|
|
24.10.2009, 15:34
|
#1 |
|
|
Domuz Ayrığı Yetiştiriciliği
Domuz ayrığı cinsi içerisinde Akdeniz çevresi, Avrupa ve Yakın Doğu'nun yerlisi olan bükaç tür bulunmasına karşın, Dactylis glomerata L. türü dışında kalanların tarımı yapılmamaktadır. Diğer türlerin yembitkisi olarak da pek önemleri yoktur.
Bitkinin Tanımı Domuz ayrığı, çim formunda ve kümeler halinde yetişen bir serin mevsim buğdaygil yembitkisidir. Başakçıkları ve çiçek topluluğu tabanda şekillenir ve daha sonra boğumların uzaması ile yukarı taşınır. Çevre koşullan, uygulanan bakım işlemleri ve varyetelere bağlı olarak, çiçekli saplar 60-200 cm arasında boylanır. Kök boğazı bölgesinden çok sayıda yaprak çıkmasına karşın, gövdenin yukarı kısımlarında ancak birkaç yaprak vardır. Başakçık topluluğu 8-15 cm uzunluğunda bir salkım oluşturur. Her başakçıkta 2-5 arasında çiçek bulunur. Yeni sürgünlerde yapraklar katlanmış durumdadır. Gövde dip kısımlara doğru yassılaşır. Yaprak ayasının enine kesiti V şeklindedir. Yaprak ayası tabanında uzun, zar yapısında ve beyaz renkli bir yakacık olmasına karşın, kulakçıklar gelişmemiştir. Yaprak ayası dar ve oldukça uzundur. Kavuzlu tohumlar üç köşeli ve sivri uçludur, fakat uçları biraz büküktür. Tohumların bin tane ağırlığı l g kadardır. Normal koşullarda tohumlar çimlenme güçlerini 4 yıl koruyabilirler. İklim ve Toprak Özellikleri Domuz ayrığı serin ve nemli iklimlere çok iyi uyum sağlamaktadır. Bunun yanısıra, kuraklığa ve soğuklara da oldukça toleranslıdır. Bitkinin en önemli özelliklerinden birisi, gölgeye çok toleranslı olmasıdır. Diğer bir çok bitki için gerekli olan en az şık yoğunluğunun, yaklaşık 1/3'ü ışık yoğunluğunda bile rahatlıkla yetişebilmektedir. Bu nedenle, meyve bahçeleri altlarında ve gölgelik yerlerde en çok yetiştirilen bitkilerin başında gelmektedir. Besin maddelerince yoksul, kıraç topraklarda yetişebilmesine karşın, verimi önemli oranda azalmaktadır. Topraktaki besin maddelerine ve neme tepkisi en iyi olan bitkilerden birisidir. Verimsiz topraklarda yıllık verimin büyük çoğunluğu ilk biçimde alınırken, gübrelenip-sulanan verimli topraklarda, yıllık verimin mevsim içerisindeki dağılımı daha düzenlidir. Domuz ayrığı hafif asit ve nötr topraklan tercih etmektedir. Toprak tuzluluğuna toleranslı değildir. Drenajı zayıf, ağır ve nemli topraklarda da yetişebilmektedir. Önemi ve Kullanılması Domuz ayrığı önemli bir yembitkisidir. Bitkinin önemi aşağıda açıklanan özelliklerinden kaynaklanmaktadır. Bunlar; 1. Uyum yeteneği geniş olduğu için, farklı iklim ve toprak koşullarında yetiştirilebilir. 2. Gölgeye toleranslı olduğundan, meyve bahçelerinde ve ağaçlık yerlerde yetiştirilebilir. 3. Bitki hem besin maddeleri yönünden zengin, hem de bol yapraklı olduğundan, elde edilen yemin besin içeriği ve sindirilebilirliği yüksektir. Domuz ayrığında yaprak alan indeksi (YAİ) 3-8 arasındadır. Yani l m2 lik toprak alanı üzerinde 3-8 m2 yaprak alanı vardır. Bu değer bitkinin yaprak yönünden zengin olduğunu göstermektedir. 4. Kök boğazından çok sayıda yaprak çıkardığı için, hem otlatmaya toleranslıdır, hem de toprak ve su korumada etkilidir. 5. Mera, ot üretimi, toprak ve su koruma amaçlarıyla kullanılabilmektedir. Ot üretimi amacıyla yalnız olarak yetiştirilen domuz ayrığı bitkileri için, en uygun hasat zamanı salkım gösterme devresidir. Baklagillerle karışık yetiştirildiğinde ise, hasat zamanı baklagillere göre belirlenmekte ve genellikle baklagillerin çiçeklenme başlangıcı devresinde hasat yapılmaktadır. Serin ve nemli bölgelerin sulanan ve gübrelenen alanlarında, yılda 2-3 biçim yapılabilir. Ancak, ikinci ve daha sonraki biçimlerde verim azalır. Sulanmayan yerlerde ise genellikle tek, iklimin uygun geçtiği yıllarda ve yerlerde 2 biçim alınabilmektedir. Sulanan ve gübrelenen koşullarda kuru ot verimi 800-900 kg/da kadardır. Samsun'da yürütülen bir araştırmada, sulanmaksızın tek biçim yapılabilmiş ve dekara kuru ot verimi 600-700 kg kadar olmuştur. Yine Samsun'da yürütülen araştırmalarda, domuz ayrığının çayır üçgülü ile karışık yetiştirilmeye çok uygun olduğu, besin maddelerince zengin, yüksek nitelikli kaba yem elde edildiği belirlenmiştir. Tarımı Tohumlan küçük olduğu için, toprak ve tohum yatağı hazırlığı özenli yapılmalıdır. Tohumların çimlenmesiyle oluşan fideler yavaş gelişir ve bu devrede çevre koşullarına duyarlılıkları daha fazladır. Ekim işlemi çok soğuk bölgelerde erken ilkbaharda, ılıman kıyı bölgelerinde ise erken sonbaharda, mümkünse mibzerle sıraya yapılmalıdır. Ekim derinliği 1-2 cm, atılacak tohum miktarı 2.5-3.0 kg/da'dır. Sıra aralığı 20-40 cm arasında olmalıdır. Ancak, domuz ayrığı çoğunlukla çayır üçgülü, ak üçgül ve yonca gibi baklagil yembitkileriyle karışık yetiştirilmektedir. Samsun'da yürütülen ve farklı çok yıllık baklagil ve buğdaygil yembitkilerinin kullanıldığı bir karışım denemesinde, bu koşullar için en uygun seçeneğin domuz ayrığı+çayır üçgülü karışımı olduğu gözlenmiştir. Domuz ayrığı zayıflamış meraların yenilenmesinde veya üstten tohumlama yoluyla, bitki örtüsünün sıklaştırılması amacıyla yararlanılan bitkilerin başında gelmektedir. En önemli bakım işlemleri gübreleme ve sulamadır. Bitkinin sulamaya ve gübrelemeye, özellikle azota, karşı tepkisi çok iyidir. En uygunu her biçimden sonra 3-5 kg/da azot verilmeli ve sulama yapılmalıdır. Diğer besin elementlerinin toprakta yarayışlı durumda bulunan miktarları, bitkinin gereksinimini karşılamaya yetmiyorsa gübreleme yoluyla verilmelidir. |
| Sponsorlar/Google Reklamları |
Bu alandan sitenizi, ürünlerinizi tanıtabilirsiniz. Bilgi almak ve reklam vermek için bize ulaşın.
|
| Seçenekler | |
| Stil | |
|
|
Benzer Konular
|
||||
| Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
| Domuz Gribi - Domuz Gribinden Korunma | Mr.Muhendis | Zootekni | 0 | 12.08.2009 22:50 |
Ağaç şeklinde