Demirin Topraktaki Mobilizasyonu

Demirin Topraktaki Mobilizasyonu

FE mobilizasyonu üzerine
Demirin bitki gelişiminde ki yeri oldukça büyüktür. Demir elementi toprakta yüksek oranda bulunmasına rağmen bitki tarafından alımı toprak PH i gibi bazı faktörlere bağlı olarak değişir. Bitkiler Demir elementini kökleri ile birlikte alabilmek için bir takim stratejiler geliştirmektedir. Demirin toprakta ki çözünürlüğünü arttırmak için oluşturdukları bu stratejileri iki grupta toplamak mümkündür.

Strategy I ; dikotiledon (cift çenekliler) ve Gramineae familyasından gelmeyen monokotiledon bitkileri icine alir. Strategy II ise Gramineae familyasında ki monokotiledon bitkiler (tek çenekliler) icin gecerlidir. Strategy FE +3 köklerin plasma zarinda Fe +2 ye indirgenmektedir. Indigrenen Demir elementi kokleri hicre zarindan iceriye alinir. Bu islem sirasinda protonlar disariya birakildigi icin kok yuzeyi ve koku cevreleyen bolgenin asitlesmesine sebep olur. Yani pH i dusurmektedir. Ayrıca strategy I geliştiren bitkiler kök morfolojisinde de değişiklikler oluşturur. (kök tüyü oluşumu vs).

Strategy II, monokotiledon bitkiler ise demiri Fe +3 formunda alırlar. Kök siderefor denen bir madde sentezleyerek Fe +3 ün bu madde ile bir complex oluşturarak plasma zarında bulunan taşıyıcılar tarafından içeriye almasını sağlamaktadır. Bu stratejiyi geliştiren bitkilerde demir alimi toprak PH sin dan bağımsız olarak gerçekleşir. Bu her iki strateji de Demir eksikliğin de gorulmektedir.
Demir eksikliği genç yapraklarda (üst yapraklar) gözlenmektedir. Demir fotosentezde de yer aldığı için, eksikliğinde Klorofil sentezinde noksanlık gözükür. Bu sebep ile yapraklar da beyazlaşma görülmektedir. Kloroz ve toksisite demir eksikliginde yaygin görülmektedir. Bunun disinda; celtik gibi oksijensiz kosullarda yetisen bitkilerde; kökün kortical hucrelerinde bulunan aerenchyma adi verilen yapi yapraktan alinarak köke ulastirilan Oksijenin burada depo edilmesini saglar. Asiri demir alimi ya da zararli maddelerin alimini karsilik celtik bitkisi kök hucrelerini suberin ve lignin ile kuvvetlendirerek, kökün etrafinda bariyer olusturur. Bunun disinda oksidasyon gucu olusturarak da koruma saglar. Yani; celtik kökleri; Fe +2 yi Fe +3 e okside eder. Kokun etrafinda bir oksidasyon gucu olusturur. Bir baska anlatim ile; Oksijen cortikal hucreler arasinda bulunan Oksijen bosluklarindan difizyon yolu ile disariya cikarilir ve kokun etrafinin okside olmasini saglar.