Organik Asitlerin Hayvanların Performansları Üzerindeki Etkileri

Organik Asitlerin Hayvanların Performansları Üzerindeki Etkileri

1. Ruminantların performansları üzerindeki etkileri:

Fumarik asit rumende metan gazı üretimini azaltarak ruminantlardaki enerji kayıplarını da en aza indirir. Ayrıca ruminantların yoğun bir şekilde tükettiği sellülozun rumen mikroorganizmaları tarafından parçalanabilirliğini geliştirerek sellüloz sindirimini artırır. Ruminantların enerji gereksinimlerinin büyük bir bölümü rumende açığa çıkan uçucu yağ asitlerinden sağlandığı için özellikle propiyonik asidin glukojenik yapısı çok büyük önem taşımakta ve propiyonik asit yüksek süt verimli süt ineklerini ketozise karşı korumaktadır. Ayrıca laktatlardan propiyonat sentezini hızlandırarak da bu mekanizma üzerine katkıda bulunmaktadır. Diğer yandan organik asitler özellikle ruminantların silaj ve yoğun yem tüketimlerini artırmak suretiyle süt verimi ve canlı ağırlık kazançlarını artırmaktadırlar. Organik asitler ayrıca sütteki yağ ve protein oranını da yükseltmektedirler.

2. Tek mideli hayvanların performansları üzerine etkileri:

Sütten yeni kesilen tek mideli hayvanlarda midedeki düşük hidroklorik asit konsantrasyonu sonucu yetersiz pepsinojen aktivitesine bağlı olarak proteinlerden yararlanma oranı oldukça düşük düzeylerdedir. Bu hayvanların yemlerine organik asitlerin ve özellikle fumarik asit katılması enzim aktivitesini hızlandırarak protein sindirimini artırmaktadır. Tek mideli hayvanların yemlerine katılan özellikle propiyonik, fumarik ve sitrik asit gibi organik asitler bu hayvanlarda yem tüketimi, yemden yaralanma ve canlı ağırlık kazancı gibi önemli performans kriterlerini olumlu yönde etkilemektedir.

3. Kanatlıların performansları üzerindeki etkileri:

Organik asitler kanatlılarda mide sıvısının asitleştirilmesini ve bu asitliğin korunarak devamını sağlarlar. Özellikle pH değerinin 4’ ün altına inmesiyle birlikte lactobacilli haricinde yemlerle mideye gelen tüm mikroorganizmalar elimine edilirler. Ayrıca protein sindiriminde önemli bir rolü olan pepsinin inaktif haldeki pepsinojenden aktif pepsin haline dönüşebilmesi için mide pH’ sının yaklaşık 3.5 olması gerekir. Dolayısıyla organik asitler bu pH düzeylerini rahatlıkla sağlayarak enzim aktivitesini geliştirirler. Organik asitler kanatlılarda bir yandan patojen mikroorganizmaların gelişip çoğalmasını önlerken bir yandan da sindirim sisteminde laktik asit üreten bakterilerin miktarını artırarak hayvanların performansları üzerine olumlu etkide bulunurlar. Ayrıca sekum pH’ sını düşürerek buradaki salmonella kolonizasyonunu önledikleri gibi genel olarak kanatlılardaki salmonella prevalansını da azaltırlar. Diğer yandan organik asitler hem sindirim sistemindeki patojen mikroorganizma gelişimini önledikleri için hem de asitliği yükselterek hayvanların iştahlarını artırdıkları için kanatlıların yemden daha iyi yararlanmalarını sağlarlar.

Sonuç:

Organik asitler gerek kaba ve yoğun yem üretiminde, gerek bunların depolanmasında ve gerekse tüm çiftlik hayvanlarının performansları üzerindeki olumlu etkilerinden dolayı, hem koruyucu hem de verim artırıcı özellikleri nedeniyle hayvan beslemede çok önemli bir yere sahip olup özellikle yasaklanan antibiyotik büyütme faktörlerinin yerine geçebilecek doğal ve çok güçlü bir alternatiftirler.