MKÜ Kırıkhan Meslek Yüksekokulu Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Programı

Bitkilerin pek çoğu tarihin çok eski devirlerinden bu yana tedavi amacıyla kullanılmaktadır. Modern tıbbın ve sentetik ilaçların gelişmesine paralel olarak bitkilerle tedavide bir gerileme görülmüştür. Ancak son yıllarda tıbbi bitkilerdeki etkili maddelerin yeni kullanım yerlerinin bulunması, ayrıca sentetik yolla elde edilen ilaçlara nazaran tıbbi bitkilerden elde edilen etken maddelerin çok yönlü etki göstermesi ve de yan etkilerinin en aza indirgenebilmesi tıbbi bitkilerin önemini daha da arttırmıştır. Tıbbi bitkiler, ilaç endüstrisinde kullanımlarının yanı sıra gıda, baharat, kozmetik, içki ve meşrubat endüstrisinde de ekonomik açıdan önemli bir yere sahiptir.

Türkiye’nin sahip olduğu coğrafik ve ekolojik koşullar nedeniyle doğal florada 9.000 bitki türü bulunmakta, ancak bunların 500 kadarı tedavi amaçlı kullanılmaktadır. Yine bu bitkilerin çok az bir kısmı kültür bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Doğadan her yıl yapılan bilinçsiz toplamalar ve birçok endemik bitki türünün kaçak yollarla yurt dışına götürülmesi nedeniyle pek çok bitki türü de yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Türkiye’de biyolojik zenginlikler bakımından; Hatay ili sınırları içerisinde kalan, başta Amanos dağları olmak üzere birçok dağ, plato ve vadi alanlarını içerisine alan bölge, en zengin yöreler içerisinde yer almaktadır. Amanos dağları, yaz aylarında düşen yağış miktarının ve nispi nem oranının fazlalığının yanında, flora tarihi açısından oldukça önemli bir sahadır. Bu dağlık alandaki endemik tür sayısı 250’den fazladır. Endemik bitkilerin önemli bir kısmı da nesli tehlike altında olan nadir bitkilerdir. Biyolojik çeşitlilik kapsamında tür çeşitliliğinin oldukça zengin olduğu bu bölgede; 107 familya, 520 cins ve 1300 civarında takson doğal olarak yayılış göstermektedir.

Bölgede bulunan, çok çeşitli amaçlar için neredeyse tamamına yakını doğadan toplanmak suretiyle değerlendirilen veya ticareti yapılan birçok bitki türü mevcuttur (zahter, ebegümeci, ısırgan, adaçayı, defne, mersin, karabaş lavanta, çakşir, kekik, lale, nergiz, çiğdem, dağ çayı, ölmez çiçek, kebere vb). Bu bitkilerden bazıları oldukça zengin olan yöre mutfağında yapılan çoğu yemeklerde (çorbalar, et yemekleri, balık, otlu çökelek-peynir, hamur işleri, zahter salatası, zahter mezesi, salamurası vb.) baharat şeklinde kullanılmaktadırlar. Ayrıca süs bitkisi, tıbbi bitki şeklinde kullanılanlarının yanında yörede sabun yapımında kullanılan bitki türleri de vardır.

Bu doğal ürünlerin değerlendirilmesi, kalite özelliklerinin tespit edilmesi, kültüre alınabilecek türlerin belirlenerek kültüre kazandırılması, üretilen bitkilerin işlenmesi ve tıbbi aktarlığın yayılması hususunda teknik bilgi donanımına sahip uzman kişilerin sektörde faaliyet göstermesi gerekmektedir. Yüksek okulumuza ait doğal yapısı bozulmamış 50 dekarlık alanda yukarıda açıkladığımız birçok bitkinin bulunduğu uygulama alanımız bulunmaktadır. Ayrıca öğrencilerimizin uygulamalarda yararlanabilecekleri MKÜ ziraat fakültesine ait koleksiyon bahçesi de bulunmaktadır. Doğal zenginliğimizden en iyi yararlandığımız bölümlerin başında gelen tıbbi ve aromatik bitkiler bölümü öğrencilerimiz doğal floramızdaki bitkilerin toplanması ve bunların hazırlanıp satışa sunulmasının yanında yetiştiriciliklerini de öğrenerek tam bir teknik eleman olarak mezun olacaklardır.

Mezun olan öğrencilerimiz; Tıbbi-Aromatik bitki ihraç eden firmalar, baharat bitkileri üreten ve ihraç eden firmalar, Baharat bitkileri işleyen ve yurtiçi-yurtdışına pazarlayan firmalar, ilaç, kozmetik ürünleri, bazı temizlik ürünleri imal eden firmalar, büyük şehirler ve turistik bölgeler başta olmak üzere tıbbi bitki ve drog satışı yapılan özel iş yerleri, Sağlık amaçlı faaliyet gösteren bazı büyük otellerde ve bazı güzellik merkezlerinde iş imkanı bulabilmektedir. Ayrıca bu programdan mezun olacak olan öğrenciler mezuniyet sonrasında girecekleri dikey geçiş sınavında (DGS) başarılı olmaları durumunda Ziraat Fakültelerine dikey geçiş yapabilmektedirler.

Programdan mezun olan öğrenciler Dikey Geçiş Sınavı (DGS) ile aşağıdaki lisans programlarına geçiş yapabilmektedirler.

• Bahçe Bitkileri
• Bitki Koruma
• Kültür Bitkileri Üretimi ve Pazarlaması
• Tarla Bitkileri