Antep Fıstığı Göz Kurdu Mücadelesi

Hastalık Tanımı :
Dişiler genel olarak boz, erkekler ise açık kahverengindedir. Alt kanatlar beyaz olup üst kanatların üst kenarlarından alt kenarına ulaşan kahverenginde (dişilerde 2, erkeklerde 3 adet zigzag çizgiler vardır. Dişilerde kanat açıklığı 28.0-37.8 mm; erkeklerde 21.0-24.5 mm' dir. Antenleri tüy şeklinde; abdomen ucu dişilerde yuvarlak ve koyu kestane rengi pullarla örtülüdür. Erkeklerde ise sivri olup kıl demeti vardır.

Yumurtaları altıgen şeklinde olup birbirine bitişik 6-8 sıralı dikdörtgen şeklindeki paketler halindedir. İlk bırakılan yumurtalar kestane renginde olup daha sonra kurşuni dal rengine dönüşürler. Yumurta paketlerinin eni 5.5 - 6.3 mm, uzunluğu 15.0-20.0 mm olup üstleri kestane renginde üst üste kiremit gibi sıralanmış pulcuklarla örtülüdür.

Yeni çıkan larvalar 2.5-3.0 mm uzunluğundadır. Üzerinde uzun, sık, beyaz ve siyah kıllar bulunur. Genellikle baş siyah, vücut kurşuni-yeşil renktedir. Olgun larvaların kılları beyaz olup vücut rengi kırmızımsı siyah renktedir. Boylan 20 - 30 mm' dir.

Kışı yumurta halinde geçirirler. Nisan başında (Ege) Antepfıstığının sürgün gözleri patlayıp sürmeye başladığı sırada yumurtalar açılmaya başlar. Yumurta açılması tamamlanınca larvalar topluca gözlere ve sürgünlere saldırırlar. İlk anlarda larvalar küçük olduğundan gözlerdeki ve sürgünlerdeki zarar çok az ve yavaş olur. Larvalar büyüdükçe zararları artar ve sıra halinde üçüncü döneme kadar aynı ağacın bir dalından diğer bir dalına üçüncü dönemden sonra ise bir ağaçtan diğer bir ağaca beslenmek için geçerler. Beslenmelerini genellikle geceleri yaparlar. Gündüzleri ise ağaç gövdelerinin kök boğazlarının veya kalın dalların kuytu ve gölge yerlerinde toplu halde istirahat halinde geçirirler. Larvalar 5 gömlek değiştirerek gelişmelerini 45-50 günde (Adana) veya ortalama 59 günde (Ege) tamamlarlar. Gelişmelerini tamamlayan larvaların üzerindeki beyaz kıllar l mm uzunluğunda dip kısmından kopar. Kılların kopmasından l gün sonra, Mayıs ayı sonunda (Ege) veya Haziran ortasında (Adana) itibaren ağaçların kök boğazı civarında, 2-6 cm toprak derinliğinde gruplar halinde kirli beyaz renkte ördükleri kokon içinde pupa olurlar. Pupa süresi Ege Bölgesinde ortalama 120 gündür. Pupa süresi Eylül ortalarına (Adana) veya sonuna (Ege) kadar sürer. Ege Bölgesinde Ağustos'un son haftasından itibaren ergin çıkışları başlar. Eylül sonuna (Ege) ve Ekim (Adana)'e kadar sürer. Dişiler çıktıktan bir süre sonra kışı geçirecek olan yumurtalarını, yumurta paketi halinde çoğunlukla orta kalınlıktaki dalların ve gövdenin düzgün yerlerine ve güney yönüne koyarlar. Bir yumurta paketinde ortalama 140 (90-300) tane yumurta bulunur. Yılda bir döl verir.

Yaşayış :
Yeni çıkan larvalar toplu olarak sürgün, meyve gözü ve yeni oluşmuş yaprakları yediğinden ağacın çiçek açmasına, meyve bağlamasına ve yeni sürgün vermesine engel olurlar. Larvalar gelişmeleri süresince sürgünden sürgüne ve ağaçtan ağaca geçerek zararlarına devam ederler. 2'inci ve 3'üncü dönemden sonra larvalar yaprakları sap ve ana damar kalacak şekilde tamamen yerler. Yaprakları tamamen yenmiş bir ağacın meyveleri dökülür, gelişmesi durur, gelecek yılın meyve ve sürgün gözleri de oluşamaz. Böylece ağaçlar meyve veremeyeceği için verim yönünden zarar % 100 olur.

Ülkemizde Antepfıstığı ve menengiç bulunan tüm bölgelerde yaygındır.

İlaçlama Zamanı :
Yapılan sürvey çalışmalarında ağaç başına 2-3 yumurta paketi bulunan bahçeler bulaşık sayılır. Bahçede ağaçların % 50 ' si bulaşık ise bahçenin tamamı, bu oran daha düşükse yalnız bulaşık ağaçların ilaçlanması gerekir.

Tomurcuklar patlamadan 20 gün öncesine kadar yumurtalara karşı Gaziantep bölgesinde kış ilaçlaması yapılır ( 10-25 mart), tomurcukların patlama döneminde yumurtalardan çıkışlarını tamamlamış 1'nci ve 2'nci dönem tırtıllara karşı nisan ayı başından sonuna kadar ilaçlama yapılır. Ege bölgesinde 1'nci ilaçlama, dişi Antepfıstığı ağaçlarının tomurcuklan fare kulağı devresinde iken ( nisan'ın ilk yarısı) tomurcuklarda küme halinde larvalar görülünce yapılır.