Muzlarda Spiral Nematodu Mücadelesi

Hastalık Tanımı :
İplik şeklindeki ergin nemütodun vücut uzunluğu ortalama 0.5 mm ( 0.4-0.6 mm)'dir. Nematod gömlek değiştirdiği veya öldüğü zaman spiral şeklini aldığından bu isim verilmiştir.

H.multicinctus muz köklerinin etrafındaki toprakta çok az bulunmaktadır. Nematodun dişi, erkek, larva ve yumurtası muz köklerinin içinde bulunmakta ve hayatları muz kökleri içinde tamamlanmaktadır.nematodun populasyon yoğunluğu toprakta Nisan ve Eylül aylarında artırmakta, yaz aylarında ise düşmektedir. Kökteki nematod yoğunluğu ise Temmuz - Ağustos aylarında em yüksek seviyede olmaktadır. Bulaşık muz bahçelerinde her zaman H.multicinctus 'un toprak ve muz köklerinde bulunması mümkündür. Nematodun ilk devre larvası yumurta içinde meydana gelir. Dört larva devresine sahiptir.

Yaşayış :
Spiral nematodlardan H.multicinctus zararlı olduğu diğer bitkilerde dış parazit olduğu halde, yalnız muzlarda iç parazittir. Muz köklerine değişik yerlerden girerek zarara neden olmaktadır.

Nematodun zarar vermiş olduğu bitki kökleri üzerinde karakteristik makroskobik kahverengi lekeler oluşur. Köklerde meydana gelen zarar muzlarda gelişmeyi önlemekte; boyları küçültmekte; gövdede yumuşama ve yapraklarda sararmalara neden olmakta; muz salkımlarındaki parmaklar yeterince gelişemediklerinden beklenen ürün elde edilememektedir.

Nematod toprakta yüzeysel olarak yayılan ve en fazla l metreye kadar toprak derinliğine inebilen muz köklerinin çürümesine neden olmaktadır. Bitkinin köklerinin çürümesi nedeniyle eğer muz salkımı oluşmuş ve olgunlaşma döneminde ise, rüzgar ve şiddetli yağmurlar bitkiyi devirmektedir.

Bu nematodların Akdeniz bölgesinde muzlarda % 20 oranında zararlı olduğu saptanmıştır.

Kültürel Önlemler :
Muz bahçeleri tesis edilirken, gerek toprak gerekse üretim materyalinin nematoddan ari olması gerekmektedir. Bu amaçla konukçu olmayan bitkilerin münavebeye sokulması, bu alanların 4-6 ay gibi bir süre su altında bırakılması gerekmektedir. Dayanıklı muz çeşitlerinin kullanılması, muz bahçelerinin toprağının kuru olduğu ve toprak yapısının nematisitlerin uygulanmasına uygun olmadığı yerlerde çok yararlı olmaktadır.

Kimyasal Mücadele :
Yukarıda izah edilen zamanlarda , muz ocağının yüzeyine, dekara verilmesi gerekli doz üzerinden bitki başına düşen ilaç miktarı hesaplanarak granül olan nematisitlerin ( Fenamiphos 10 G, Isazofos 10 G, Cadusafos 10 G) homojen olarak dağılımını sağlamak amacı ile bir miktar kum ile karıştırılarak ya doğrudan yada delikli bir kutu yardımı ile serpilerek verilmeli. Daha sonra toprak sulanarak ilacın alt katmanlara inmesi sağlanmalıdır.

Emülsiyon ilaç olan Fenamiphos 400 EC ise yukarıda izah edilen zamanlarda dekara verilmesi gerekli doz üzerinden bitki başına düşen doz hesaplanarak süzgeçti kova içerisinde 20 misli su ile çoğaltarak ocak içindeki bitki gövdesi etrafındaki toprağa uygulanmalıdır. Daha sonra ocaklara bol su verilerek ilacın alt katmanlara inmesi sağlanmalıdır.

İlaçlar uygulanmadan önce muz ocaklarındaki bitki artıkları ve yabancı otlar temizlenmeli ve toprak yüzeyi düzeltilmelidir.

İlaçların kullanımında prospektüs önerilerine ve genel zirai ilaç kullanma şartlarına uyulmalıdır.

İlaçlama Zamanı :
Fenamiphos 10 G, Fenamiphos 400 EC Isazofos 10 G adlı ilaçlar ilki onarımla beraber ( Mart - Nisan ayları ) olmak üzere 3' er ay aralıklarla 3 kez yapılmalıdır. ( 1. ilaçlama toprak üstü kısmın 3-4 yapraklı olduğu, 2. ilaçlama ilk muz tarağının oluştuğu, 3. ilaçlama meyve salkımının meydana geldiği dönemlerde yapılmalıdır.)

Cadusafos 10 G ve ilacının ise ilk uygulaması onarımla beraber 2. uygulaması Eylül ayında yapılmalıdır.