verilmelidir. En fazla verilebilecek miktar, günlük olarak 40 kiloyu geçmemelidir.



Kaynak: Alfa Tohum

Yem Şalgamı (Brasica rapa rapa)

Ülkemizde hayvan yetiştiricilerinin yoğun ekim yaptıkları bir kabayemdir. Süt sığırcılığı işletmelerinin tercih ettiği bir yem bitkisidir.

Yumrular parçalanmadan doğrudan ineklere verilmektedir.Yumrular gevrek yapıda olduğu için hayvanlar ısırarak rahatlıkla parçalayarak tüketmektedirler.

Yem şalgamı milli, killi, alüvyonlu, gevşek topraklarda yüksek verime ulaşmaktadır.

Sonbaharda 2.ürün olarak ekimi yapılmaktadır. Kışın boş kalan tarlalar değerlendirilmektedir.

Yem şalgamının % 45 i kök, % 55 i yapraklardan oluşmaktadır.
Ortalama dekara verimi 7,5-15 ton dur.

Ekimden 2,5-3 ay sonra hesaba başlanır. -10 dereceye kadar donlar bitkiye zarar vermemektedir. Yer yer donda alt yaprakları dökülür. Günlük ihtiyaca göre hasat edilerek yaprak ve yumrularıyla beraber yedirilir, yaprakları kesilip sılaj yapılabilir. Yumrularını daha uzun süre muhafaza etmek için yumru yığınları toprakla örtülerek tazeliği korunur.


Yağışta hasat yapılmazsa yumrular toprak ve çamur olmaz. Elle hasat edilen yem şalgamının %60-70 i toprak üstünde olduğu için çabucak çıkar. Aynı anda bir kişi 8-10 kökü topraktan sökebilir.

Hayvan beslemede süt hayvanlarında süte koku nüfuz etmesin diye yem şalgamı sağımlardan sonra verilir. Yem şalgamının yanında mutlaka kuru madde takviyeleri (yem, kuru ot, saman, sılaj) yapılmalıdır.

Günlük tüketim 40 kg'ı geçmemelidir. Hayvanlar severek iştahla yer. Süt hayvanlarında yüksek süt artışı sağlar.

Pamuk-pamuk veya Buğday-pamuk ekim sisteminde kışlık 2.ürün yem şalgamı tarımı ile hayvanları kuru otla beslendiği dönemde bir miktarda özsulu bir kabayem elde edilmektedir.

Yem şalgamı bol sulu ve yumrularında az miktarda şekeri içerir. Yumrularında kuru madde oranı yaklaşık %8 dir. Yapraklarında kuru madde oranı %9 dur.

Hayvan pancarı gibi özsulu yem bitkileri grubunda yer alan yem şalgamı gevrek yapılı topraklarda daha iri yumrular oluşturur.

Yem şalgamı, hayvan pancarı gibi hayvanların böbrek ve karaciğerlerini yormaz. Bir hayvanın canlı ağırlığının %2,5'i kadar kuru ot veya %10'u kadar yeşil ot tüketmesi gerekmektedir.

Türkiyedeki mevcut hayvan varlığı göz önüne alındığında toplam kaba yem ihtiyacı 50 milyon tondan fazladır. Mevcut yem bitkisi ekim alanları bu miktarı karşılamaktan çok uzaktır. Tarla ziraatı yapan çiftçilerimizin tarlalarına ticari amaçlı yem bitkileri ekimi yapmalarının teşvik edilmesi mevcut kaba yem açığının karşılanması için yegane çözümdür.

Yem şalgamı kaba yem açığının karşılanmasında önemli bir görevi üstlenmektedir.

- Çok iyi sindirilebilen , yüksek verimli tetraploid hayvan yem şalgamı çeşididir.
- Yaprakları ve kökü koyun, düve, sığır ve süt inekleri tarafından iştahla yenir.
- Dönüme atılan tohum miktarının az, alınan verimin çok olmasından dolayı maliyeti çok düşüktür.
- Düzenli olarak yedirildiğinde süt veriminde günlük 4-5 Kg artış sağlanır.


POLYBRA' NIN ÖZELLİKLERİ VE TARIMI

POLYBRA çok iyi sindirilebilen yüksek verimli bir tetraploid hayvan yem şalgamı çeşididir. Yaprakları ve kökü koyun, düve, sığır ve süt inekleri tarafından büyük bir iştahla yenebilmektedir.

EKİM ZAMANI : Ege ve Akdeniz Bölgelerinde Ağustos/Eylül aylarında, Marmara, Orta Anadolu, Doğu Anadolu ve Karadeniz de Ağustos ayında ekimi yapılmaktadır.

TOHUM YATAGI : Tohum yatağının yapısına göre 250- 300 gr/dekar' m2'ye 25-40 arası tohum yoğunluğu yeterlidir.

EKİM DERİNLİĞİ : 1,5- 2 cm

SIRA ARALIGI : 20- 35 cm sıra aralıklı veya serpme ekim yapılabilir. Tohumun atılmasından sonra tohumu örtmek üzere arazi tırmıklanır.

GÜBRELEME : Ekimden önce; 7- 10 kg (saf) N/dekar (Erken ekim için 10kg, geç ekim için 7 kg ) 10 kg (saf) P2O5/dekar 5- 10 kg (saf) K2O/dekar çıkıştan sonra hiç azot (N) uygulanmamalıdır.

SULAMA : Genellikle tohumlar ekimden 5 gün sonra çıkarlar. Çimlenme, çıkış ve fide aşamalarında toprağın üst tabakasının nem oranının korunması için, ekimi takip eden 2-3 hafta içinde az miktarlarda ancak sık sık sulama yapmak gerek*lidir. Bitkinin gelişmesinden sonra ise sulama, buharlaşma oranına bağlı olarak yapılmalıdır. Her sulama için uygulanması gereken en uygun su miktarı 30 mm dir (30.000 It/dekar). .

YABANCI OT KONTROLÜ: Bitki boyu yüksekliği 3- 7 cm iken, eğer serpme yapıldıysa araziyi tırmıklamak suretiyle, sıra aralıklı ekim yapıldıysa araziyi çapalamak suretiyle yabancı ot kontrolü yapılır.

BESLEME : Hayvanlara köklerle birlikte yaprakları da yedirilmektedir. Yem şal*gamları taze olarak yedirilmelidir. Böylece çiftçi her gün mahsulün bir kısmını hasat edecektir. Yumrular topraktan arındırılmalıdır. Süt sağımından sonra yedi*rilen POLYBRA, günde 40 kg 'den fazla yedirilmemelidir. Genelde, hayvanların kuru madde alımının %50'sini geçmemelidir.

VERİM : Dekara verimi 7,5-10 ton arasındadır. Bunun %45'i kök, %55'i yaprak*lardan oluşmaktadır. Köklerdeki kuru madde oranı %8,5 yapraklardaki ise %9,5'tir. Her 1 kg kuru madde için sindirilebilir ham protein miktarı 150 gr' dır. Kuru maddedeki protein oranı yumrular için %11, yapraklar için %18'dir.



Kaynak: Torunoğlu Tohumculuk

Yem Şalgamının Özellikleri ve Tarımı

ÖZELLİKLER
*Çok yüksek kuru madde verimi.
*Muhteşem tesis olma.
*Küçük ve büyükbaş hayvanlar için uygun,Lezzetli.
*Çok yüksek kök verimi
*Küllemeye karşı dayanıklı.
*2. ürün için ideal.
*350- 400 kg/da kuru madde verimi.
*8.000-10.000 kg/da taze yaş ürün verimi
*%19-20 ham protein.
*68-70 sindirilebilirlik
*11 MJ/KG kuru madde de metabolize edilebilir enerji

ÇEŞİT
Samson, ekimden itibaren 10-12 hafta içinde gelişen, lezzetli, besleyici, tetraploid bir yem şalgamı çeşididir. Yaprakların yanı sıra, toprağın üzerinde gelişen mor köklerinden de faydalanılabilen, lezzetli bir çeşittir. Samson, patatesi veya tahıl hasadını hemen takiben ekilebilir. Yetiştirilmesi çok kolaydır.
Ekim dönemine bağlı olarak Yeşil yaprak ve yumru verimi ile birlikte genelde dekara 10 tonu geçen taze kuru madde verir. Bunun yaklaşık olarak 3000-4250 kg/da yeşil yaprak, 4500-6500 kg/da yumrudur. Kuru madde içerisinde, yapraklarında % 17-21 oranında, yumrularında % 11-15 oranında ham protein bulunmaktadır. Bileşiminde % 91 oranında su, % 1.3 ham protein, % 0.2 ham yağ, % 1.1 ham selüloz, % 5.8 N siz öz madde, % 0.9 hazmolabilir protein, ve % 9.7 nişasta bulunur.

EKİM VE TESİS OLUŞ
Tek başına 300- 400 gr/da veya karışımda 100-200 gr/da olarak ekilir. Bölgeden bölgeye iklimsel değerlere göre değişmekle birlikte 15 Temmuzdan Kasım başına kadar ekim yapılabilir. Tohumları 8-10 günde çimlenip, çok kısa sürede büyüyebilmektedir. Ekimden 10-12 hafta sonra yedirmeye uygun hale gelir.

KULLANMA ŞEKLİ
Hava şartları uygun olduğu sürece toprakta bırakılarak sökülüp taze olarak tüketilebileceği gibi, silaj yapımında da kullanılabilir. Sağlam kökü olduğu için çok az fire verir. Kuru maddesi içerisinde % 5 oranında şeker olduğu için hayvanlar severek yemektedirler. Hayvanlarda kabız yapıcı yemlerin durumunu düzeltmek için ilave yem olarak verilir. Sonbaharda erken olgunlaştığı için pancardan daha önce hayvanlara yedirilebilir. Yaprakları ve yumruları küçük parçalara bölünerek verilirse daha iyi sonuç alınmaktadır. Bazen yumruları yerken hayvanın ağzına yumru üzerindeki kurumuş toprak parçacıkları dişlerinin kırılmasına neden olmaktadır. Yıkanıp ya da küçük parçacıklara bölünmesi daha uygundur. Yem şalgamı mısır silajından % 11 daha fazla kuru madde, % 46 daha fazla protein vermektedir. Ayrıca Mg,Na, Fe, Mn ve Zn miktarları daha fazladır.



Kaynak: Serka Tohumculuk