Geniş Açıklıklı Eşlenik Çatılı Seralar

Bu tip seralar yan duvarlardaki kolonlar üzerine yerleştirilen çatı makaslanyla oluşturulurlar. Geniş açıklıklı seraların en belirgin özelliği oluk veya saçak aşığı ile mahya aşığı arasındaki mertekler üzerinde çok sayıda cam panelin bulunmasıdır. İç bölümde çatı kolonlarla desteklenmez. Sera iç bölümünde kolonların bulunmaması enerji tasarrufu amacıyla kullanılan ısı perdelerinin uygulanmasına olanak sağlar; Enerji fiyatlarının her gün yükseldiği ülkemizde yakıt kazanımı oldukça önemli değerlere ulaşabilmektedir. Yine bu tip seralar; krizantem, kasımpatı ve diğer buna benzer bitkilerde gün uzunluğunun kontrol edilmesinde kolaylık sağlar.

Tek açıklıklı seralarda beşik çatı eşkenar üçgen tipindedir. Bu tip seralar 3-23 m genişliğinde planlanabilir. Seranın uzunluğunu ise üretici ve genellikle de yetişen bitki tipi belirler. Örneğin gül dışında kesme çiçek yetiştiriciliğinde genellikle sera yapılan küçük tiptedir. Küçük sera alanı yardımıyla özel bitkilerin isteklerini karşılamak için sera içinde farklı sıcaklıklar oluşturulabilir.

Bu tip seralarda 45-50 m'den uzun sera boyu işçilik masraflarını arttırması nedeniyle önerilmez. Sera yan duvar yüksekliği 0.30 m perde duvarını da içerecek şekilde 2.5 m'den daha düşük olmamalıdır. Yüksek tropikal bitkilerin veya odunsu süs bitkilerinin yetiştirildiği özel seralarda ve sıcak iklim bölgelerinde oluk yüksekliği 4.5-5.5 m arasında değerler olabilir.

Seraların ön duvarları üzerinde küçük traktör ve toprak işleme ekipmanlarının seraya giriş-çıkışını rahatça sağlayacak şekilde garaj tipli kapılar oluşturulur. Bu kapı sera genişliğinin orta kısmında veya yan duvarlara yakın olarak yerleştirilir. Küçük seralar için ise işçilerin kullanımı amacıyla standart oda tipi kapılar yeterli olmaktadır. Geniş açıklıklı seralar tekil veya blok şeklinde oluşturulabilir:

Tekil seralar

Tekil seraların belirli yarar ve sakıncaları vardır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

Yararları

Tekil seraların en önemli yaran sera içi sıcaklığım özel bitki istemlerini karşılayabilecek şekilde programlama ve koruma olanağının olmasıdır. Buna ek olarak sera içerisinde yetişen bitkilere soğuk hava üflemeksizin havalandırmanın yapılabilmesidir. Seranın büyük hacimli olması sıcaklık değişimlerine bir engel oluşturabilir. Ancak bu büyük hacim,
havaimi içerdiği CO2 kışın sera kapalı iken bitki büyümesine olumlu etki yapacak ve ışık sera içine oldukça üniform şekilde girecektir.

Ekli yani blok seralarda ise ara bölümlerdeki oluklar ışık girişini engelleyecek ve bitkiler üzerinde oluşturulan gölgeleme bitki büyümelerine az da olsa etki edecektir. Bu nedenle tekil seralar blok seralara karşın daha fazla güneş ışınımının sera içerisine geçişini sağlar.

Tekil seraların işletme ve balamı blok seralara karşın daha kolaydır. Kar yağışı olan bölgelerde konumlandırılan tekil seralarda yağan kar yapıya zarar vermeden kolaylıkla temizlenebilir. Tekil seralarda mekaniksel havalandırma uygulandığında daha az vantilatöre gereksinim duyulacaktır.

Son olarak tekil seralarda, hastalık ve zararlıların izolasyonu sağlanarak diğer bitkilere veya seralara bulaşması önlenebilir. Blok seralarda ise bu izolasyonu sağlamak çok zordur.

Sakıncaları

Sera yüksekliği arttırıldığında ısıtılacak hava hacminin artması nedeniyle ısıtma giderleri yükselecektir. Yüksekliğin artması kış rüzgarlarının etkileyeceği sera yüzey alanının artması anlamına da gelmektedir. Sonuçta alçak seralara karşın bu tip seralarda daha fazla ısı kaybı oluşacaktır.

Yine yüksekliği fazla tekil seranın ilk tesis giderleri de artacak, işletme ve bakım sırasında boyama ve bakım giderleri de yükselecektir. Birden fazla belirli aralıklarla konumlandırılacak tekil seralarda bırakılacak boş alanlar özellikle küçük ve orta büyüklükteki işletmelerde ekonomik değerlendirme bakımından önemli bir sakıncadır. Makas açıklığı dar olan ünitelerde bu önem daha büyüktür. Bu tip seralarda hastalık ve zararlıların kontrolü, her sera ile ayrı ayrı ilgilenmek gerektiğinden, uzun zaman alır.