Kümes Hayvancılığı Tarım Takvimi

OCAK

- Kümeslerde yemleme ve yem uygulamasına özen gösterilir. Yumurta randımanında arzulanan ekonomik düzeye ulaşabilmesi için, kümes sıcaklığının ortalama 10-18 C'ler arasında olmasına ve havalandırmaya dikkat edilir. Yumurta randımanını %12-15 civarında arttırmak için , kontrollü suni ışık uygulanmalıdır.
- Bu aya kadar tüy değişimini tamamlamış tavuklarla, mart-nisan civcivlerinden gelişmesi geri kalmış ,yumurtaya halen geçmemiş olanlar derhal ayrılıp satılır.
- Kümeslerde paraziter mücadele yapılır.
- Damızlık yumurta alınacak kümeslere horoz katılır.

ŞUBAT

- Kuluçka mevsimi yaklaştığından;damızlık civciv elde edilecek yumurtaların alınacağı sürü düzenlenir.Kuluçkaya verilecek yumurtalar tasnif edilerek, ilaçlanır.
- Kümeslerde düzenli bir havalandırma ve ışıklandırma sağlanır.Soğuk hava önlenerek , kümes içi ısısı sabit tutulur.Günde 18 saat ışıklandırma yapılır.(20 metrekare zemin için ,60 vatlık ampul takılmalı, metrekareye 3 wat ışık gelmelidir.)
- Yemlerdeki enerji miktarı artırılır.
- Kümeste altlıklar değiştirilir. Kafes altı gübreleri atılır.
- Tavuklara gumboro ve yalancı veba aşıları uygulanır.

MART

- Kuluçhane ve civcivhanelerde , temizlik ve ilaçlama yapılır. Mart ayından başlayarak, Mayıs ayının ilk haftasına kadar çıkan civcivlerde daha fazla randıman alındığından, bu ayda kuluçka işlerine başlanır.
- Civciv büyütme yerlerinde yem, su, ışık, ısıtma, dezenfeksiyon, altlık gibi tüm hazırlıklar, civciv getirilmeden önce tamamlanır.
- Çıkan civcivlere ilk gün mutlaka marek aşısı ve seks ayrımı yapılır.
- 7-12 günlük civcivlere birinci burun -göz damla (yalancı veba) aşısı uygulanır.
- Yirminci gün kızıl ishale karşı, koksidiyoz ilaçları verilir.
- Yirmibirinci günden başlayarak, yirmisekizinci güne kadar gumbaro aşısı yapılır. Hastalık girmiş ticari sürüleri olan işletmelerde bu aşı 7-18 günlük civcivlere tatbik edilebilir.
- Civcivler 10-15 günlük olduklarında, istenilirse gagaları 1/2 veya 1/3 oranında kesilir.
- İlk iki hafta , 1 metrekare taban alan için 5 wat hesabı ile , günde 22 saat ışık verilir. İkinci haftadan sonra ışık azaltılır.
- 0-3 hafta ince toz yem verilir, sonra pelet yeme geçilir. Civcivler ilk haftada devamlı sık ,sık yemlenmelidir.

NİSAN

- Kuluçka çalışmalarına devam edilir. Kuluçka, ana makinaları ile civciv büyütme yerlerinin temizlik ve dezenfeksiyonuna önem verilir.
- Civcivlere solucan düşürücü ilaç verilir.
- 28-32 günlük civcivlere yalancı veba (burun-göz damla )aşısı;7-8 haftalık olanlara inaktif yalancı veba aşısı uygulanır.
- Sürüde hastalıklı hayvan ve aşırı derecede ölüm varsa , derhal veterinerliğe bilgi verilip, teşhis ve tedavi için gerekli çabalar gösterilir.(Hiçbir zaman gereksiz ve fazla dozda ilaç kullanılmamalıdır.)
- Civcivler, katlı ana makinalarında büyütülüyorsa , yere indirilir. Kullanılacak yer, 4 haftalık 10 pilice bir metrekare yer hesabı yapılarak düzenlenir.
- Kasaplık niteliğindeki tavuklar, henüz tavuk fiyatları düşmediğinden, gurk olanlarda dahil, derhal satılmalıdır.

MAYIS

- Bu ayda da kuluçkahanelerde civciv çıkarılma çalışmaları sürdürülür.
- Salmonella pseudomonas, arizona, coliform bakteriler ve aspergillus gibi hastalıklara neden olan etkenlerin çoğalması ve yayılması genellikle kuluçkahanelerde olduğundan; kuluçkaya başlama ve çıkım süresince , sağlık koşullarına uyulmalıdır.
- Koksidiyoz ve solucana karşı ilaçlama yapılır.
- Kümeslerde pencereler havalandırma bacaları aspiratörler kontrol edilmeli, rutubetli pis altlıklar atılarak ; yeni kuru altlık serilmeli, sinek ve zararlı için gereken önlemler alınmalıdır.
- Yumurta verimi düşmüş tavuklar ile , piliçlerin gelişemeyenleri ve erkekleri satılır.
- Kümesler yeni çıkan civcivler için hazırlanır. Yalancı tavuk vebası mücadelesi (burun-göz damla ve adale aşıları) yapılmış piliçler, yeni kümeslerine alınır.

HAZİRAN

- Çevre koşulları iyileştiğinde, kümes içi ısısının 15 c'nin üstüne çıkmaması sağlanır. Tavukhanenin bakım ve onarımına başlanır.
- Rasyondaki enerji miktarı düşürülür.
- 8 haftayı doldurmuş hayvanlar, metrekarede 10 başı geçmeyecek şekilde, piliç bölmelerine alınırlar. Herhangi bir stres durumunda, yığılma olmamasına dikkat edilir
- 10-12 haftalık piliçlere çiçek, difteri aşısı uygulanır. Görülebilecek hastalıklara karşı, gerekli önlem alınır.

TEMMUZ

- Damızlık piliçlere kısıtlı yemleme yapılır (Günlük yem ihtiyacından fazlası asla verilmemelidir. Ancak, verilen yemin karışımı noksansız olmalıdır).
- Kümes ve ekipmanlar sıkı bir şekilde temizlenir ve haftada en az iki defa dezenfekte edilir. Fare ve kemiricilerin kümeslere ve yem ambarlarına girmesi engellenir.
- Yalancı veba ve gumboro aşısı uygulanır.
- Günde 4 defa yumurta toplanır. Yumurtanın şekli ve kabuğu incelenerek, yumurtanın küçülmesine karşı önlem alınır.

AĞUSTOS

- 20-22 haftalık olan piliçler yumurta kümesine taşınır. (Bütün piliçler birkerede yumurta kümesine taşınır). Kümeslere hemen alışmaları için, folluklar yerleştirilir.
- Piliçlere, yumurtlamaya başlamadan önce, solucan ilacı içirilir.
- Bir program dahilinde ışıklandırma ve yem rasyonu uygulanarak, piliçlerin küçük yumurta devresi kısaltılır.
- Gelişmesi iyi olmayan piliçler ile, tüy dökümü uzun süreli olupta, yumurtaya geçmeyen tavuklar satılır.
- Piliçlerde pullorum taraması yapılır.

EYLÜL

- Piliçlerin çoğu bu ayda yumurta vermeye başlarlar. Bu devrede; yumurta miktarı, kabuğun şekli ve hayvanların gelişme durumları dikkatle izlenir.
- Sürüdeki stres hallerinde, içme sularına geniş tesirli antibiyotikler ve vitaminli ilaçlar katılır.
- Periyodik pullorum taraması yapılır.
- Büyüme ve yumurta kayıtları tutulur.

EKİM

- Bu ayda tüy dökümüne giren tavukların damızlıkta kalması gerekir. Kusurlu görülen tavuklar ve yumurta verimine geçmemişler ay sonundan itibaren damızlıktan çıkarılabilir.
- Kümesteki ışıklandırma, bir program dahilinde düzenlenmelidir. Aydınlatma süresince, follukların biraz loş ışıklı tutulması faydalıdır.
- Piliç ve tavuklar arasında herhangi bir salgın hastalığın çıkmaması için, koruyucu önlemler alınır.
- Kümeslerde kış mevsimi için gerekli önlemler alınır. Hazırlıklar tamamlanır.
- Yetiştirme kayıtları tutulur.

KASIM

- Kümes içi sıcaklığı hiçbir şekilde 7C civarlarına kadar düşürülmemeli, 13C-23C arasında tutulmalıdır. Gerektiğinde, kümes herhangi bir sistemle ısıtılmalıdır. Pencere ve bacalar havanın ve rüzgarların durumuna göre ayar edilmelidir. (Havalandırmada, tavukları soğuk hava akımlarından korumalıdır.)
- İç ve dış parazit durumu titizlikle izlenmelidir.
- Suni ışıklandırma süresi 17 saatte tamamlanmalıdır.

ARALIK

- Tavukların gelişmeleri ve verimleri sık sık kontrol edilir. Gelişme geriliği ve düşkünlük varsa, yem ve yemlemede bir aksaklık olduğu veya basit ya da bulaşıcı bir hastalık çıktığı sonucuna varılır.
- Kümes içi ısısı ayarlanır. Rutubetin normal düzeyde olmasına özen gösterilir. Gerektiğinde, duvar ve taban izolasyonları yapılır.
- Hasta, sakat görünüşlü, soluk ibikli ve göz doldurmayan hayvanlar derhal ayrılıp, satılır.
- Tavuklar arasında gagalama durumu varsa, tavukların gagaları kesilir; ayrıca bir nedeni olup olmadığı incelenip, diğer önlemler alınır.
- Tavuklara istiridye kabuğu veya sert nitelikte taş kırıntıları verilmeli, altlıkların kuru olması sağlanmalıdır.
- Bu ayda FORCE MOLTING denilen ve tavukların ikinci devre yumurtlamaya başlatılması anlamına gelen yöntem uygulanır. Bu metod uygulanmadan önce, hayvanlar newcastle (Yalancı veba) hastalığına karşı aşılanmalı, gerekiyorsa ibikleri kesilmelidir.
- Ay sonunda, yılın mali hesapları çıkarılır. Buna göre, yeni yılın plan ve programları yapılır.
- Düzenli olarak Caldez kümes dezenfektanı kullanılır.