Toprak - Toprak Türleri - Toprak Katmanları

Toprak, bitki örtüsünün beslendiği kaynakların ana deposudur...
Toprağın üst tabakası insanların ve diğer canlıların beslenmesinde temel kaynak teşkil etmektedir. Bir gram toprağın içerisinde milyonlarca canlı bulunmakta ve ekosistemin devamı için bunların hepsinin ayrı önemi bulunmaktadır. Toprağın verimliliğini sağlayan ve humusça zengin olan toprağın 10 cm'lik üst tabakasıdır. Bilimsel anlamda toprak bir karışımdır.
Dünyadaki toprakların ancak 1/10'inde üretim yapılabilmektedir. Türkiye'nin arazi varlığının ise yaklaşık %36'sı işlenmekte, %28'i çayır ve mera, %30'u orman ve fundalık olup, geriye kalan bölümü diğer araziler içinde yer almaktadır. Ekilebilir arazinin ancak %11'i sulanabilmektedir.





Türkiye'de toprak kullanımı

• İşlenen tarım arazisi: % 36
• Çayır ve mera: % 28
• Orman ve fundalık: % 30
• Diğer: %6

Toprak en önemli doğal kaynaklardan birisi olup; tarım dışı amaçlarla kullanılması, ağır metallerle kirlenmesi ve erozyon sonucu oluşan etkilerle kayıplara uğramakta ve verim düşmektedir. Kaybedilen toprakların yeniden kazanılması çok zordur. 1 cm kalınlıkta ki toprak ancak birkaç yüzyılda oluşabilmektedir.


Türkiye'de Toprak Türleri

Yerli Topraklar: Orman toprakları, Bozkır ve çayır toprakları, Kahverengi topraklar, Kestane renkli topraklar, Kara topraklar, Killi-kireçli topraklar, Çorak topraklar, Kumlu-Tüflü Topraklar Taşınmış topraklar: Alüvyal topraklar, Kolüvyal topraklar, Regosol topraklar, Litosol topraklar.


Toprak katmanları

Sağlıklı bir toprak, A, B, C, D katları olarak adlandırılabilecek, genel olarak dört ana katmandan oluşur.
Bu katmanlardan A, toprağın işlendiği kısım, yani tarım yapıldığı yerdir. Bu bölümü karaların üstünü örtenince bir deri tabakasına benzetebiliriz. A katmanı aynı zamanda toprağın en verimli kısmı.Bütün canlıları ve değişimle ortaya çıkan maddeleri kapsıyor. A katmanındaki tuz,kireç, kil gibi sularda çözünen maddeler, yağmur sularıyla toprağın alt kısımlarına taşınıyor. Bu nedenle A katmanının altındaki B katmanı,birikme bölümü,yani tarımın yapılmadığı yerdir.


B katmanında humus,bitki kökü ve canlı yoktur. A katmanının erozyonla yitirildiği yerlerde B katmanı ortaya çıkıyor. A ve B katmanı binlerce yılda ortaya çıkan esas toprağı oluşturuyor.
C katmanında henüz tam ayrışmamış ana malzeme bulunuyor.Bu katmanda kayaca ait iri parçalar bulunuyor. Ama canlı yok. Bu tabaka zamnala ayrışarak B katmanına karışıyor.
D katmanı da toprağın en altında ve kayacı oluşturuyor.