Erzurum Atatürk Üniversitesi ilkeleri

Atatürk Üniversitesinin kurumsal kimliği şu değer ve ilkelerden oluşur: Bilimsellik, yaratıcı düşünme ve yeniliğe açık olma, ulusal ve evrensel değerlere bağlılık, Türkçeyi doğru ve güzel kullanma, katılımcılık ve paylaşımcılık, şeffaflık, adalet ve özgürlükten yana olma, liyakate değer verme, emeğe saygı gösterme ve başarıyı takdir etme, şikayet etmek yerine çözüm üretme ve uygulama, yaşam boyu öğrenme, eğitimde teori kadar uygulamaya da önem verme; toplumsal, kültürel, çevresel ve sanatsal duyarlılık, toplam kalite yönetimi felsefesini benimseme, kaynakları etkin kullanma, sürekli ilerlemeyi ve yeniliği teşvik etme, insan haklarına ve düşünce farklılıklarına saygılı olma, iyi yönetişim anlayışını benimseme ve uygulama.
Misyon:

Atatürk Üniversitesi; bölgesel ve ulusal düzeyde sürdürülebilir kalkınmaya katkıda bulunan, analiz ve sentez yapabilen, öğrendiğini uygulayabilen, sonuçlarını değerlendirebilen; iletişim, takım çalışması ve liderlik becerilerine sahip mezunları ve sorun çözebilen, uluslar arası düzeyde bilgi ve teknoloji üreten, öğretme ve öğrenme coşkusuna sahip çalışanları ile ürettiği bilgi ve hizmeti toplumun yararına sunmayı misyon olarak benimsemiştir.
Atatürk Üniversitesinin vizyonu ise; “verdiği eğitimin, ürettiği bilgi ve teknolojinin, sunduğu hizmetlerin dünyada öncelikli olarak talep edildiği bir üniversite olmaktır”.
3.1.2 Kurumun Yerel, Bölgesel, Ulusal ve Uluslar Arası Konumu

Bugün 77 üniversitesi bulunan Türkiye Cumhuriyeti’nin altıncı üniversitesi olarak kurulup Ziraat ve Fen-Edebiyat Fakülteleri ile eğitime başlayan Atatürk Üniversitesi, bölgenin tarım ve hayvancılık alanlarında kalkınmasına, toplumsal ve bilimsel gelişmesine katkıda bulunmayı amaçlamıştır.
Atatürk Üniversitesi, eğitim, araştırma, kültür ve sanat etkinliklerini yürütürken hem ulusal ve uluslar arası eğilimleri ile gelişmeleri dikkate almakta hem de bir bölge üniversitesi olma sorumluluğuyla, ürettiği bilgiyi ve deneyimlerini yerel ve bölgesel hizmetlerde kullanmaya çalışmaktadır. Yani Atatürk Üniversitesi; yaşam kalitesini artırabilmek için toplumun ihtiyaç duyduğu alanlarda verdiği sağlık, yaygın eğitim, danışmanlık, toplumsal kalkınma projeleri gibi hizmetlerle yerel ve bölgesel; lisans/lisansüstü eğitimi, sosyal, kültürel, sanatsal etkinlikleri ve ürettiği bilgi/teknoloji ile de ulusal ve uluslar arası konuma sahiptir.
Yerel ve bölgesel düzeyde sosyal sorumluluk taşıyan Üniversite, sürdürülebilir kalkınmaya katkıda bulunmayı öncelikli hedef olarak benimsemiştir. Örneğin Bölgenin en önemli gelir kaynaklarının tarım ve hayvancılık olduğu gerçeğinin bilincinde olarak Ziraat Fakültesi ve sonradan kurulan Veteriner Fakültesi aracılığıyla toplumun ilgili kesimiyle işbirliği yapmaya ve onlara bu alanlarda sürekli hizmet vermeye çalışmaktadır. Özellikle bitkisel üretim ve hayvancılığın geliştirilmesine yönelik araştırma ve uygulamalarla verimliliğin artırılmasına katkı sağlamış; tarımsal yan sanayinin kurulmasında, geliştirilmesinde ve nitelikli eleman yetiştirilmesinde etkili bir rol oynamıştır. Ayrıca yatırıma uygun endüstriyel alanlarda da gerekli danışmanlık hizmetleri vermektedir.
Atatürk Üniversitesi, bölgede bulunan Yüzüncü Yıl (Van) ve Kafkas (Kars) Üniversitelerinin kuruluş aşamalarında katkıda bulunmuştur. Üniversitede yetişmiş bir çok öğretim üyesi, ülkemizin diğer üniversitelerinde idarî ve akademik kadrolarda görev yapmaktadır. Ayrıca Türkiye Cumhuriyeti yönetim tarihinin değişik dönemlerinde yüksek kademelerde görev almış bir çok kişiyi yetiştirmiştir.
Üniversitemiz çok sayıda ABD ve Avrupa üniversiteleri ile işbirliği anlaşmaları yapmıştır.
Ayrıca coğrafî konumu itibariyle Türk Cumhuriyetlerindeki üniversiteler ile yakın ilişkilerini sürdürmektedir. Yakın zamanda da Gürcistan ve Tayvan üniversiteleri ile de işbirliği anlaşmaları yapılmıştır. Ek olarak, Üniversitemiz Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı ve BTC Konsorsiyumu başta olmak üzere bir çok uluslar arası kuruluşlarla da işbirliği halindedir.
3.1.3 Öğretim, Araştırma ve Diğer Hizmetler Arasında Denge

Atatürk Üniversitesi; eğitim, araştırma ve toplumsal hizmetleri birbirleri ile yakından ilişkili alanlar olarak değerlendirmekte, bu üç alanı da eşit düzeyde önemli görmektedir. Ancak ülkemizde genç nüfusun, dolayısıyla yüksek öğretime olan talebin fazlalığı buna karşılık üniversite sayısının yetersizliği Atatürk Üniversitesini de etkilemekte ve öğrenci yoğunluğunun artmasına yol açmaktadır. Bu koşullar Üniversitenin eğitim odaklı olmasını zorunlu kılmaktadır.
Atatürk Üniversitesi, bölgesel kalkınmaya yönelik çalışmalara da önem vermektedir. Bu bağlamda sağlık, eğitim, tarım ve hayvancılık, çevre, değişik ölçekteki endüstriyel alanlar, turistik, kültürel ve edebi zenginliklerin ortaya çıkarılması konularında toplumsal katkı yapmaktadır. Ayrıca meslek yüksekokullarında ara eleman yetiştirilmesine yönelik uygulamalı eğitim verilmektedir.
3.1.4. Akademik Öncelikler

Atatürk Üniversitesi, 16 fakülte, 5 yüksekokul ve 8 meslek yüksekokulunda eğitim vermektedir. Bu akademik birimlerde çok sayıda farklı program bulunmaktadır (EK2). Örneğin, Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesinde 22 farklı öğretmenlik programı, Fen Fakültesinde 4 , Edebiyat Fakültesinde ise 14 program bulunmaktadır. Bu akademik birimler amaçlarına yönelik eğitim etkinliklerini sürdürmektedir. Eğitim etkinliklerinde yükselen eğilimler dikkate alınmaktadır. Bu doğrultuda Üniversite yönetimi, 2002 yılında öğrenci merkezli eğitim anlayışıyla hazırlanan Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğini yürürlüğe koymuştur. Bununla Üniversite, tüm programlarda eğitimin niteliğini yükseltmeyi, disiplinler arası bir anlayışı kazandırmayı amaçlamakta, araştırma etkinliklerinde de disiplinler arası çalışmayı özendirmektedir.
Atatürk Üniversitesi, eğitim etkinliklerinin yanı sıra bilimsel araştırmalar yapılmasına da büyük önem vermektedir. Sağlık, fen ve mühendislik alanlarında fiziksel alt yapı, teknolojik donanım ve araştırmacı niteliği ve niceliği açısından gelişmiş düzeydedir. Örneğin biyoteknoloji, gıda teknolojisi, malzeme bilimi, fizik, kimya alanlarındaki araştırmalar dikkat çekici düzeydedir. Üniversite sosyal bilimlerde özellikle arkeoloji, sanat tarihi, Türkoloji gibi alanlarda ulusal ve uluslar arası düzeyde çalışmalar yapmaktadır.
Araştırma konularının seçiminde, araştırmaların planlanmasında ve yapılmasında öğretim elemanları özgür olmakla birlikte hazırlanan projeler, bilimsel özgünlük, yapılabilirlik ve yaygın etki açısından değerlendirilerek desteklenmektedir. Ancak Üniversite bünyesinde bulunan araştırma merkezlerinde belirli konulara yönelik araştırmalar da özendirilmektedir.
3.1.5. Tercih Edilen Öğretim Yaklaşımları

Üniversitede öğretim, ağırlıklı olarak sunum yöntemiyle yapılmaktadır. Bu yöntemin tercih edilmesinde; sınıflardaki öğrenci sayısının fazlalığı, sınıflardaki yerleşim düzeni ile öğretim elemanlarının geleneksel ders işleme anlayışını sürdürme eğilimleri önemli etkenler olarak değerlendirilebilir. Ancak, son zamanlarda fiziksel alt yapıdaki iyileştirmeler, öğretim ve sınav yönetmeliğinde yapılan değişiklikler, öğretim yaklaşımlarıyla ilgili seminer ve çalıştaylar, öğrenci beklentilerinin artması gibi etkenlerle öğrenci merkezli öğretim yaklaşımları da önemli ölçüde kullanılmaya başlanmıştır. Bu bağlamda proje, tartışma, örnek olay, işbirliğine dayalı öğrenme, teknik geziler, laboratuar gibi öğretim teknikleri uygulanmaktadır. Üniversite, öğretim elemanlarını, öğrenci merkezli öğretim yaklaşımlarını daha fazla kullanmaları yönünde özendirmektedir. Bu amaçla, öğrencilerin ve öğretim elemanlarının yararlanabileceği internet ve kütüphane olanakları artırılmıştır. Ayrıca öğrencilere bölgedeki ve ülkedeki kurum ve kuruluşlarda uygulama yapma olanakları sağlanmaktadır.
3.1.6 Merkeziyetçiliğin ve Yetki Paylaşımının Derecesi

Yönetim açısından yetki paylaşımı kurullarla yapılmaktadır. Eğitim ile ilgili karar süreçlerinde ana bilim dalı/bölüm akademik kurulları, fakülte/yüksekokul/enstitü kurulları, ve Üniversite Senatosu etkilidir. Örneğin lisans öğrenci kontenjanlarının belirlenmesi, ana bilim dalı/bölüm akademik kurullarının önerisi, fakülte/yüksekokul kurullarının teklifi, üniversite senatosunun uygun görmesi ve YÖK’ün onaylaması ile gerçekleşmektedir. Ancak YÖK, üniversite senatosunun belirlediği öğrenci kontenjanlarını değiştirme yetkisine sahiptir. Lisansüstü öğrenci kontenjanlarının belirlenmesi ise ana bilim dalı/bölüm akademik kurullarının önerisi, enstitü kurulunun teklifi ve Üniversite Senatosunun uygun görmesi ile gerçekleşir. Lisansüstü öğrencilerin kabulünde ise mezuniyet notu ve Lisansüstü Eğitim Sınavından (LES) alınan notlar belirleyici olmaktadır.
Üniversite Yönetim Kurulu ve fakülte/yüksekokul/enstitü yönetim kurulları, idarî konularla ilgili karar almada yetkilidir. Ancak malî konularda çok sınırlı bir özerkliğe sahiptir. Bu kurullarda her akademik seviyeden öğretim üyeleri bulunmaktadır.
Atatürk Üniversitesinde eğitim etkinlikleri ve bilimsel çalışmalar, öğretim üyelerinin iradesi ve birim akademik kurullarının kararı ile gerçekleşmektedir. Öğretim elemanları, ders öğretim sürecinde izledikleri öğretim modelleri, stratejileri, yöntem ve tekniklerini seçme ve bunları uygulama konusunda yetkilidirler. Lisansüstü çalışmaların sürdürülmesinde kurulların etkin bir şekilde çalıştığı söylenebilir. Örneğin, tez konularının seçimi, öğrenci ve danışman öğretim elemanının ortak kararı, danışmanın teklifi, ilgili enstitünün uygun görmesi ile gerçekleşmektedir. Aynı şekilde öğretim elemanları kendi çalışma konularının belirlenmesinde özgür olup, araştırma konularını seçerken daha çok çalıştıkları birimin misyonuna uygun olmasına özen göstermekte (örneğin, eğitim fakültesi öğretim elemanları daha çok eğitim sorunlarıyla ilgili çalışmalar) ya da bölgesel, ulusal ve uluslar arası sorunlara çözüm bulma amacına yönelik araştırmalar yapmaktadırlar.
Akademik birimlerde her öğretim dönemi/yılı sonunda tüm öğretim elemanlarının katılımıyla Akademik Kurullar yapılmakta; bu kurullarda, öğretim dönemi/yılı eğitim ve araştırma etkinlikleri bakımından değerlendirilmekte ve gelecek döneme/yıla yönelik planlar tartışılmaktadır.
Ülkemizin diğer üniversitelerinde olduğu gibi Atatürk Üniversitesinde de kanun ve yönetmelikler gereği idarî ve akademik personelin özlük hakları ile bütçe tahsisi ve kullanımı konusunda merkeziyetçi bir yapı bulunmaktadır.