Çaylıkların Gübrelenmesi

Gübreler bitkilerin gıda maddeleridir. Tüm bitkilerde olduğu gibi çay bitkisinin de büyüyüp gelişebilmesi ve ürün verebilmesi için beslenmesi gereklidir. Topraktaki besinlerin büyük bir kısmı bitkiler tarafından kökleriyle alınırken, diğer bir kısmı buharlaşma ve yağmur suları ile kaybolur. Gübrelemedeki esas amaç, toprakta noksan olan bitki besin elementlerini yeterli düzeye getirmektir.
Çay bitkisinin gelişmesini artırmak ve ürün miktarını çoğaltmak ve niteliklerini iyileştirmek
amacı ile toprağa verilen, içerisinde bir veya birkaç bitki besin maddesini bir arada bulundu-ran bileşiklere GÜBRE, yapılan işlemede GÜBRELEME denir.

Gübre içinde bulunan besin elementleri nelerdir?
Makro (ana) besin elementleri; Azot, fosfor, potasyum, kalsiyum, magnezyum, kükürt gibi toprakta ve bitki bünyesinde bol miktarda bulunan besin maddeleridir.
Mikro (iz) besin elementleri; demir, bakır, çinko, mangan, bor, molibden v.b olarak sınıflandırılan, toprakta ve bitki bünyesinde çok az bulunmalarına rağmen bitki gelişmesinde makro besin maddeleri kadar etkili olan besin maddeleridir.

Gübrelemede amaç nedir?
• Toprağı bitki besin maddelerince zenginleştirmek
• Toprakların fiziksel ve biyolojik özelliklerini düzelterek, yetiştirilecek çay bitkisine daha iyi bir gelişme ortamı sağlamaktır.

Gübrelemenin yararları nelerdir?
• Gübreleme ile toprakların verim gücünü yükselterek, birim alandan daha yüksek verim alınır.
• Ürünlerin kalitesi arttırılır
• Toprakta verimliliğin sürekliliği sağlanır.
• Toprağın kimyasal yapısı, besin içeriği artırılarak düzenlenmiş olur.
• Toprakta mikroorganizma faaliyetleri artarak toprağın verimliliği arttırılır.
• Çay bitkisine daha iyi bir gelişme ortamı oluşturulur.
• Topraktan çeşitli yollarla uzaklaşan besinler tekrar toprağa kazandırılır. Özellikle çay gibi çok yıllık bitkiler hep aynı bitki besin maddelerini topraktan kaldırdıkları için eksilen besin maddeleri tekrar toprağa kazandırılır.
• Toprakta mevcut olan besin elementleri her zaman bitkinin gereksinimini karşılayacak düzeyde olmayabilir. Örneğin sürekli tarım(çay tarımı gibi)yapılan topraklarda besin maddeleri bitki tarafından sömürülerek, yağışlarla yıkanarak veya gaz şeklinde buharlaşarak kaybolmaktadır. Alınan ürünü artırmak için toprakta miktarı azalan besin maddelerinin toprağa yeniden verilmesi şarttır. Verilmediğinde birim alandan alınan verim azalacaktır.

Gübre çeşitleri nelerdir?
Gübreler yapılarına göre işletme ve ticari gübre olmak üzere iki gruba ayrılır:
1-Doğal Gübreler
Doğal gübrelerin hayvan gübresi, yeşil gübre, kemik unu, kan tozu, boynuz ve tırnak tozu gibi çeşitleri vardır. Doğal gübreler içinde en çok hayvan gübresi kullanılır. Hayvan gübresi ahır hayvanlarının katı dışkıları ile yataklıklarının artıklarından oluşur. Yeşil gübreler bahçelerdeki yabancı otlar, dallar, yapraklar ve çay budama artıklarından meydana gelir.

• Çay bitkisinin gelişimi için bitki besin maddelerini sağlar.
• Çay toprağının yapısını tarıma uygun hale getirir.
• Toprağın fiziksel, kimyasal, biyolojik özelliklerini düzenler.
• Toprağın su tutma kapasitesi artar, geçirgenliği olumlu yönde etkileyerek suyun topraktan bağımsızca akıp gitmesine engel olarak elverişli tarım topraklarının kaybını önler.
• Doğal gübrelerin uygulandığı topraklar kolay işlenir, bitki gelişimi için uygun bir yapı kazandırır.
• Zengin mikroorganizma kaynağı olmalarından dolayı toprak canlılığını artırır.
2-Suni Gübreler
Bileşimlerinde bir veya birden çok bitki besin maddesi bulunan gübrelerdir. Çay tarımının başlangıcından 1990 yıllarına kadar amonyum sülfat gübresi kullanılırken günümüzde 5:1:2 oranında olan kompoze gübre kullanılmaktadır.

Gübre ne zaman verilir?
Doğal gübreler çaylıklara Aralık-Ocak aylarında, kompoze gübre ise Şubat-Mart döneminde verilmelidir.

Ne kadar gübre verilmelidir?
Yapılan toprak ve yaprak analiz sonuçlarına göre üreticilere önerilen 5:1:2 oranındaki kompoze gübre dekara 60 kg olarak kullanılmalıdır. Önerilen dozun üzerinde gübre kullanımının hiçbir yararı olmadığı gibi kaynak savurganlığına ve çevre kirliliğine neden olacaktır.

Gübre nasıl verilir ?
Gübre verilmeden önce kesilen yabancı otlar, budama ve çırpma artıkları çay ocakları altına düzgünce serilmelidir.
Doğal gübreler ocakların etrafına düzgün bir şekilde dişli kürekle yayılır ve toprakla karıştırılır.