Kabakgillerde Solgunluk ve Kök Çürüklüğü

Latincesi :
Fusarium spp., Pythium spp., Rhizoctonia spp.

Hastalık Tanımı :
Kabakgillerde solgunluk ve kök çürüklüğünün etmenleri Fusarium spp., Pythium spp. ve Rhizoctonia spp.'dir. Bu funguslar genellikle yaşamlarını toprakta sürdürürler. Özellikle, Fusarium ve Pythium'un pek çok konukçuda patojen olan türleri ve formları vardır. Uygun ekolojik koşullarda hızla çoğalmakta ve uzun yıllar konukçuları olmadan canlı kalabilmektedirler. Bu özellikleri nedeniyle, önemli bitki patojeni fungal etmenler arasında yer almaktadırlar.

Fusarium spp.: Bölmeli miselli. tek hücreli mikrokonidılere. çok hücreli (bölmeli) makrokonilere ve dayanıklı klamidosporlara sahip olan. toprak ve tohumla taşınabilen bir fungustur.

Pyhium spp.: Bölmesiz misellere ve sporangiyumlara sahip, eşeyli devresinde ise anteridium ve oogonyumlara sahip olan bir toprak fungusudur.

Rhizoctonia spp.: Bölmeli, düzgün ve dik dallanan miselli, eşeyli devresinde nadiren basidiospor oluşturan, toprakta yaşayan ve tohumla da taşınabilen bir fungustur.

Bu etmenlerin bir yıldan diğer yıla geçişleri, genellikle tarlada kalan hastalıklı bitki artıkları ile bazı türler de ise tohumla olmaktadır. Fusarium spp. miselleri ve klamidosporları ile, Pythium spp. oosporları ile ve Rhizoctonia spp. sklerotları ile kışlamaktadır.

Yaşayış :
Hastalık etmenleri, tek tek veya bir arada tohumun çimlenmesiyle başlayan ve bütün vejetasyon devresi süresince bitkileri enfekte ederler ve zarar meydana getirirler. Çimlenme ve çıkışı takiben fide devresinde kök çürüklüğü (çökerten) hastalığına sebep olurlar. Bu devrede hastalığa yakalanan fideler çoğunlukla tamamen kururlar. Canlı kalanlar ise, kök boğazı ve kılcal köklerindeki lokal yaralar ve çürümeler nedeniyle, ileriki devrelerde solgunluk hastalığına daha duyarlı hale gelmektedirler.

Bulaşık bitkilerin, kol atma, çiçek ve meyve oluşumu devrelerinde tipik solgunluk belirtileri görülür. Bu devrede genellikle Fusarium türleri etkili patojen durumuna geçmektedirler. Tipik iletim demetleri lekelenmeleri ve kol uçlarından başlayan solgunluk sonucu önce yapraklarda daha sonra tüm bitkide çökme meydana gelmektedir. Bu bitkilerin kök boğazını çepeçevre saran şekilde açık ve koyu kahve renkli bir yanıklık ve bazı hallerde ise ayrıca bir zamklaşma görülür.

Kabakgil ekiliş alanlarında ekonomik ürün kayıplarına neden olabilen bir hastalıktır.

Ülkemizde bütün kabakgil ekiliş alanlarında görülebilmektedir.

Kültürel Önlemler :
- Ekim nöbeti uygulanmasına özen gösterilmelidir.

- Sırta dikim yapılmalı ve sulama esnasında kök boğazına suyun değmemesine dikkat edilmelidir. Bitkilerin suyu ark içerisinden sızarak alabileceği şekilde karıklar oluşturulmalıdır.

- Toprağın fiziki yapısını düzeltmek, bitkilerde iyi bir gelişmeyi ve patojen etmenlere karşı yararlı mikroorganizma yoğunluğunun artmasını sağlamak için tarlaya iyi yanmış çiftlik gübresi verilmeli ve yeşil gübre uygulaması yapılmalıdır.

- Toprak analizi sonuçlarına göre gübreleme yapılmalıdır.

- Hastalığa dayanıklı çeşitler yetiştirilmelidir.

- Hastalığa yakalanmış bitkiler sökülerek imha edilmelidir.
Uygulamalar toprak boşken yapılır. Bu amaçla aşağıdaki önerilerden biri toprağın dezenfeksiyonu için uygulanır.

- Solarizasyon+önerilen toprak fumigantlarının düşük dozlarının kombi*nasyonu

- Solarizasyon+Yaş tavuk gübresi (1 ton/da)

- Solarizasyon+Yaş sığır gübresi (4 ton/da)

Bu uygulamaların başarılı olması için aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:

- Bu uygulamalar sıcak yaz aylarına sahip olan bölgelerde temmuz ve ağustos aylarında başarılı olmaktadır.

- Uygulama süresi 4 haftadan az olmamak üzere 8-10 haftaya kadar uzatılabilir.

- Uygulama boyunca toprağın tavda tutulması sağlanmalıdır.

- Şeffaf plastik örtünün delinmemesine özen gösterilmelidir.

- Uygulama sonrası toprağın yüzeysel (10-15 cm) işlenmesi sağlan*malıdır.

Kimyasal Mücadele :
Solgunluk ve kök çürüklüğü hastalıklarına karşı mücadele, toprak boşken dezenfeksiyon amacı ile yapılır.

İlaçlama Zamanı :
Solgunluk ve kök çürüklüğü hastalıklarına karşı mücadele, toprak boşken dezenfeksiyon amacı ile yapılır.