Organik Kayısı Yetiştiriciliği

ORGANİK KAYISI YETİŞTİRİCİLİĞİ

ORGANİK KAYISI BAHÇELERİNİN KURULMA ESASLARI EKONOMİK FAKTÖRLER

• Ekonomik olanların yetiştiriciliği
• Gelecekte arz talep dengesindeki sınırlamalar
• Tüketim tercihlerinin değişmesi
• Gelecekte girdi maliyetlerinde artış

YENİ BAHÇE TESİSİ

• Bahçe tesisinden önce toprak analizi yapılmalı
• Taban araziler yerine hafif meyilli alanlar tercih edilmeli (ilkbahar geç donlarından etkilenmemesi için)
• Özellikle donlarda zarar görülen yörelerde kuzeye bakan yamaçlar tercih edilmeli
• Kayısı genelde kuru,hafif,çakıllı topraklara iyi adapte olur ve kuvvetli gelişir.
• Rutubetli ve taban suyu yüksek ,ağır killi topraklarda organik kayısı bahçesi tesis edilmemelidir.
• Taban suyu yüksek olmamalıdır
• Bahçe tesis edilecek arazinin derin geçirgen ,besin maddelerince zengin,tınlı ve kireçli topraklar seçilmeli
• Üretim alanının hazırlanması sırasında, bu alanda bir önceki ürünün hasadından sonra kalmış olan bitki artıkları,elle veya makine ile toplanmalıdır.
• Toprağı dikime hazırlamak için dipten kabartan ve yırtarak işleyen tırmık , kazayağı , çizelge, toprak frezesi gibi aletler kullanılmalıdır. Meyilli alanlarda meyil yönüne dik olarak işlenmelidir.

TOPRAK İŞLEME

• Organik kaysı bahçesinde mevsimlere göre üç değişik zamanda toprak işleme ön görülmüştür, uygulanan sulama sistemine göre değişiklik gösterebilir.
• Son baharda yapılan toprak işleme .
• İlk bahar aylarındaki toprak işleme . Çiçeklenme veya küçük meyve döneminde olabilecek kök zararlanmaları çiçek ve meyve dökümünü artıra bileceğinden bu dönemde toprak işleme yapılmamalıdır .
• Yaz aylarında toprak işleme .

SULAMA

• Kayısı ağaçları genel olarak fazla sudan hoşlanmazlar. Ancak meyvelerin irileştiği ve olgunlaştığı yaz aylarında sulama gerektirir.
• Yazı çok sıcak ve yağışsız geçen yıllarda 20-25 günde bir olmak üzere 4 – 5 kez sulama gerekir. Son sulamanın çok geciktirilmesi sürgünlerin kış soğuklarından zarar görmesine neden olur.
• Sulama sayısı ve zamanı toprağın cinsine ve iklime göre değişir.
• Yıllık sulama planı hazırlanmalıdır.
• Organik kaysı yetiştiriciliğinde , sulama suyunun basınçlı yada basınçsız kapalı sulama teknikleri ile verilmesi esastır.
• Kullanılacak olan sulama suyu analiz ettirilmeli ve TS 7739 standartlarına uygun olanı tercih edilmelidir.

BİTKİ BESLEME

• Organik kayısı yetiştiriciliğinde her parsel için toprak ve yaprak analizi yaptırılması esastır.
• Bitki besleme programının hazırlanması ve uygulanması kontrol veya sertifikasyon kuruluşunun kontrolünde yapılır.
• Bitki besin maddelerinden ancak TS 12611 de yer alan maddeler kullanılabilir.
• Çiftlikte üretilen organik maddeler, kompostlar ve mineraller ile kayaçların kullanılmasına müsaade edilir.
• organik kayısı bahçelerinde kullanılacak olan organik gübrelerin de önceden analiz edilerek içinde bulundurdukları bitki besin maddeleri tespit edilmelidir.
• Bitkinin daha iyi istifade etmesini sağlamak amacıyla kullanılacak olan çiftlik gübrelerinin C\N oranının 20’nin altında olması gerekir,bu ise iyi bir yanmayla sağlanır.
• Gerek mineraller ve gerekse hümik asitlerin kullanımında sağlayacağı yarar bunların beraber kullanımı ile daha da artmaktadır.
• Yeşil gübreleme amacıyla ekilmiş (mart ayı) bitkilerin toprağa karıştırılarak gömülmesi işlemi bitkilerin 1/3 çiçeklendiğinde yapılır.
• Kompost yapımı organik yetiştiricilikte mutlaka yer almalıdır.

ZİRAİ MÜCADELE

Zirai mücadele konusunda ortaya çıkabilecek sorunların azaltılmasında daha organik tarım uygulanacak kayısı bahçesinin tesisi aşamasında, öncelikle uygun toprak ve yer secimi yapılmalı, tur ve çeşit seçiminde yöre şartlarına uygunluk ve hastalıklara dayanıklı olma esasına riayet edilmeli. uygun budama ve sekil verme işlemi uygulanmalı, gübreleme, sulama, toprak işleme en uygun sekide yapılmalı ve böylece bitkiye sağlıkı bir ortam hazırlanmalı.
Bütün önleme tedbirlerine rağmen sorun görüldüğünde, öncelikle kültürel, biyolojik ve biyoteknik mücadele yöntemleri uygulanmalıdır. Belirtilen bu uygulamaların hastalık, zararlı ve yabancı otlara karşı mücadelede yetersiz kalması halinde. sadece TS 12611 Ek-2'de yer alan maddeler. Belirtilen şartlar yerine getirilerek kullanılabilir. Bazı özel durumlarda, bazı mücadele yöntemleri, Kontrol ve/veya Sertifikasyon Kurulusunun onayı ile uygulanabilir.Kullanılmasına izin verilmiş, bitki koruma maddelerinin uygulanmasında dikkat edilmesi gerekli hususlar,TS 1261 de verilmiştir.

ZARARLILARLA MÜCADELE

Organik kayısı yetiştirilen bahçelerde ortaya çıkabilecek önemli bazı zararlılarla mücadelede yapılacak işlem!er çizelge 1'de, kuru kayısı depolarındaki zararlılarla ilgili olanlar ise çizelge 4'te verilmiştir.
Zararlılarla mücadelede, biyolojik mücadeleye büyük önem ve öncelik verilmelidir. Bunun için. öncelikle zararlıların doğal düşmanları olan predatör böceklerin ve örümceklerin, parazitoit böceklerin ve entomopatojen mikroorganizmaların (böcek patojenlerinin) korunmasını ve çoğalmalarını sağlayacak tedbirler alınmalıdır. Doğa! düşmanların korunması için, zararlılarla mücadelenin, bunlara zararsız veya az zararlı olacak şekilde yapılması, yapılacaksa ilaçlamaların bunların zarar görmeyecek dönemlerde ve dozlarda uygulanmasına dikkat edilmelidir. Ayrıca bunların yaşamlarını ve çoğalmalarını devam ettirebilecekleri uygun yaşam yerleri (habitatlar) ve barınma yerleri oluşturulmalıdır.

HASTALIKLARLA MÜCADELE

• Organik kayısı yetiştirilen alanlarda ortaya çıkabilecek önemli bazı hastalıklara karşı zirai mücadele Çizelge2'de verilmiştir.
• Hastalıklarla mücadelede, öncelikle iyi bir bakım, dengeli gübreleme ve sulama yapılarak bitkiler sağlıkı tutulmalıdır. Bahçeler temiz yerlerde kurulmalı, hastalıklardan ari ve dayanıklı fidan kullanılmalıdır. Hastalık belirtisi gösteren fidanlar gereğinde hemen sökülerek uzaklaştırılmalıdır.
• Hastalıklı bitki parçaları ve meyveler toplanarak, bahçeden uzaklaştırılmalıdır. Hasattan sonra, bitki artıkları toplanarak uygun bir şekilde imha edilmelidir.
• Hastalıkların bulaşmasını ve yayılmasını önlemek için, bakim işlemleri sırasında, bitkilerin yaralanmamasına çok dikkat edilmelidir. Bakim işlemlerinden önce, eller iyice sabunlanarak ve bol su ile yıkanmalıdır

YABANCI OTLARLA MUCADELE

• Kayısı bahçelerinde yabancı ot mücadelesi; toprak işleme, biçme, çapalama, el ile yolma, sökme, uygun bitki örtüsü oluşturma vb şeklinde yapılmalıdır
• Yeni bulaşmaların ve yayılmayı önlemek için, çiftlik gübresi iyice yanmış olmalıdır.

HASAT

• Kayısılarda hasat, çeşide ve tüketim amacına bağlı olarak, taze kayısı ve kurutmalık kayısı hasadı olmak Üzere iki şekilde yapılır.
• Ürün hasadında kullanılan teknik, araç ve gereçlerin organik tahribat ve kirlilik meydana getirmemesi esastır.
• Ürünlerin elle toplanması esastır.
• Toplayıcıların ellerinin temiz olması gerekmektedir.
• Meyve hasadı sabahın erken saatlerinde veya aksam serinliğinde yapılmalıdır.
• Bir bahçenin hasadı sırasında kayısı çeşitlerinin karıştırılmamasına dikkat edilmelidir.
• Hasatta çalışan işçilerin, organik kayısı hasadında eldiven kullanmaları tavsiye edilir.
• Makine ile hasat yapılacaksa, hasat makinesi ve birlikte kullanılan malzemelerin (branda vb.) temiz olması gereklidir.
• Temizlik ve arındırma işlemlerinde, organik tarımda (TS 12611) kullanımına izin verilenler haricinde bir madde ve yöntem kullanılmamalıdır.

KURUTMALIK KAYISI HASADI

• Kurutmalık kayısılar meyvedeki kuru madde oranının biraz daha yükselmesi amacıyla geciktirilir.
• Ancak. meyvenin kendiliğinden düşecek kadar olgunlaşması ve yumuşamamasına izin verilmemelidir
• Hasat Genellikle meyvelerin kuru madde oranı %26 - %28' e ulaştığında yapılmalıdır
• Hasat zamanın belirlenmesinde uyulacak kriterler TS 2964'te belirtilmiştir.

KAYISILARIN KURUTULMASİ İŞLEMİ

• Organik kuru kayısının uzun sure muhafaza edilebilmesi için depolama öncesi su muhteviyatının % 13'ün altına düşürülmesi gerekir.
• Organik kayısı kurutulması açıkta ve güneş enerjili kollektörde olmak üzere iki ayrı yöntemle yapılır.
• Kükürtleme yöntemi kesinlikle kullanılmaz.

AÇIKTA KURUTMA

• Kurutma yerlerinin özellikleri TS 9951'de verilmiştir
• Doğrudan toprağa serilerek kurutma yerine diğerleri tercih edilmelidir.
• Meyveler temiz bir bez (amerikan bezi) üzerine tek sıra şeklinde serilir ve iki gün kurumaya bırakılır. Daha sonra çekirdekleri elle çıkartılıp rutubet oranı %10-13'e düşünce sergiden toplanarak tahta sandıklara konulur.

GÜNEŞ ENERJİLİ KOLLEKTÖRDE KURUTMA

• Bu kollektörler çelik konstrüksiyon ve naylon kullanılarak yapılmış. esas yapı içine konan bir fandan oluşmuştur. Ortadaki tünel içinde kerevetlerin konulması ve kolay hareketini sağlamak amacıyla çelik bir ray sistemi bulunmaktadır.
• Meyveler 1 m x 1 m ebatındaki kerevetlere tek sıra halinde dizilir Bu şekilde hazırlanıp doldurulan kerevetler kurutma tünellerine konur. Yaklaşık olarak 1,5 gün burada tutulduktan sonra dışarı alınır ve kerevetler üzerindeki meyvelerin çekirdekleri elle çıkartılır. Kerevetler yeniden kurutma tuneline alınıp 1 gün daha rutubet oranı %10 - %1 3'e düşünceye kadar bekletilir.
• Bu sure sonunda dışarı alınarak kurumuş kayısılar toplanır ve tahta sandıklara konulur.

DEPOLAMA

• Organik kayısıların konacağı depolar temiz. kuru, mantar ve böceklerden arındırılmalı
• Depolamada kullanılacak malzemeler yeni olmalı veya mevcut malzemeler kurallara uygun şekilde kir ve bulaşıklardan arındırılmış olarak kullanılmalıdır.
• Depolarda, fena koku yayan ve ürünlere bulaşma ihtimali olan maddeler vb herhangi bir madde bulunmamalıdır.
• Organik ve konvansiyonel ürünler birlikte depolanmamalıdır
• Temizlik, dezenfeksiyon, organik tarımda (TS 12611) kullanılmasına izin verilenler dışında herhangi bir madde kullanılmamalı ve yöntem uygulanmamalıdır.

AMBALAJLAMA

 Kayısıların ambalajlanacağı yerler hakkındaki gene! kurallar TS 12175'de verilmiştir
 Organik kayısıların ambalajları taşıma, saklama ve pazarlama süresince ürünleri iyi durumda tutacak ve sağlığa zarar vermeyecek nitelikte yeni, temiz, kuru, kokusuz, geri dönüşümleri en uygun malzemeden hazırlanmış olmalıdır.
 Bu ambalajlama içindeki ürünün miktarına göre, tahta kasa veya karton olması tercih edilir. Dolu haldeki ambalajların 12.5 kg' ı aşmaması gereklidir.

ETİKETLEME (İŞARETLEME)

 Kontrol ve/veya Sertifikasyon Kurulusu tarafından organik olarak onaylanan kayısıların hasadından itibaren tasıma, isleme ve depolama ambarlarında geçici olarak da olsa içine konulduğu kapların ve ambalajların üzerinde, her hangi bir karışmaya meydan verilmemesi bakımından. bir etiket bulunmalıdır.
 Bu etikette, ürünün cinsi ve organik olduğu belirtilmeli, ayrıca üretici adı, üretim yeri ve parsel adi, parti no ve Kontrol ve/veya Sertifikasyon Kuruluşunun adı veya logosu yer almalıdır.
 Yazılarda ve etiketlerde kullanılan mürekkep ve yapıştırıcılar sağlığa zararlı olmamalıdır.
 Nihai ambalajın üzerinde kullanılacak etikette, ürünün organik olarak üretildiği açıkça belirtilmeli ve;
 Mevzuata uygun organik ürün logosu (sembolü))
 Kontrol ve/veya Sertifikasyon Kuruluşunun adı, kod numarası ve logosu.
 Kontrol ve/veya Sertifikasyon Kuruluşunun bu urun için düzenlediği sertifikanın numarası
 Ürünün adi,
 Parti no,
 Grubu,
 Sınıfı,
 Tipi.
 Boyu,
 Net kütlesi (kg),
 Ürün yılı,
 Üretim tarihi,
 Ülkesi (ihraç edilecek ürünler için),
 Üretim yeri (İl, İlçe, Köy, Parsel ve Parti No.),
 Bu standardın işareti ve numarası,
 Tavsiye edilen son kullanma tarihi,
 Pazarlayıcı firmanın ticari ünvanı (veya kısaltılmış adı ya da tescilli markası) ve adresi,
 Katkı maddelerinin ve tarım dışı içeriğinin isimleri ve miktarları (kullanıldıysa), bulunmalıdır.
 Bu bilgiler istendiğinde Türkçe ve yabancı dille de yazılabilir.
 Ambalaj üzerindeki bilgiler okunaklı olmalı, kolayca silinmeyecek ve bozulmayacak şekilde yazılmalı veya basılmalıdır.
 Bunlardan başka reklam olarak ambalajın içindekilere aykırı ve aldatıcı, yanıltıcı olmamak kaydıyla yazı ve resimler konulabilir.

TEŞEKKÜR EDERİM
Organik Memo