Lahana Kök Ur Hastalığı

Hastalık Tanımı :
Plasmodiophora brassicae sporları 2-4 u çapında, yuvarlak, renksiz ve kalın zarhdir. Kısa bir dinlenme peryodundan sonra sporlar uygun toprak PH ' sında (4-6), konukçunun kök salgıları sonucu çimlenir, iki kamçılı zoospor meydana gelir. Zoospor kök emici tüylerinden enfeksiyon yapar ve 7-8 günde kök içinde plasmodium haline geçer. Bundan meydana gelen olgun zoosporangia'dan sekonder zoosporlar tekrar toprağa dağılır. Sekonder zoosporların enfeksiyon yapıp yapmadığı henüz aydınlığa kavuşmamıştır. Plasmodium kök ve kök boğazı hücreleri içini kaplar, onların dev hücreler halini almasına neden olur. Çekirdeği pek çok bölünerek içini dolduran binlerce yuvarlak dinlenme sporu meydana gelir. Köklerin çürümesi sonucu sporlar çimlenmeden 7-8 yıl toprakta canlılıklarını koruyabilirler.

Yaşayış :
Hastalıklı fideler sararır, solar, kök ve kök boğazında küçük urlar teşekkül eder. Tarlada hasta bitkiler kolaylıkla tanınabilir. Hasta bitkiler solar ve baş bağlayamaz. Geç enfeksiyonlarda bitkiler solgunluk belirtisi göstermediği halde bodur kalır ve küçük baş bağlar. Bu bitkilerin köklerine bakılırsa kök boğazında yumruk gibi, saçak köklerde ise parmak gibi urlar görülür. Bu urları lahana gal böceği (Ceutorynchus pleuresügma Marsh.) ve nematod urları ile karıştırmamak gerekir. Gal böceği urları kesilirse larvalar ve açtıkları galeriler görülür. Lahana kök ur hastalığında kesit, benekli mermer görünümündedir. Hastalık şiddetine göre verimde azalma olur. Çok bulaşık topraklardan ise hiç ürün alınmayabilir. Ülkemizde bugüne kadar Ordu, İstanbul ve İzmir illerinde saptanmıştır.

Kültürel Önlemler :
Sağlam fide yetiştirilmeli
Su tutan tarlalarda drenaj yapılmalı
Hasattan sonra kökler çıkarılıp yakılmalı, toprağa gömülmelidir.
Lahana, karnabahar, turp, şalgam, kolza gibi bitkiler aynı tarlaya üst üste veya birbiri ardından 7 yıl süre ile ekilmemelidir.

Kimyasal Mücadele :
Fidelik toprağının dezenfeksiyonu

a) Formaldehit uygulaması
Cetvelde belirtilen dozda eriyik ( m2'ye 10 litre ) ile fidelik süzgeçli kova ile ilaçlanır, üzeri naylon bir örtü ile örtülür. İki gün sonra örtü kaldırılır ve toprak temiz bir çapa ile havalandırılır. Tohum ekimi 20 gün sonra yapılmalıdır. İlaçlama sırasında toprak sıcaklığı 10°C'nin altında olmamalıdır.
b) Metham - sodium uygulaması
m2 alana hesabı ile 75 mi ilaç 10 litre suya karıştırılarak süzgeçli kova ile fidelik ilaçlanır. İlaçlı su emildikten sonra aynı miktar su ile sulanır. 4 gün sonra çapalanır. İlaçlamadan 20 gün sonra tohum ekilir. İlaçlama sırasında toprak sıcaklığı 14°C'nin altında olmamalıdır.
Tarla toprağının ilaçlanması

a) Kireç uygulaması:
Hastalık etmeni-ile az bulaşık asitik topraklı tarlalara fide dikiminden 3 ay önce kireç, 15-20 cm. toprak derinliğine karıştırılır. Fide dikiminden önce tarla tekrar sürülür. Hastalığın fazla olduğu tarlalarda kireç uygulaması etkisizdir. Ayrıca topraktaki mineralleri tutabileceği için aşırı kireç uygulanmasından kaçınılmalıdır.
b) Benomyl uygulaması:
Lahana fidelerinin tarlaya dikilmesi sırasında cetvelde belirtilen dozdaki ilaçlı sudan her fideye 0.5 litre can suyu olarak verilir.

İlaçlama Zamanı :
Fidelik toprağı dezenfekte edilmeli ve dikimden önce tarla ilaçlaması yapılmalıdır.