Hayvanlara Yeni, Çipli Kulak Küpesi

Hayvanlara Yeni, Çipli Kulak Küpesi -Gallagher Türkiye Temsilcisi Veteriner Zoolog Öğün: -''Elektronik Kulak Küpesi (Rfıd), Mücadele Edilmesi Gereken Hastalıkların Elimine Edilmesi, Hayvan Hareketlerinin Kontrolü, Kaçak Hayvan Kontrolü Gibi Konularda En Başarılı Sistem Olarak Kullanılıyor. Bu Sistem, İhbarı Mecburi Hastalıklarla Mücadelede Ülkemizin İvedilikle İhtiyaç Duyduğu Sistemdir'' -''107 Ülkede Kullanılan Sistem Sayesinde Hayvan Kimlik Tanımlama Bilgileri Uzaktan Da Belirlenebiliyor'' -''Elektronik Kulak Küpelerinde Kopma, Düşme Ve Silinme Gibi Sıkıntılar Yaşanmazken, Elektrikli Çit Sistemi İçerideki Hayvanın Veya Etkenin Dışarı Çıkmasını Önlüyor, Dışarıdan Girişleri Engelliyor''



Tamer Toğanaş - Hayvan takip, kontrol ve yönetim sistemleri şirketi Gallagher Türkiye Temsilcisi Veteriner Zoolog Sinan Öğün, Avustralya gibi dünyada hastalıktan ari olarak tanımlanan ülkelerde, mücadele edilmesi gereken hastalıkların elimine edilmesi, hayvan hareketlerinin kontrolü, kaçak hayvan kontrolü gibi konularda en başarılı sistem olarak kullanılan elektronik kulak küpesi (RFID) sisteminin, ihbarı mecburi hastalıklarla mücadelede Türkiye'nin acilen ihtiyaç duyduğu bir sistem olduğunu söyledi.

Öğün, A.A muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de Avrupa Birliği uyum sürecinde tarım sektörünün alt yapısının AB'ye uyumu için birçok yenilik yapıldığını, bunlardan en önemlilerinden birinin de besi hayvanlarında elektronik kimlik tanımlama sistemi olduğunu belirtti.

Türkiye'nin hayvancılık açısından büyük bir potansiyele ve yeterli düzeyde bilgiye sahip olduğunu ifade eden Öğün, ancak uygulamada bazı sorunlar yaşandığına dikkati çekti. Hayvan tanımlama sistemi olarak Türkiye'de barkod sisteminin kullanıldığını belirten Öğün, mevcut barkod sisteminin hastalıkların önlenmesi, hayvan takibi gibi konularda çok verimli olmadığını kaydetti.

Bir çok ülkenin daha önce bu barkod sistemini kullandığını ve verimli olmadığı için uygulamadan vazgeçtiğini anlatan Öğün, şunları söyledi:

''Bundan 24 sene önce Avustralya'ya brusella hastalığı girdi. Önce onlar da barkodu denediler ve 1 sene içerisinde anladılar ki barkod sistemi ile bunu önlemek mümkün değil, yeni bir sistem geliştirmeye karar verdiler ve bu sistemi oluşturdular. Bu sistem sayesinde 3 sene içerisinde brusella hastalığını tamamen yok ettiler. Avustralya'ya bu sistemi uygulamak 3 milyon dolara mal oldu, ancak karşılığında 4 milyar kazandı. Bu işin çok akıllıca bir iş olduğu anlaşıldı ve daha sonra diğer ülkelerde uygulamaya başladı. İngiltere, İrlanda, ABD, Kanada gibi bir çok ülke barkod sistemini denedi, ama olmadı. Şimdi hepsi bu sistemi uyguluyor. Dünyada 107 ülke bu sistemi kullanıyor.



-''HASTALIKLARLA MÜCADELEDE EN ETKİLİ YÖNTEM''-



Söz konusu sistemin, brusella, şap gibi büyük maliyetler doğuran hastalıklarla mücadelede en etkili yöntem olduğunu belirten Öğün, sistemin, ihbarı mecburi hastalıklarla mücadelede Türkiye'nin acilen ihtiyaç duyduğu bir sistem olduğunu söyledi.

Bir hayvanın kimliğinin elektronik bir şekilde okunmasının başka yan faydaları da olduğunu anlatan Öğün, şöyle devam etti:

''Sistem, sürü yönetimi, verimi artırmak için doğru hayvanın seçilmesi dolayısıyla doğru hayvanın tohumlanması ve buna bağlı olarak verimliliğini artırılması konusunda işletmelere önemli faydalar sağlıyor.

İzlenebilirlik açısından, bir hayvana sadece bir numaranın verilebiliyor olması, küpenin içindeki çipin alınmaya çalışıldığında kendisini imha ediyor olması, kopyalanamıyor ve değiştirilemiyor olması nedenleriyle en sağlıklı yöntem olarak belirlendi. Avustralya gibi dünyada hastalıktan ari olarak tanımlanan ülkelerde kullanılan en başarılı ürün konumunda.

Ülkemizde meralardan, çiftliklere, sınır güvenliğine kadar hastalıkla mücadelede çözüm olarak kullanılacak tek yöntem olduğunu söyleyebilirm. Hayvan tartım sistemi ve hayvan bakım ünitesi (Crush) ile veteriner sağlığı da korunarak tartım, bakım, ameliyat, süt takip, performans değerlendirmeleri, tohumlama, doğum takibi kolaylıkla yapılabliniyor. Elektronik kulak küpelerinde kopma, düşme ve silinme gibi sıkıntılar yaşanmıyor. Hayvan tanımlama sistemi, performans takip sistemi ve bakım ünitesi (Crush) sürü yönetim programıyla ile birlikte entegre olarak kullanılabiliyor. Elektrikli çit sistemi içerideki hayvanın veya etkenin dışarı çıkmasını önlerken dışarıdan girişleri engelliyor. Her boyuttaki hayvana ve hırsızlığa karşı en korunaklı ve ekonomik yöntem. Alarm sistemi sayesinde erken uyarı vererek erken müdahale imkanı da sağlıyor.''



-YENİ ZELANDA ÖRNEĞİ-



Sistemin, Yeni Zelanda'da sağladığı faydanın çok çarpıcı bir örnek olduğunu ifade eden Öğün, Yeni Zelanda'da 1982 yılında 65 milyon koyun bulunduğunu ve ülkenin daha sonra bu sistemi kullanmaya başladığını anlattı. 2006 yılına gelindiğinde Yeni Zelanda'daki koyun sayısının 45 milyona gerilemesine karşın, Yeni Zelanda'nın ihraç ettiği koyun miktarı ile bundan kazandığı paranın aynı kaldığını belirten Öğün, Yeni Zelanda'da sistem sayesinde doğru seleksiyonun sağlandığını, bununda maliyetleri düşürürken verimi ve bağlantılı olarak da kazancı artırdığını kaydetti.

Sistemin rahatlıkla Türkiye'de de uygulanabileceğine işaret eden Öğün, söz konusu sistemde mevcut barkod sisteminden farklı olarak hayvana yaklaşmadan uzaktan da tanımlama bilgilerinin okunabildiğini, bunun da çiftçilerin işlerini oldukça kolaylaştırdığını söyledi.

Avustralya'da bu sistem çiftçilere anlatıldığında ilk başta, ''yeni bir maliyet çıkıyor'' diye tepkiyle karşılandığını, ancak kısa sürede elde edilen fayda ortaya çıkınca bu tepkilerin yok olduğunu ifade eden Sinan Öğün, ''Sistemin maliyetine gelince, küpelerin tanesi 5 dolar, okuyucunun değeri 1500 dolar. Küpe takma cihazının maliyeti ise 50 dolar. Asıl yüksek maliyeti oluşturan sistem programı, onu da Avustralya hükümeti üniversite aracılığıyla yapılması halinde Türkiye'ye ücretsiz vermeyi kabul etti. Bu konuda Zirve Üniversitesi'nde çalışmalar yapıyoruz. Tek sorun programın Türkçeye çevirilmesi, o da zaten şu an yapılıyor, bitmek üzere'' diye konuştu.

Sistemle ilgili Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker'e de ulaştıklarını belirten Öğün, Bakan Eker'in sistem ile ilgili bilgi istediğini, ancak seçim dönemi nedeniyle bu bilgilendirmeyi henüz yapamadıklarını söyledi. Öğün, ''Avustralya gibi hastalıkla mücadelede başarıya ulaşmış ülkelerde denenmiş ve uygulamadaki başarısı kabul edilen yöntemi Türkiye'ye tanıtarak bilinç oluşturmak istiyoruz. Ne kadar basit ve ucuz yöntemlerle başarının sağlanabilirliğini kanıtlamak istiyoruz'' dedi.