Tarımda Enerji Tasarrufu

Bir cismin iş yapabilme kabiliyetine enerji adı verilir. O halde enerji, ırmakları akıtan, yıldızlara parlaklığını veren, cisimlere hareket veren bir oluşumdur.
Enerji yaratılamaz veya yok edilemez, ancak bir şekilden başka bir şekle dönüşebilir. İşte bu dönüşüm esnasında, günümüzde yararlandığımız pek çok olayı meydana getirir.
Enerji, her iş kolunda olduğu gibi tarımda da vazgeçilmesi mümkün olmayan bir olgudur.
Traktörden bir örnek vererek açıklamamızı sürdürelim.
Traktörün aküsünde kimyasal olaylar sonucu oluşan kimyasal enerji, elektrik enerjisine dönüşerek traktör motoruna ilk dönü hareketini verir. Motor silindiri içindeki yakıtın yanması ile oluşan ısı enerjisi pistonları aşağıya doğru iterek motoru çalıştırır, bu esnada mekanik enerjiye dönüşüp hareketi tekerleklere kadar ileterek traktörün ilerlemesini sağlar.
Yine başa dönelim ve “Ortada yapılan bir iş varsa, o işi yapan bir enerji vardır” diyerek sözümüzü noktalayalım.

ENERJİNİN ÜRETİMİ

Enerjinin üretilmesi pahalıdır. Traktörü çalıştırmak için mazot (motorin), yağ gereklidir. Bir biçerdöver bir saat çalıştığı zaman 12 litre mazot tüketmektedir.
O halde, her işte olduğu gibi enerjiyi belirli kurallara göre kullanmak, yapılan masrafları azaltacak ve daha ucuza üretim yapmamızı sağlayacaktır.
Meselenin özeti “Masrafları azaltırken, üretimi arttırmanın” yollarını bulabilmektir.
Bu derste sizlere enerjide tasarruf sağlayacak temel tedbirleri vereceğiz. Bu tedbirlere riayet edilir ve uygulanırsa, masraflarınız azalacağı gibi üretiminiz de artacaktır.

TOPRAK HAZIRLIĞINDA TASARRUF

Eğitilmiş çiftçi; öğrenen ve öğrendiğini uygulayabilen çiftçidir.
Orta Anadolu şartlarında buğday üretimini örnek olarak vermek istiyoruz ve işe toprak hazırlığından başlıyoruz.
Sürüm, toprak hazırlığının ilk çalışmasıdır.
Ne kadar derinden sürelim?
Araştırmalar, Orta Anadolu şartlarında 18-20 santimetre derinden sürümün yeterli olduğunu, daha derinden sürümün verime etkisi olmadığını göstermektedir. Ancak 25 santimetre derinden sürme, üretimin artmasına katkı sağlamadığı gibi, yakıt masrafını 2/3 oranında, yani yüzde 65 artırmaktadır. Bu işi yapabilmek için, derinlik ayarının nasıl yapıldığını bilmek gerekir. Bu husus Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın kurslarında uygulamalı olarak öğretilmektedir.
Ne zaman sürüm yapılmalıdır?
Toprak tavda iken Mart-Nisan aylarında yapılan sürüm ile en iyi verim elde edilmektedir. Hayvan otlatma amacıyla sürümün geç yapılması verimi yarı yarıya varan nispette azaltmaktadır ve zarar hayvan otlatmakta elde edilen kardan çok daha fazla olmaktadır.
Ne ile sürüm yapılmalıdır?
Kulaklı pullukla sürüm yapılmalıdır. Diskaro çekmenin erozyonu arttırdığı, çocuklarımızın geleceği olan toprağın, giderek elden çıkmasına sebep olduğu unutulmamalıdır.

TRAKTÖRE UYGUN ALET VE MAKİNE SEÇİMİ

Traktör ve aletleri satın almadan önce, yapacağımız işin özelliğine göre, tarım kuruluşları ile bilgi alışverişi yapmalısınız. Traktöre uygun alet seçmek ve kuyruk milinden hareket alan aletlerin sayısını artırmak gerekecektir.
Toprak sıkışması verimin azalmasına sebep olur. Toprak, üzerinden birçok sefer gidilirse sıkışmaktadır. Sürüm, ikileme, üçleme, gübreleme, ilaçlama yapmak amacıyla toprak birçok kez traktör tarafından çiğnenmekte ve sıkıştırılmaktadır.
En az sayıda çalışma ile bu işlerin tamamlanması, zaman ve yakıt tasarrufu sağlayacağı gibi, verimin azalmasını da engelleyecektir.
O halde, bu işlemleri en aza indirgeyecek aletlerin traktör arkasına birlikte takılması gerekecektir. Bu işleme kombinasyon adı verilmektedir ve önemli bir tasarruf unsurudur.

EKİMDE TASARRUF

Ekimde tasarruf, her bitkiye eşit yaşama alanı vermek, bir metrekareye eşit sayıda tohum ekmek suretiyle elde edilmektedir. Bunun için ekim makinesi kullanmak şarttır. Ülkemizde bir dekar araziye 20-30 kilogram arasında hububat tohumu atılmaktadır. Oysa bu rakam ileri ülkelerde 15-17 kilogram arasında değişmekte adeta yarı yarıya tohum tasarruf edilmektedir.
Ülkemizde 95 milyon dekar alana buğday ekildiği düşünülürse, Katrilyon lira ile ifade edilecek kayıpların oluştuğunu görmekteyiz.

GÜBREDE-İLAÇTA TASARRUF

Günümüzde yılda 9 milyon ton gübre kullanmaktayız ve bunu 250.000 civarındaki aletle veya elle serpmekteyiz.
Elle yapılan gübrelemede her tarafa eşit gübre verebilme imkanı yoktur. Bir tarafa fazla, bir tarafa az düşecektir.
Aletle yapılan gübrelemede ise aletin ayarlarının iyi bilinmesi halinde eşit gübreleme yapılabilecektir.
Tarım kuruluşlarından alınacak bilgilerle dekara ne kadar gübre atacağınızı bilmek ve bunu usulüne uygun yapabilmek önemli miktarda paranın cebimizde kalmasını sağlayacaktır.
Benzer şeyler, zirai mücadele ilaçları için de geçerlidir. Ayrıca ilaçların pahalı olması, ürün üzerinde kalıntı bırakması ve çevre kirliliği oluşturması, çok daha dikkatli davranılması için yeterli sebeplerdir.

HASATTA TASARRUF

Hasat olgunluğuna erişen mahsul, zaman geçirilmeden hasat edilmelidir. Gecikmeler, dökülmeyi arttırır. Dane kaybını ortaya çıkarır.
Tarımda enerji tasarrufu sağlayacak daha birçok tedbiri burada sıralayabiliriz. Örneğin hayvancılık tesislerinde çatı-tepe havalandırması, diğer havalandırma sistemlerine göre %20-25 tasarruf sağlayabilmektedir. Evlerde yapılacak yalıtımlar, mutfakta, ısıtmada biogaz kullanılması, güneş enerjisinden yararlanarak su ısıtılması, harcanması gerekli paralardan önemli tasarruflar sağlayabilecek tedbirler olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bütün bunların temelinde bilgili olmak ve bildiğini uygulayabilmek yatmaktadır. Bilmediklerinizi öğrenmenin yolu tarım kuruluşlarından geçmektedir.
Tarım kuruluşları sizlere her türlü desteği vermeye hazırdır.