Bitkilerde Demir Eksikliği - Demir Noksanlığı

Bitkilerin toplam demir kapsamlarının sadece % 10-20' si fizyolojik aktiftir. Bitkilerin demir beslenme durumunu belirtmek için toplam demir değerlerinin kullanılması uygun değildir. Klorozlu yaprakların normal veya normalin üstünde demir içermesine hücre pH sının yüksekliği, fosfor konsantrasyonunun fazlalığı ve metabolik aktif Fe+2 nin inaktif duruma gelmesi neden olmaktadır.

Demir bitkide hareketsiz bir besin maddesi oluşu nedeniyle eksikliği önce genç yapraklarda ortaya çıkmaktadır. Önce damararaları sararır ve damarlar yaprak yüzeyinde adeta bir ağ görünümündedir. Magnezyum eksikliğine çok benzer, tek farkı Mg eksikliği önce yaşlı yapraklarda görülmektedir. Eksikliğin daha şiddetli olduğu durumlarda tüm yaprak sararır daha sonra kurumaya başlar. Tedavi edilmez ise bitkinin kuruyup ölümüne bile neden olabilmektedir.

Bitkilerde demir eksikliği toprakta mutlak bir demir yetersizliğinden değildir. Daha çok toprakta demirin yarayışlılığını etkileyen faktörler nedeni ile demir eksikliği oluşmaktadır.

Bunlar:

- Toprağın kireç içeriği,

- Yüksek pH, yüksek bikarbonat iyonları,

- Yüksek fosfat ve nitrat azotu konsantrasyonu,

- Diğer ağır metallerin (Zn, Cu, Mn, Co, Cr, Ni) fazlalığı (Antagonistik etki)

- Bitki köklerinin redüksiyon kapasitesinin düşüklüğü.



Demir Fazlalığı: Demir toksikliği özellikle suyla doygun topraklarda yaygın olarak görülür ve çeltikte ürünü sınırlandıran ikinci önemli faktördür. Demir toksikliği kurak koşullarda da önemlidir. Demir toksikliğinde yapraklar bronzlaşır. Demir fazlalığında polifenol oksidaz aktivitesi artar ve bronzlaşma okside olan polifenollerden kaynaklanır.