Yem Bitkileri Tarımında Toprak ve Tohum Yatağı Hazırlığı

Toprak hazırlığında amaç, yembitkileri yetiştirilecek topraklarda, yembitkilerinin ekimine ve yetişmesine uygun ortam sağlamaktır. Yani, tohum yatağı hazırlığına başlamadan önce, arazi yembitkileri yetiştirilecek duruma getirilmelidir. Bu amaçla dikkate alman özellikler şunlardır:

* Toprak reaksiyonunun ayarlanması,
* Toprak neminin ayarlanması,
* Topraktaki bitki besin maddeleri dengesinin ayarlanması,
* Toprağın fiziksel yapısının düzeltilmesi ve tesviye edilmesi,

Toprakta uygulanan bu iyileştirici işlemlerden sonra, tohum yatağı hazırlığına geçilir. İyi bir tohum yatağında aranılan özellikler ve bu özellikleri gerçekleştirmek için uygulanan işlemler şöyle sıralanabilir.

a) Toprak İstenilen Fiziksel Yapıda Olmalıdır: Bu özellik tarlanın sürülmesi, diskaro, tırmık, tapan veya bu aletlerin birleştirilmiş bir şekli olan kombikürüm çekilerek gerçekleştirilebilir. Sürüm sayısı ve derinliği yetiştirilecek bitki türüne, toprak tipine ve sürüm zamanına bağlı olarak değişir.

b) Toprak Yüzeyi Ufalanmış Olmalıdır: Sürümden sonra tarlanın durumuna göre diskaro, tırmık veya tapan gibi aletler çekilerek bu özellik sağlanabilir. Toprak yüzeyinin ufalanmış olmasının yararlan şunlardır.

* Bitki kökleri kolayca derinlere inebilir.
* Toprak nemi daha iyi korunur.
* Topraktaki bitki besin elementleri daha kolay alınabilir.
* Toprak daha iyi havalanarak mikroorganizma etkinliği artar.
* Ekim aletlerinin daha kolay çalışması sağlanır.

c) Tohum Yatağı Bastırılmış Olmalıdır: Başarılı bir yembitkileri yetiştiriciliği için, tohumun mutlaka bastırılmış tohum yatağına ekilmesi gerekir. Tohum yatağı, ekimden birkaç ay önce hazırlanıp kendi haline bırakılarak oturması sağlanır veya tapan, merdane gibi aletlerle bastırılır. Tohum yatağının bastırılmasıyla;

* Toprağın alt ve üst katmanlarının birbiriyle teması sağlanır.
* Bitkiler toprak neminden daha iyi yararlanır.
* Tohumun toprakla daha iyi teması sağlanır.
* İstenilen ekim derinliği daha kolay ayarlanabilir.

d) Tohum Yatağında Yeterli Nem Bulunmalıdır: Zamanında ekim yaparak veya sulama yoluyla ekimden önce tohum yatağında istenilen nem sağlanabilir. Tohum yatağında yeterli nemin bulunması çimlenme ve çıkışı kolaylaştırır, fidelerin daha iyi gelişmesini sağlar.

e) Tohum Yatağında Yeterince Bitki Besin Elementleri Bulunmalıdır: Yembitkilerinin iyi gelişme gösterebilmeleri için, toprakta yeterince bitki besin elementi bulunmalıdır. Eksik olan bitki besin elementleri varsa, toprak hazırlığı sırasında verilmelidir. Toprakta bitkilerin gereksinim duydukları besin elementlerinden yeterli miktarda bulunması, yembitkilerinin kök ve gövdelerinin kuvvetli büyümesini ve dolayısıyla verimin artmasını ve elde edilen ürünün niteliğinin yükselmesini sağlar.

f) Tohum Yatağı Organik Madde Yönünden Zengin Olmalıdır: Organik madde yönünden zayıf olan topraklara çiftlik gübresi veya yeşil gübre uygulanarak, tohum yatağında yeterince organik madde birikimi sağlanabilir. Organik madde; toprak yapısının iyileşmesini, toprağın su ve katyon tutma kapasitesinin yükselmesini ve mikroorganizma etkinliğinin artmasını sağlar. Ayrıca ileri ki yıllar için besin deposu görevi yapar.

g) Tohum Yatağı Yabancı Otlardan Temiz Olmalıdır: Böylece yabancı otların yembitkileriyle su, ışık ve bitki besin elementleri yönünden rekabet etmesi önlenmiş olur. Yabancı otlan önlemek; yembitkileri yetiştirilecek tarlaya bir yıl önce tahıl ekerek, yembitkilerini koruyucu bitkilerle birlikte ekerek, ilkbaharda yabancı ot tohumlarının çimlenmesini izleyen günlerde yüzlek bir sürüm yaparak veya diskaro çekerek ya da çıkış öncesi yabancı ot ilaçlan kullanarak sağlanabilir. Yembitkisinin ve yabancı otların durumuna göre bu önlemlerden uygun olan biri veya daha fazlası alınabilir.