Ekmeklik ve Makarnalık buğday ayırt etme

Uygulama sınavında ekmeklik ve makarnalık buğdayı nasıl ayırt ederiz ?

Kıracaksınız ve kesitine şu şekilde bakacaksınız:



A) Ekmeklik
B) İstenmeyen durum
C) Makarnalık

Şekille ilgili açıklama:

Genellikle tane sertliği ile paralellik gösteren ancak nedeni kısmen farklı olan bir diğer buğday fiziksel özelliği ise tanenin camsı, unsu veya dönmeli bir görüntüye sahip olmasıdır. Tanenin camsı, unsu veya dönmeli bir görüntü vermesi görsel bir olgu olup, ışığın özellikle buğday endospermi ile olan ilişkisi (yansıma, kırılma gibi) sonucu ortaya çıkmaktadır. Eğer buğday endospermi küçük boşluklar veya kırıklar/çatlaklar içermez ve çok sıkı bir mikro yapıya sahip olursa camsı, tersi durumlarda ise unsu veya dönmeli (camsı-unsu karışımı) görüntü vermektedir. Buğday sertliğinde genotip belirleyici bir role sahipken, camsılıkta çevresel faktörler daha baskındır. Durum türü buğdayların camsılık oranları genellikle diğer türlerden daha yüksektir; ancak buğdayın olum devrelerinde (süt, sarı ve fizyolojik olum devreleri) abiyotik stres faktörleri veya hasat sırasında aşırı yağışa maruz kalması dönmeye neden olmaktadır. Ekmeklik buğdaylarda camsılık, unsuluk veya dönme kalite açısından fazla önem taşımamaktadır. Ancak durum buğdaylarının camsılık oranları ile irmik verimleri ve parlaklıkları pozitif korelasyonlar gösterdiği için bu buğdaylarda camsılık önemli bir kalite kriteri olarak kabul görmektedir.


Kaynak: Yüksel, F., Koyuncu, M., Sayaslan, A., 2011. Makarnalık Buğday (Triticum durum) Kalitesi. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 4 (2):25-31. (Tam metin)