Buğday Sürmesi ve Mücadelesi

Tilletia tritici



Zararı : Başak çıkarana kadar çok az hastalık belirtisi gösterirler. Sürmeli başaklar sağlıklılardan daha ince ve uzunca, mevsimi-yeşil renklidir. Olgunluk ilerledikçe kavuzlar başağa dikenimsi görünüş verecek şekilde açılırlar. Bunun nedeni sürmeli danenin sağlam deneye nazaran daha şişkin olmasıdır. Sürmeli daneler kahverenklidir ve ezildiklerinde balık kokulu siyah renkli sporlarla dolu olduğu görülür. Siyah sporlar nedeni ile sürme ismini almıştır. Hastalıklı bitkilerin boyları çoğu kere kısa kalmıştır.

Etmeni : Hastalığın sebebi Tilletia tritici adlı mantardır. Sporları ile yayılır. Bir sürmeli dane milyonlarca spor ihtiva eder ve genellikle harmana kadar dane içinde kalırlar. Harman esnasında çoğu sürmeli daneler patlar, sporlar serbest kalır ve sağlam danelere yapışırlar. Böyle danelerin renkleri bilhassa tüylü uçlarında koyulaşır. Eğer bulaşık tohumluk kullanılırsa spor buğdayla beraber çimlenir ve mantar çok geç olan sürgüne girer. Bir kere sürgüne giren mantar konukcuyla beraber ona zarara vermeden büyür. Fakat başak teşekkülü esnasında sporlar dane içinde oluşarak tipik sürmeli başağa sebep olur.

Ekonomik Önemi : Sürme büyük ölçüde dane ve sap kaybına sebep olur. fakat mahsulün geri kalan kısmını sporları ile bulaştırması daha önemlidir. Bulaşık buğdaydan pis kokulu bir un elde edilir. Bu nedenle tohumluk olarak kullanılmasının yanlış olmasının yanında un olarakta kalitesizdir.