Bayburt Güvercinlerinin İlginç Özelliği

Ötücü özelliğiyle kıymetli türler arasında gösterilen ''Bayburt Güvercini''nin fiyatı, ötüş süreleri, tüylerinin şekli ve rengine göre 400 ile 800 lira arasında değişiyor.



Dişisine kur yapmak için sırık üzerinde öterek en uzun süre yürüyen ve öterken nefessiz kalıp kısa süreli baygınlık geçiren güvercinler ise 4 bin liraya kadar alıcı bulabiliyor.

Bayburt ve çevresinde ötücü özelliğiyle beslenen ve adını ilden alan Bayburt güvercini, yörede halk arasında ''çift gugul'' olarak da anılıyor. Belçika'da yetiştirilen ve kıymetli türler arasında gösterilen ''Belgian ringbeater'' ırkıyla çok benzer özellikleri bulunan, yurt dışında ''Turkish whisperer'' olarak bilinen Bayburt güvercini, ötücü kuşlar kategorisinde değerlendiriliyor. Erkek güvercinlere, dişilere öterek kur yapıp hünerlerini sergilemelerine göre değer biçiliyor.

Bayburt ve çevresinde 400 dolayında güvercin meraklısı, 2 bin 500 dolayında Bayburt güvercini besliyor. Meraklılar, kuşlarına özel olarak hazırlanmış, bazıları 30 metrekareye varan kümeslerde adeta gözü gibi bakıyor. Güvercinler, değerli oldukları ve serbest bırakılmaları halinde geri dönmeme ihtimali nedeniyle bu kümeslerde tutuluyor.

Kümeslere duvardan duvara uzun bir sırık yerleştiriliyor. Erkek güvercinler dişiye kur yapmak için tüylerini kabartıp, sırığın başından sonuna kadar öterek yürümeye çalışıyor. Bu ötüş yörede ''sırık çekme'' olarak adlandırılıyor. Uzun süre yürüyerek öten güvercinler hem sağlıklı hem de değerli kabul ediliyor. Güvercin öterek sırık boyunca ne kadar ilerlerse değeri de o kadar artıyor. Bazı güvercinler ise uzun süre öttükten sonra nefessiz kalıp Denizli horozu gibi kısa süreli baygınlık geçirebiliyor. Bu türler Bayburt güvercinleri arasında en değerlileri olarak kabul ediliyor.

GÜVERCİNLERE ÖTME İDMANI YAPTIRILIYOR

Bayburt güvercini meraklılarından Halil Hoso AA muhabirine yaptığı açıklamada, çocukluğundan beri güvercinlere, özellikle de Bayburt güvercinine karşı ilgisi olduğunu belirtti.

Güvencin sevgisinin son yıllarda tutkuya dönüştüğünü ifade eden Hosa, şunları söyledi:

''İş yerimi kapattıktan sonra soluğu Tuzcuzade Mahallesi Orhan Sokak'taki evimin çatısında bulunan güvercin damında alıyorum. Yem ve sularını verdikten sonra dişi güvercini sırığın ucunda tutup, erkeğin öterek kur yapmasını ve sırık üzerinde ona doğru yürümesini sağlıyorum. Bu şekilde güvercinlerime 1-2 saat sırık üzerinde yürütüp ötme idmanı yaptırıyorum. Daha sonra da güvercin meraklısı arkadaşlarla bir araya gelerek güvercinlerin ötüşünün müzakeresini yapıyoruz; 'şurada şu sesi çıkardı, şurada şu hatayı yaptı' şeklinde değerlendirmelerde bulunuyoruz.''

Bayburt'ta 400 dolayında güvercin meraklısı, 2 bin 500 dolayında Bayburt güvercini bulunduğunu dile getiren Hoso, ''Bayburt kent merkezi, ilçe merkezleri ile köylerde, hatta İstanbul'a götürerek Bayburt güvercini besleyen hemşehrilerimiz var. Yörede güvercin tutkunları birbirini tanır, nerede iyi öten bir güvercin varsa meraklılar orada toplanır, kuşu dinler ve gittikleri yerde kuştan övgüyle bahseder'' dedi.

TÜYLERİNİN ŞEKLİ VE ÖTÜŞLERİ FİYATLARINI BELİRLİYOR

Bayburt güvercinlerinin tüylerinin rengine göre ''karaçakal, karayıldız, beyaz, boz çakal, al çakal, mor ve kara mor'' olarak adlandırıldığını dile getiren Hoso, kafalarının arka kısmında bulunan takke ve perçem şeklindeki tüyler nedeniyle de yörede ''çift gugul'' olarak adlandırıldıklarını anlattı.

Takkesi büyük ve kepçe gibi kulaktan aşağı uzanan güvercinlerin diğerlerine göre daha değerli olduğunu vurgulayan Hoso, şunları kaydetti:

''Tüylerinin rengi, paçalı olup olmaması kuşların fiyatını artıran etkenlerdir, ancak en önemlisi sırık çekme özelliğidir. Kuş, tüylerini kabartıp sırık üzerinde öterek ne kadar uzun mesafe yürürse o kadar değerlidir. Bu güvercinlerin fiyatı 400 ile 800 lira arasında değişebilir. Bayburt güvercinleri arasında uzun süre öttükten sonra nefessiz kalıp baygınlık geçirenler de vardır. Nadir rastlanan bu güvercinlerin fiyatı ise 4 bin liraya kadar çıkmaktadır.''

Bayburt güvercinlerinin uçucu ve takla atma özelliklerinin pek fazla ön planda olmadığını belirten Hoso, ''Bu türün uzun uçtuğu söyleniyor. Uçarken takla da atar, ancak taklası havada yuvarlanma gibidir. Genellikle tek takla atar. Bazen iki takla üst üste attığı gözlense de bu taklalar hiçbir zaman taklacı güvercinler gibi nitelikli değildir. 'Bel kırma' adı verilen aşağı doğru düşme hareketi yaparlar. Kanat sesleri oldukça fazladır. Ürkek yaradılışlı bir güvercindir'' diye konuştu.

Güvercin beslemenin tutku işi olduğunu, kendisinin 6 çift Bayburt güvercini bulunduğunu dile getiren Hoso, kuşlarının yıllık bakım masrafının 500 lirayı bulduğunu, ancak onları dinlemek ve izlemekten aldığı zevkin parayla ölçülemeyeceğini sözlerine ekledi.

Kaynak: AA