Bitki Beslemesinde Kalsiyum'un Hayati Rolü

KALSİYUM NİTRAT NASIL KULLANILIR?
Yetiştirdiğimiz Bitkiler Kalsiyum Nitratı öncelikli olarak maksimum vejetatif büyümenin olduğu dönemde isterler: Yaprak oluşumunda, artan protein sentezine paralel depo organlarında; yumru ve danelerde.
Kalsiyum Nitrat için tavsiye edilen açık arazi koşullarında uygulama:

* Fidelik, tohumluk ve ekimlerde taban gübrelemesinde
* Yetiştirme döneminde değişik safhalarda
* Soğuk havalarda veya büyümenin aksadığı zamanlarda büyümeyi teşvik etmek için
* Aşırı yağışlarla yıkanan azotu telafi etmek için
* Azot eksikliğinde, hızlı etkili nitrat azotu sağlamak için uygulanır.

Genel olarak Bitki azot ihtiyacının %30 - % 50 si ekim öncesi uygulanmalıdır. Geriye kalan miktarın bir kısmı Kalsiyum Nitrat olarak büyüme döneminde 2-4 ayrı seferde üst gübre olarak uygulanmalıdır. Böylesine bir gübreleme programı büyüme koşulları, bitkinin azot ihtiyacı ve atmosfere bağlı olarak azot uygulaması için en iyi zamanlamayı sağlar.
Kalsiyum Nitrat farklı şekillerde uygulanabilir:

* Kuru gübre elle serperek satha, makine ile sıra üzerlerine verilebilir
* Damla sulama, yağmurlama sulama sistemleriyle sıvı olarak verilebilir
* Sulu çözeltisi yapraktan uygulanabilir

Depolanma
Kalsiyum Nitrat higroskopik olması sebebiyle nem çekici özelliği vardır. Havayla maruz kaldıktan kısa bir süre sonra erimeye başlar. Bu yüzden ağzı açılmış torbalar da arta kalan gübreyi muhafaza etmek için üzeri sıkıca kapatılmalıdır.
Karışabilirlik
Suda çözünebilen Kalsiyum Nitrat fosfat veya sülfat içeren gübrelerle veya kimyasallarla karıştırılmamalıdırzira çözünmez bileşikler oluşabilir. Kalsiyum Nitrat bir besin çözeltisi hazırlamak üzere potasyum nitrat, magnezyum nitrat, amonyum nitrat ve nitrik asitle karıştırılabilir.

NEDEN KALSİYUM NİTRAT KULLANMALI?
Kalsiyum Nitrat bitkiler için gerekli olan nitrat azotu ve suda eriyebilir kalsiyumu sağlar. Kalsiyum Nitrat Değişken toprak ve hava koşullarında bitkisel üretimde ana gübreleme olarak uygulanabilecek en iyi seçenektir.
Hem Kalsiyum hem de Nitrat azotu bitkiler tarafından kullanılan besin elementleridir ve kök bölgesinde Zararlı artıklar kalmaz, toprakta tuzlulaşma sorunu olmaz.
Daha ötesi Nitrat azotu suda eriyebilir kalsiyumu köklerden emilimde bitkiye taşıyıcı rolü üstlenmektedir. Bitkinin kalsiyum alımı en üst seviyeye çıkar.
Kalsiyum Nitrat yaygın olarak ekonomik değeri yüksek olan bitkilerde kullanılır:

* Sera sebzeleri ve çiçeklerde
* Açıkta yetiştirilen sebzelerde
* Sert ve yumuşak çekirdekli meyvelerde
* Saksı bitkileri ve fideliklerde
* Tütün, pamuk, patates ve seker pancarı gibi değerli bitkilerde

Kalsiyum Nitrat tamamen suda eriyebilir kalsiyum içeren tek kaynaktır.
Torf, kaya yünü ve dönüşümlü su kullanılan substratlarda yeri alınamaz bir gübredir.
Higroskopik ve yüksek çözünürlüğü sebebiyle uygulamayı takiben hızla alınır. Hava nemi veya gece oluşan çiğ Kalsiyum Nitrat granüllerinin çözünmesi için yeterlidir. Kalsiyum Nitrat, sıcak ve kuru koşullarda dahi nadiren yaprak yanmasına sebep olur.
Gübre maliyeti; artan verim, yüksek meyve kalitesi ve depolanma kayıplarının azalmasıyla fazlasıyla karşılanacaktır
Amacınız yüksek kalite ve optimum verim elde etmekse, Kalsiyum Nitrat gübreleme programınızda yerini almalıdır.
Kalsiyum Nitrat'ın gübre olarak başlıca avantajları üç başlık altında açıklanabilir

* Kalsiyum Nitrat'ın azot gübresi olarak avantajı
* Bitki beslemesinde Kalsiyumun hayati rolü
* Kalsiyum Nitrat'ın toprağa faydaları

BİTKİ BESLEMESİNDE KALSİYUMUN HAYATİ ROLÜ
Kalsiyum bahçe bitkileri yetiştiriciliğinde ve tarla ziraat inde sahip olduğu çifte rolden dolayı özel bir önemi bulunur: Bitki beslemesi için gerekli bir elementtir ve toprak yapısını iyileştirir. Kalsiyumun beslenme değeri aşağıda açıklanacaktır.

Kalsiyum bitkiler için gerekli olan önemli bir besin elementidir, olmadan bitkiler büyüyemez. Meyve ve yapraklara sağlanan yeterli miktarda kalsiyum düzgün bitki gelişimi ve ürün büyümesi, hasat ile depolanma esnalarında oluşabilecek Ca noksanlığından kaynaklanan bozuklukları gidermek için gereklidir.
Kalsiyum değerli bir elementtir; nitratla birlikte yüksek kaliteli ürün ve verim artışı sağlar

Kalsiyum genç yaprak ve meyvelere bitki kökünden emilerek ve suyun hareketiyle ulaşır. Kalsiyum immobil (hareketsiz ) bir elementtir. Bu yaşlı yapraklardan genç olanlara veya meyvelere, tohumlara Kalsiyum iletimi olmayacağı anlamına gelir. Düzenli Ca alımı için kök bölgesinde yeterli ve sürekli miktarda suda çözünebilir formda Ca bulunmalıdır. Düzenli Kalsiyum Nitrat Kullanımı ile dengesiz Ca alımından kaynaklanan bozukluk/rahatsızlıklar engellenebilecektir.

Kalsiyumun İşlevleri
Kalsiyum genç dokuların (yaprak, sap ve kökler) düzgün ve sağlıklı gelişimi, renklerinin daha iyi olması, kaliteli ve sağlam meyveler için şarttır. Hızlı bitki büyümesi yeterli miktarlarda Ca ihtiyacına sebep olur. Bu ihtiyaç kalsiyumun hücre duvarı ve hücre zarının oluşumunda ve yapısında önemli bir rol oynamasından kaynaklanmaktadır.
Bitki ve meyvelerde Kalsiyum noksanlığından kaynaklanan birtakım rahatsızlıklar tespit edilmişlerdir. Kalsiyuma bağlı bu rahatsızlıklar kayda değer ekonomik kayıplara sebep olmaktadır.
Kalsiyum noksanlığı semptomları genellikle bitkiler tarafından yetersiz Ca alımı veya genç dokulara Ca iletiminde sorunlar olması sonucunda ortaya çıkmaktadır. Kalsiyum noksanlık semptomları genellikle büyüme noktalarında ya da büyüme noktalarının yakınlarında veya taze olarak depolanan meyve, yumru, dane ve tohumlarda görülmektedir.

Kalsiyum meyve, yumru ve tohumların sağlamlığını arttırır ve raf ömrünü uzatır. Geç hasat kayıplarını azaltır. Çiçeklerin saksı ömrünü uzatır.

Nitratla artan Kalsiyum alımı
Bitki besin elementleri toprak çözeltisinde nitrat-NO3- de olduğu gibi negatif yüklü anyonlar veya Amonyum-NH4+ ve Kalsiyum-Ca+2 de olduğu gibi pozitif yüklü katyonlar olarak bulunurlar. Nitrat anyonu bitki tarafından emildiğinde beraberinde kalsiyumu ve Mg+2 gibi katyonları da taşır. Pozitif yüklü amonyum iyonunun alımı ise aşağıda şekilde görüldüğü üzere Ca alımını engeller.

Kalsiyum noksanlığıyla mücadele
Araştırmalar göstermektedir ki düzenli olarak kalsiyum uygulaması topraktaki kalsiyum içeriğini arttırmakta ve bu da bitkideki Ca seviyesini arttırmaktadır.
Bu da Kalsiyum noksanlığına bağlı bozuklukları azaltmaktadır.
Kalsiyum Nitrat uygulamaları içerdiği suda çözünebilir kalsiyumun varlığıyla açık tarla koşullarında yetiştirilen domates denemelerinde, Blossom end rot vakalarını azaltmıştır. E k olarak nitrat azotu kalsiyum alımını iyileştirmiştir. Kalsiyum eksikliğini gidermek üzere yapraktan uygulamalarda yapılabilir.
Kalsiyum nitrat yaprak veya meyvelerde Ca noksanlığının ortaya çıkmasını azaltıcı faydalı bir araçtır. Veya bozuklukların ilk görülmesinde uygulanabilecek ölçüttür.
Kalsiyum Nitrat Kalsiyum noksanlığına karşı diğer gübrelerden daha iyi sonuç verir.

Noksanlık Semptomları
Kalsiyum eksikliği bitki büyümesinin durması ve küçük yaprak ve sapların belirmesiyle kendini gösterir. Genç yaprakların gelişimi aksar ve noksanlık olan bitkiler solgun yeşil renk alırlar. Uçtaki yapraklar aşağı ve kendi içlerine doğru kıvrılırlar. Sararırlar ve yaprak kenarları yanar. Yapraklarda nekrotik lekeler oluşur. İç damarlarda klorozlar meydana gelir. Yaprak uçları lahana, marul, çilek, karanfil vb. olduğu gibi kahverengiye dönebilir ki buna 'uç yanıklığı' denmektedir. Saptaki büyüme noktalarının ölmeleri de sıkça görülmektedir.

Kalsiyum noksanlığı bulunan bitkilerin kökleri zayıf gelişirler; genç kökler erken dönemde ölürlerken yaşlı olanlar kahverengini alır. Bazı Ca noksanlığı durumlarında Çiçek açan sapların solması ve çiçek tomurcuklarının düşmesi de görülür.
Kalsiyum noksanlığından kaynaklanan belirtilerin ortaya çıkması daha çok meyvelerde görülür. Domateste 'Blossom end rot', elmada 'bitter pit'.
Yüksek tuz stresi, kuru ortam ve rekabet eden iyonların çokluğu bitkiye kalsiyum alımının azalmasına neden olur. Bitkilerde kalsiyum noksanlığı daha çok sıcak ve kuru iklimlerle yüksek ışık yoğunluğunda daha sık ortaya çıkar. Bu sebepten ötürü arid bölgelerde yetiştiricilik yapan çiftçiler bitkilerine yeterli miktarda çözünebilir kalsiyum sağlamaya özen göstermelidirler.

CAN gübresi ile Kalsiyum nitrat aynı değildir. CAN-Kalsiyum Amonyum Nitrat gübresi içindeki Kalsiyum bitkiye faydalı değildir. Çünkü içersinde suda erimesi zor olan Kalsiyum Karbonat içermektedir.

Hazırlayan
Alim Çağlayan



Bitki Beslemesinde Kalsiyum'un Hayati Rolü - 2
Kalsiyum Nitratın Toprağa Faydaları

Besleme değerine ek olarak, Kalsiyum nitrat kullanımı kumlu veya killi topraklarda, humid bölgelerdeki asitli topraklardan arid alanlardaki tuzlu-alkalin topraklara değin çeşitli faydalar sağlamaktadır

Toprak yapısına faydaları
Topraklar az kalsiyum veya çok sodyum içeren sularla sulandığında topraktaki kil parçaları yayılabilirler. Bunun sonucunda su ve oksijen infiltrasyon oranları azalır ve büyüme koşulları fakirleşir.

Suda çözünebilir Kalsiyum dağılmış topraklarda gözeneklerin açılmasını sağlar. Kalsiyum nitratın düzenli kullanımı toprak yapısını iyileştirir, parçacıkları bir araya getirir, sabit ve gözenekli bir oluşum sağlar. Su infiltrasyonunu ve toprak havalanmasını iyileştirir.

Asidik topraklar
Asidik topraklarda yetiştirilen bitkilerde görülen Ca noksanlığı amonyum ve üre azotu içeren gübrelerin kullanımıyla daha telaffuz edilir bir hal almıştır. Azotlu gübrelerin bir çoğunun asitleştirici etkileri, asitli topraklardaki yarayışlı kalsiyum miktarını azaltır. Kalsiyum Nitrat suda çözünebilir kalsiyum içerir ve toprağı asitleştirici reaksiyonları yoktur.

Asitli topraklarda düzenli Kalsiyum nitrat kullanımı kireç uygulamalarını azaltır. Bu uygulama, toprağın asidik olduğu humid bölgelerde veya toprak pH'ı ile toprak yapısının iyileştirilmesi için kireçlemenin gerekli olduğu bölgelerde önem kazanmaktadır.

Kireçlemeyle beraber Kalsiyum nitrat uygulaması artan toprak asitliğiyle mücadelede yardımcı olur. Ayrıca asidik tropikal topraklarda çoğunlukla bulunan yüksek mangan ve alüminyum seviyelerinin toksin etkilerini azaltır.

Kalsiyum nitrat toprağı asitleştirmez, toprak pH'ını iyileştirir, molibden ve demir gibi iz elementlerin yarayışlılığını sağlar.

Tuzlu topraklar
Tuzlu topraklar fazla miktarda sodyum ile magnezyum klorit ve sülfatları şeklinde çok miktarda tuz içerir. Kurak alanlardaki topraklarda tuz birikmesi karakteristik bir özelliktir ve kayda değer bir verim kaybına sebep olur. Özellikle drenajın zayıf ve sulama suyunda aşırı miktarda sodyum olan koşullarda, sodyum toprakta kolaylıkla kalsiyumun yerini alır.

Kalsiyum kök hücre zarlarından sodyumun uzaklaştırılmasında önemli bir rol oynar. Araştırmalar kalsiyumun tuza hassas bitkilerde sodyum ve kloritlerin kök bölgesinde oluşturdukları öldürücü etkiye karşı bitkiyi koruduğunu göstermektedir.

Tuzlu toprakların geri kazanılması sodyumun kalsiyumla yer değiştirmesini gerektirmektedir. Kalsiyum nitratın içerdiği suda çözünebilir formdaki kalsiyum zararlı konsantrasyonlardaki Sodyuma karşı hareket eder. Hareket halindeki kalsiyum toprak solüsyonundaki ya da toprak parçacıklarına asılı durumda olan sodyumla yer değiştirir. Daha sonra doğru bir şekilde yapılan yıkamayla sodyum kök bölgesinden aşağılara drene edilerek uzaklaştırılır. Böylece bitki büyümesini olumsuz yönde etkileri bertaraf edilir.

Toprak parçacıklarında Kalsiyumun sodyumla yer değiştirmesi sonucu su ve oksijen penetrasyonu iyileşir, toprak işlenmeye uygun bir hal alır.

Alkalin topraklar
Alkalin topraklar sodalı topraklar olarak da adlandırılır. Sodyum içeriği toplam değişebilir katyonların % 15 ini aşan miktarlardadır. Alkalin topraklar içerdiği sodyum karbonatları sebebiyle pH'ı (8 - 10) yüksektir.

Tuzlu topraklardaki besin maddeleri içeriği normal bitki büyümesi için gerekli olan elementlerce dengesizdir. Yarayışlı formda kalsiyum ve potasyumca fakirdir. Bitkiler sağlıklı gelişemezler ve zayıf düşerler.

Yüksek seviyedeki değişebilir sodyum seviyesi veya topraktaki serbest sodyum karbonat kil parçacıklarının dağılıp yayılmasına da yol açar. Böylece toprağın su geçirgenliği azalır, yapısı ters etkilenir. Nemliyken yapışkan bir hal alırken, kuruduğunda sıkı ve sert bir haldedir.

Suda çözünebilir kalsiyum toprak çözeltisinde erimiş ve değişebilir sodyum ve sodyum tuzlarıyla yer değiştirir, ve sodyum sulamayla rahatlıkla topraktan yıkanır. Bundan ötürü alkali topraklarda Kalsiyum nitratın kullanımı toprak yapısını iyileştirmekte ve bitkisel üretim esnasında sodyum miktarını azaltmakta kullanılabilecek en iyi araçtır.

Kalkerli topraklar
Kalkerli topraklarda suda çözünürlükleri az olan bol miktarda kalsiyum ve magnezyum karbonatları bulunur. Kalkerli topraklar daha çok yarı kurak ve kurak bölgelerde bulunur. Genellikle kayda değer miktarda yüksek değişebilir kalsiyum içerir. Ancak bu kalsiyum her zaman bitkiye yarayışlı değildir; kalsiyum katyonu kil parçacıklarına adsorbe edilebilir ya da diğer mineral veya organik maddelerle çözünmez bileşikler oluşturabilir(Fiksasyon).

Dahası, yıllardır yapılan yoğun sulama, yüksek verimlilik, bitkilerce topraktan kaldırılan büyük kalsiyum oranları ve yoğun amonyum ve üre gübreleri kullanımı ki kireci çözünür hale getirirler; topraktaki yarayışlı kalsiyumu oldukça tüketmişlerdir. Böylece suda çözünebilir formda kalsiyum içeren kalsiyum nitrat gübresinin kullanımı sulama imkanlarının olduğu kalkerli topraklar için faydalıdır.



Kalsiyum bitkiler için önemli bir besindir.


Kalsiyum bitkideki hastalıkları azaltır.




Kalsiyum Nitrat; "toprak ve bitki amenajman aracı"

Hazırlayan
Alim Çağlayan