Artemisia Yetiştiriciliği

Tanımı Kökeni Ve Yayılışı :

Esas yayılma alanı Asya ve Avrupa'dır. Kültürü Avrupa'da yapıldığı gibi Japonya ve Rusya'da yapılmaktadır.

Botanik Özellikleri :

Yarı çalımsı çok yıllık bir bitkidir. Orta Avrupa'da genel olarak bulunan Artemisia maritima'nın 4 alt ürünü vardır. Bunlar vallesiaca, maritima, salina ve monogyna'dır. Ancak çok çeşitli melezlemelerden dolayı fazla sayıda değişik formları bulunmaktadır. Subspec vallesiaca sap kısmı devamlı halımsı beyaz tüylerle kaplı, yalnız en üstteki yapraklar sapsız olabilir. Çiçek durumu daima dar ve diktir. Baş kısmı oturmuş ve diktir.

Subspec maritima sap kısmı halımsı beyaz tüylü, temel kısmı pek odunlaşmaz. Çiçek kümesi dik, dik veya belirgin bir sapa sahiptir. Supspec salina sap devamlı gri tüylü, çiçek kümesi vardır. Subspec monogyna sap çıplak, çiçek durumu az çok süpürge şeklinde ve damarlı dik duran çiçek başçıkları bulunur.

Kültürü İklim ve Toprak İstekleri :

Yabani olarak özellikle çalımsıdır, tuzlu yerlerde bulunur. Bu duruma göre tuzlu, hafifi topraklarda gelişebilir. Ancak iyi verim derin, humuslu topraklarda elde edilir. Bu hem deniz iklimi ve hem de kara ikliminin hüküm sürdü ğü yerlerde yetişebilir.

Tohumluk :

1000 dane ağırlığı 0.422 gr, safiyet % 95 ve çimlenme kabiliyeti % 75 olmalıdır. Işıkta çimlenen meyvede çimlenme 4-10 günde olur.

Yetiştirme Tekniği :

Artemisia maritima plantajlarından 3-4 yıl faydalanılabilir. Üretim vejetatif veya generatif organlarla yapılabilir. Vegatatif üretim daha çok ıslah çalış malarında kullanılır. Üretimde önce kasa veya yastıklarda yetiştirilir. Ancak direkt tarlaya da ekim yapılabilir. Bu durumda dekara atılacak tohum miktarı 0.4 kg.dır. Sıra arası 50-60 cm.dir. genellikle markir bitkisi kullanılarak ekim yapılır. Markir bitkisi olarak hardal, kolza vs. kullanılır. Ekim çok sathi yapılmalı üzerinden merdane geçirilmelidir.

Hasat :

Çiçek başçıkları açmaya başladığı zaman biçim yapılmalıdır. Zira en yük sek santonin oranı bu devrededir. Daha sonraki zamanda santonin oranı biraz azalır. Toprak sathından ortalama 6 vm yükseklikten orak, kosa veya biçme makinesi ile biçim yapılır. Tohumluk elde edilmesi için hasattan sonra olgunlaşmaya bırakılır ve sonra harman yapılır.

Kurutma :

Hasat edilen kısım tarlada bırakılır ve sık sık devredilir. Kurutma esnasın da çiçek başçıklarının açılmaması gerekir. Bu takdirde santonin oranı azalır. Kurutma oranı yeşil herbada 3-5:1'dir.

Verim :

Drog herba miktarı ikinci yıl en yüksek olup, 500-600 kg/da'dır. Üçüncü ve dördüncü yıllar verim azalır 400-500 kg/da ve 300-400 kg/da'a düşer.

Hastalık ve Zaararlıları :

Cuscuta epithymum büyük zarar yapabilir. Özellikle yaşlı plantajlarda Pusarium lateritium'da toprak altı organlarına zarar verir. Macrosiphon iella da önemli zarar yapar.

Tüketimi Kullanılan Bitki Kısmı : Herba Absinthii maritimi.