Atçılık - At Yetiştiriciliği

Atın Kökeni

Evcil atın kökenini przewalski ve tarpan adı verilen yabani atlar teşkil eder.
Przewalski: Yabani moğol atı.
Cidago (bel yüksekliği) 130 cm. İri başlı, iri kemikli, kalın boyunlu, kuvvetli, kırmızımtırak esmer renkli. Soğuk kanlı at ırklarının atasıdır.
Tarpan: Cidago 130 cm. İnce yapılıdır. Donu (rengi) sincabi. Sıcakkanlı at ırklarının atasıdır.

Atın Evciltilmesi

At, milattan önce 3000′li yıllarda evciltilmiştir. İlk olarak Et ve sütünden yararlanılmıştır. Sırayla iş hayvanı, harp hayvanı olmuş, günümüzde de zevk ve spor için yetiştirilmektedir.

At Irkları

Dünyada 170 adet at ırkı vardır:

Soğuk kanlı at ırkları: Genel olarak iri ve ağır vücutlu, kasları fazla gelişmiş, sakin ve ağır hareketli atlardır. Çeki güçleri iyidir. Sıcak kanlı atlara göre erken gelişirler. Soğuk iklim hayvanıdırlar. Örnek: İngiliz atı
Sıcak kanlı at ırkları: Daha ufak yapılı ve hafiftirler. Hareketlidirler. Soğuk kanlılara göre geç gelişirler. Sıcak iklim hayvanıdırlar.
Örnek: Arap atı

Arap atı

Cidago yüksekliği: 145-155 cm.
Don: En çok AL, KIR, DORU görülmekte. Ender olarak YAĞIZ don mevcut.
Yürüyüş: Adi yürüyüşte dar adım atar. Tırıs ve dörtnalda alçak adım.
Kullanıldığı yerler: Çeki, binek, yarış.
Özellikleri: Sağlam görünüşlü, canlı, yüksek kalıtsal güçlüdür. Dayanıklıdır. 3-4 ay boyunca günde 70-80 km. yol alabilir.
Gelişim: 3 yaşında gelişmesini tamamlar. Damızlık yaşı 4′ tür.



Üreme özellikleri:

Erkeklerde doğum ağırlığı: 44-47 kg.
Dişilerde doğum ağırlığı: 42-45 kg.
Yavruların yaşama oranı: %94-95
Gebelik süresi: 334-342 gün
Ergin aygır ağırlığı: 470-500 kg
Ergin kısrak ağırlığı: 450-480 kg

İngiliz atı

Kombine melezleme yöntemi ile hız yönünde ıslah yapılarak 250-300 yılda oluşturulmuştur. Türkiye’de ilk defa İstanbul Veli Efendi Çayırında 1922′de koşmuştur.
Cidago yüksekliği: 165-170 cm.
Don: En çok AL, DORU görülmekte. Ender olarak KIR, YAĞIZ don mevcut.
Kullanıldığı yerler: Yarış atıdır. Hız özelliğinin kalıtım derecesi (h2) 0,35′tir.
Özellikleri: Adaptasyon yeteneği yüksektir. Kısa mesafeyi çok hızlı koşar.
Gelişim: Damızlık yaşı 4′ tür.



Üreme özellikleri:

Doğum ağırlığı: 40-45 kg.
Östrüs (kızgınlık) siklusu: 23-24 gün
Östrüs (kızgınlık) süresi: 5-7 gün
Gebelik süresi: 330-340 gün

Hafflinger atı

Cidago yüksekliği: 130-140 cm.
Don: Sadece AKKANAT
Kullanıldığı yerler: İş ve çeki atı.
Özellikleri: İyi huylu, sağlam görünüşlü, sakin mizaçlı, kanaatkar, zayıf meraları iyi değerlendirebilen, kaba yem seven, hastalıklara mukavim, veteriner ve ilaç masrafı olmayan, güçlü, yüksek döl ve süt verimli. Çocukları çok sever.
Gelişim: Damızlık yaşı 4′ tür.
Erkeklerde ağırlık: 440 kg
Dişilerde ağırlık: 433 kg

Yerli at tipleri:

1- Anadolu tipleri
2-Çukurova tipi
3-Uzunyayla atı
4-Midilliler ve diğer yöresel tipler

Türkiye’de bulunan diğer at ırkları:

1-İrlanda atı: Sıçrama (konkur) atıdır. Cidago 160-165 cm.
2-Anglo-Arap: Cidago 160 cm. (koyu, özellikle doru don)
3-Hanofer: Cidago 153-170 (Koyu don) Eğitime yatkın, sıcak kanlı
4-Holstein: Almanya. 153-162 cm. Konkur atı.
5- Akhal-Teke: Türkmenistan 142-152 cm. Mükemmel yürüyüşlü, dayanıklı, eğitilir ancak inatçıdır. Kötü huyludur.
6-Kabardin: Kuzey Kafkasya. Dağ ırkıdır. Binek yüksekliği 142-151 cm. Uzun ömürlüdür.