Çiçek Bakımı Nasıl Yapılır - Gübreleme - Sulama

Çiçek gübreleme ve sulamasını, kısaca bakımını, iki ana başlık altında toplayabiliriz. Bunlar:

1) KESME ÇİÇEK BAKIMI
2) SAKSI ÇİÇEĞİ BAKIMI

İlk olarak kesme çiçek bakımından bahsedersek;

1) KESME ÇİÇEK BAKIMI

1. Vazonuzda bulunan çiçeklerin daha uzun süre size eşlik etmesini isterseniz 2 günde bir vazonuzun suyunu değiştirmeniz gerekmektedir. Suyunu değiştirdiğiniz çiçeklerin saplarını da 2 cm kadar kısaltırsanız çiçekleriniz çok daha kalıcı olur. Kısaltma işlemi sırasında sapı eğimli kemeniz çiçeğin su çekmesini kolaylaştırır.
2. Vazonuzun suyuna ekleyeceğiniz 3-5 damla çamaşır suyu suda oluşacak kötü kokuyu önleyecektir


2) SAKSI ÇİÇEĞİ BAKIMI

Saksı çiçeği bakımını başlıklar halinde aşağıdaki gibi sıralayabiliriz :

· ÇİÇEKLERİN BESLENMESİ

· ÇİÇEK HASTALIKLARI

· SAKSI DEĞİŞTİRME

· GÜBRELEME

· SULAMA

· SU PÜSKÜRTME

· HAVALANDIRMA

1. Saksı çiçeklerinizi öncelikle ortamın ısı,ışık ve nem durumuna göre seçmeniz ve yerleştirmeniz gerekmektedir. Çiçeğinizi satın alırken lütfen çiçekçinize danışarak bitkinin gereksinim duyduğu koşulları öğrenin. Ayrıca aynı tür bitkileri bir arada tutmanız bitkilerin kendi floral ortamlarını yaratmaları açısından faydalı olacaktır.

2. Sulama için öncelikle toprağın nemini parmağınızla kontrol etmeniz gerekmektedir. Parmağınızı 2 cm kadar toprağa bastırın ve parmağınız ıslaklık hissetmiyorsa bitkinizi sulayınız.
Unutmayın aşırı sulama bitkinin köklerini çürütür.

3. Bitkilerinizin yapraklarını periyodik olarak temizlemeniz bitkinin gereksinim duyduğu ışık, nem ve karbondioksit alımını kolaylaştırır. Küçük yapraklı bitkilerin yapraklarını ılık su ile yıkayarak temizleyebilirsiniz. Büyük yaprakları ise ıslak bez veya süngerle temizleyebilirsiniz.

4. Saksı bitkilerinizin saksı ve topraklarını en geç iki yılda bir değiştirmeniz gerekmektedir. Saksı değişimi sırasında bitkinin köklerine zarar vermemeye lütfen özen gösteriniz. Saksı değişiminin bahar aylarında yapılması gerekmektedir.

5. Bitkilerin özel koşullarda yetiştirilerek gübre ve ilaç destekleriyle sizleresunulduğunu göz önünde bulundurarak 2 aylık sürelerle bitkilerinize vitamin takviyesi yapmayı lütfen ihmal etmeyiniz. Özellikle ithal bitkiler sağlıklı gelişim için vitamin katkısına gereksinim duymaktadırlar.


ÇİÇEKLERİNİZİN BESLENMESİ NASIL OLMAKTADIR ?

Yaşayan her bitki adeta küçük bir kimya laboratuarını andırır. Biz insanlar ve hayvanlar tamamıyla organik maddelerle beslendiğimiz halde ,bitkiler, pek azı hariç anorganik maddelerle beslenirler. Bitkiler bu anorganik maddeleri bünyelerinde organik hale getirirler,yani sentez yaparlar. Bitkilerin beslenmelerinde önemli rol oynayan diğer besin maddeleri şunlardır:

GÜBRELEME

Tüm kültür bitkileri gibi iç mekan süs bitkileri üreticiliğinde de amaç nicelik ve nitelik yönünden yüksek ürün elde etmektir. Bu amaca ulaşmak için alınan kültürel önlemlerin başında gübreleme gelmektedir. Bitkiler yaşamların sürdürebilmek için bazı besin maddelerini kesinlikle almak zorundadır. Bazı elementler vardır ki, bunlardan birisinin yokluğunda bile bitkiler olağan gelişmelerini göstermez ve bunlardan herhangi birisinin yerini bir başka element dolduramaz. Bitkilerin yapısında fazlaca bulunan ve bitkiler tarafından çok miktarda gereksinme duyulan elementlere "makro elementler" adı verilir. C, H, N , O , P, K , Ca , Mg , S bu gruba girer. Çok az miktarı bile bitkilerin gereksinmelerini karşılamaya yeten ve bitki bünyesinde çok az bulunan elementlerden " Temel bitki besin maddeleri " olarak biline N , P , ve K bitkisel organizmada fazla kullanıldığından, toprakta noksanlığına en çok rastlanan bitki besin maddeleri olmaktadırlar. Günümüzde dünyada ve ülkemizde üretilen ticaret gübreleri genel olarak bu üç bitki besin maddesini içermektedir.

Ticaret gübreleri :
1. Azotlu
2. Fosforlu
3. Potasyumlu ve bu üç besin maddesinde ikisini veya üçünü belirli oranlarda kapsayan
4. Kompoze ( karışık ) gübreler olarak guruplandırılırlar.

ÇİÇEKLER NE ZAMAN GÜBRELENMELİ:

Bir süs bitkisi bir saksıya ve ya bahçeye dikildiği zaman gübre de verilir. Fakat bu bitkiye uzun zaman yetmez. Bitkilerin gelişmelerinin en fazla olduğu zaman ilkbahar ve yaz aylarıdır. O halde bu sürelerde bitkileri düzenli olarak gübrelemek gerekir Sonbahar ve kış aylarında bitkilerde gelişme yavaşlar, hatta dinlenmeye çekilirler. Bu süre içinde gübre vermeye gerek yoktur. Soğanlı , yumrulu, rizomlu çiçeklerin çiçeklenmeden önce bol bol gübreye ihtiyaçları olur.


BAZI BİTKİ VE ÇİÇEK HASTALIKLARI :

Kırmızı Örümcek Mite� ları : Yaprakların alt yüzeylerinde bulunan küçük, sarı , kahverengi veya kırmızı kurtçuklardır. İnce örümcek ağları üretirler. Kuru ortamı severler. Nemliliği artırmak amacıyla bitkiyi sık sık spreyleyin.

Kabuk Böcekleri : Yapraklara ve gövdeye yapışmış gibi duran küçük sert kabuklu,kahverengi, sarı böceklerdir. Böcekleri ılık sabunlu su ile temizleyip durulayın.

Küf : Yapraklarda ve gövdede oluşan beyaz pudra benzeri oluşumlardır.
Mantar ilacı ( fungicide ) ile spreyleyin.

Beyaz Sinekler : Güveye benzer ve rahatsız edildiğinde uçuşan küçük beyaz böceklerdir. Tüm bitkiyi ılık sabunlu suya batırın ve sonra durulayın.

Yeşil veya Siyah Sinekler : Bitkinin büyüyen uçlarında koloni oluştururlar.
Yok etmek için Arap sabunu köpürtün ve bununla tüm bitkiyi yıkayın ve durulayın.

Botrytis : Yaprak, çiçek ve gövdede bulunan gri küftür. Bitkiyi daha kuru bir ortama alın ve hava akımını artırın. Ölü çiçek ve yaprakları düzenli olarak ayıklayın. Sorun devam ederse mantar ilacı kullanın.

Mealy Bugs : Yaprakların altında ve gövdede bulunan minik yün yumaklarına benzer oluşumlardır. Pamukçuk gibidir. İspirto ( Metil Alkol ) ya batırılmış birpamukla siliniz.



SAKSI DEĞİŞTİRME

Saksı değiştirme işlemi, iç mekan süs bitkileri yetiştiriciliğinde önemli bir yer kaplar. Bitkiler , yetiştiricinin gereksiz yere bitkinin saksısının değiştirilmesi Ve ya saksı değiştirmeyi tam bilmemesi nedeniyle zarar görmektedir.

İçersinde belirli miktarda toprak bulunan kaplarda ( sözgelişi saksı, kasa , çanak vb. gibi ) yetiştirilen süs bitkilerinin bir süre sonra varolan bitki besin maddeleri beslenme sonucu azalır. Saksı değiştirmeyi gerektiren başka önemli neden de , bitkinin toprak üstü kısmı ile birlikte köklerinin de gelişmesi ve saksının zamanla yetersiz duruma gelmesidir.

Saksı değiştirme sırasında genel bir kural, yeni saksının eskisine oranla bir boy daha büyük tutulmasıdır. Daha büyük saksı kullanılması hem gereksiz hem de sakıncalıdır. Çünkü, büyük saksılar fazla yer kaplarlar ; ayrıca , bitki köklerinin saksı toprağını tümüye kaplayacak biçimde gelişmesi uzun zaman alır. Bu konunun doğru uygulaması sanıldığından çok daha önemli sonuçlar vermektedir. Bu nedenle, iç mekan süs bitkileri yetiştiriciliğinde , özellikle son yıllarda olabildiğince küçük saksılar kullanılarak,saksı harçlarının sıvı gübrelerle desteklenmesi ilkesi yerleşmiş bulunmaktadır.Saksı değiştirme sırasında köklere ve bu arada tüm bitkiye toplu bir görünüş kazandırmak, bitkinin alt kısımlarında oluşabilecek çıplaklaşmaları önlemek amacı ile sürgün ve ana dallarda budama yapılabilir. Ancak bazı bitkilerin budamaya karşı duyarlı oldukları unutulmamalıdır. Kök budaması ise uçlarının canlılığını yitirdiği veya kök sisteminin aşırı geliştiği durumlarda söz konusudur. Böyle durumlarda kökler keskin bir bıçakla hafifçe budanır. Plastik saksılarla toprak saksılar arasındaki en önemli farlılık gözenekliliktir. Plastik saksılar gözeneksizdir. Toprak saksılar ise, yapım tekniklerine bağlı olarak değişik oranlarda gözenek içerirler. Bu da , arada bazı farklılıklar olmasına yol açar. Saksı değiştirme sırasında yapılacak işlemler şöyle sıralanabilir :

· Saksısı değiştirilecek olan bitkinin toprağı hafifçe nemlendirilir.

· Bitkinin kök boğazı sol elin yüzük parmağı ile orta parmağı arasına alınır.

· Bu arada sol elin avuç içi saksı toprağını tutar ve saksı ters çevrilerek kenarı sert bir yere hafifçe vurulur. Böylece bitkinin kök yumağının saksı kenarından kolayca ayrılması sağlanmış olur. Sağ elle saksı kenarından kolayca ayrılması sağlamış olur.

· Sağ elle saksı çıkarılır ve bu sırada toprağın dağılmamasına özen gösterilir. Daha önce belirtildiği şekilde kök ve gövde budaması yapılır. Bundan sonraki işlem yeni saksının dikim için hazırlanmasıdır.

· Saksının dip kısmındaki akıtma deliği üzerine küçük bir saksı kırığı konur. Böylelikle sulama sırasında toprağa verilen suyun fazlası bu delikten dışarı akar. Saksı dibinde akıtma deliğinin bulunmaması veya bu deliğin kapanması durumunda kökler fazla sulama ile kısa zamanda çürürler. İyi drenaja gereksinimi olan bitkilerde ise, saksı dibinde önce saksı kırıkları veya küçük çakıllardan bir drenaj tabakası oluşturulur.

· Yeni saksıya dikim sırasında bitki sol el ile saksı ortasına gelecek biçimde ve istenilen yükseklikte tutulur. Bitkinin eskisine oranla daha derin veya yüzeyse dikilmemesine dikkat edilmelidir. Ancak, bu kuralın tersine bazı bitkiler sürekli biraz daha derine dikilir.

· Sağ elle kök yumağı ile saksı arasında kalan boşluğa yeni hazırlanan harç doldurulur ve boşluk kalmaması için harç çepeçevre parmakla bastırılır. Daha sonra saksı tabanı üzerinde birkaç kez masaya vurularak harcın iyice oturması sağlanır.

· Saksı tümüyle toprakla doldurulmamalı sulama payı olarak saksı kenarı üst düzeyi ile toprak yüzeyi arasında 1.5 cm dolayında bir boşluk bırakılmalıdır.

· İşlem bittikten sonra bitkilere önce toprak tümüyle nemli duruma gelinceye değin su verilir. Daha sonraları az su verilmeli , ama sık sık su püskürtülmelidir. Saksısı yeni değiştirilmiş bitkiler, ışık seven nitelikte olsalar bile, başlangıçta doğrudan güneş ışığı altında bırakılmamalı, yarı veya hafif gölge yerlerde bulundurulmalıdırlar.


SULAMA VE PÜSKÜRTME

Sulama :

Bitki yetiştirirken en önemli konulardan biri sulamadır. Bitkilerin ne kadar sık sulanması gerektiği de en çok sorulan sorulardan biridir. Bu konuda etkili olan etmenlerini özetlersek:
· Bitki çeşidi en önemli etkendir. Mesela , kurak ortamda yaşayan ve dokuları içinde bol su depo eden kaktüsler ve sukkulent ( etli) bitkiler ; palmiyeler, eğreltiler ve siklamenlere göre suya daha az gereksinme gösterirler.
· Bitkiler etkin gelişme dönemlerinde, dinlenme dönemlerine göre suya daha çok gereksinme duyarlar.
· Eğer kökler toprak içerisinde fazlaca yayılıp tüm saksıyı doldurmuş ise su bitki tarafından kolayca alınır ve topraktaki nem kısa sürede kaybolur. Bu durumda bitkileri sık sulamak gerekir.
· Bazı topraklar fazla oranda su tutar ve daha uzun sürede kururlar. Bu nedenle su tutma kapasitesi düşük olan kumlu topraklarda yetiştirilen bitkileri, humusca zengin tınlı topraklardakine oranla daha sık sulamak gerekir.
· Bitkinin güneş ışınları altında , gölgede veya yapay ışık altında olması da topraktaki nem durumunu ve bitkinin su kaybını etkiler. Güneş altında veya yapay ışık altında , bitki daha fazla terleme yapacağı için, gölge bir yerdeki bitkiye oranla daha çok suya gereksinme gösterir.

Su , bitki için önemlidir, ama aşırı sulama da hiç su vermemek kadar tehlikelidir. Önemli olan nokta bitkileri her gün gözlemek ve her akla geldiği zaman değil, suya gereksinim gösterince sulamaktır. Gerçekten , süs bitkilerinden çoğunun genellikle saksı toprağının kuru tutulmasından çok, sürekli bir şekilde nemli tutulma sonucu zarar gördükleri yetiştiriciler tarafından bilinen bir olgudur. Bu ,ise yeterli bilgi ve deneyime sahip olmayan kimselerin bitkiye ne denli bol su verilirse o denli iyi gelişir şeklinde yanlış bir önyargıya sahip olmalarının bir sonucudur.


Su Püskürtme :

Bu konuyla ilgili bitkilerin çoğu tropik ve subtropik kökenli olduğundan yalnızca topraktaki nem gelişmeleri için yeterli olmamakta, havadaki neminde yeterli miktarda olması gerekmektedir. Seralarda orantılı hava neminin istenilen düzeyde tutulabilmesine karşılık, yazın orantılı nemi çok düşük olan veya kışın kaloriferle ısıtma yapılan yerlerde süs bitkilerinin çoğuna sık sık su püskürtülmesi gereklidir. Kışın orantılı nemi çok düşük olan , sözgelimi kaloriferle ısıtma yapılan yerlerde bulundurulan bitkilere püskürtülen suyun yaklaşık olarak oda sıcaklığında olması uygundur. Sulamada olduğu gibi püskürtmede de kullanılabilecek en uygun su yağmur suyudur.
Püskürtme yapılamadığı durumlarda, bitkilerin yapraklarını ıslak bir sünger veya bez ile silerek nemlendirme gerekir.

HAVALANDIRMA

Bitkiler için insanlarda olduğu gibi temiz hava mutlaka gerekli değildir. Eğer bitkiler kapalı alanlarda yalnız başlarına yetiştiriliyor iseler, hava değişimi olmaksızın uzun süre normal bir gelişim gösterebilirler. Ancak bulunduruldukları ortamın havası yapay yollarla kirletilirse bitkiler bundan zarar görebilir ve dolayısıyla zaman zaman havanın değiştirilmesine ve temizlenmesine ( yani havalandırılmaya ) gereksinim duyarlar. Havalandırma sırasında bazı konuların gözden uzak bulundurulmaması gerekir. Özellikle havanın soğuk dalgalar halinde doğrudan bitkilerin üzerine gelmemesi gerekir. Bunun için üstteki pencereleri ( vasistas) açmak ve ya pencerenin bir kanadını bitkilere soğuk esinti gelmesin diye koruyucu olarak kullanacak şekilde camı açmak ya da iletim sağlanabiliyor ise içerdeki başka bir odanın penceresini açmak iyi olur.