|
|
31.10.2010, 08:25
|
#1 |
|
|
Çay Bitkisinin Çoğaltılması
Çay bitkisi genel olarak iki yöntem ile üretilmektedir.
1. Generatif Üretim (Tohumla) 2. Vejatatif Üretim (Çelik,Aşı,Doku Kültürü) Generatif Üretim: Bu üretim tekniği değişik çay varyetelerinin bir birleri ile tozlaşması sonucu meydana gelen tohum ile olmaktadır. Dolayısı ile elde edilen tohum standart bir varyeteden ziyade melez karaktere sahip çay ocaklarını oluşturmaktadır. Bu üretim yöntemi modern çay tarımında kabul görmemektedir Çay bitkisinde tohum oluşumu generatif (çiçek) gözlerin oluşması ile başlar. Temmuz ayının ikinci yarısından itibaren çiçek gözleri belirginleşmeye başlar ve periyodik, bir zaman sürecinde olgunlaşan çay çiçekleri açar. Tam çiçeklenme Kasım ayının ikinci yarısı ile Aralık ayının 1. yarısında maksimum seviyeye ulaşır. Tozlaşma (döllenme) yapan çiçek tomurcukları yaklaşık bir yıllık süreçte meyve oluştururlar. Ve oluşan meyvelerin içerisinde çoğunlukla 3 adet olgun çay tohumu meydana gelir. Çay tohumlarının çimlenme kabiliyeti yüksektir. Çevre faktörleri uygunsa (nem,sıclık,v.s) % 90'nın üzerinde gerçekleşmektedir. Çay tohumları ekilmeden önce standart bir tohum ve sağlıklı bir fidan elde etmek amaçıyla tasnif edilir. Bu tasnif şekli ilk olarak tohum çaplarına göre yapılır. Çay tohumları 15 mm çapında bir elekten gecirilir. Eleğin üstünde kalan tohumlar ekim için daha uygun niteliktedir. İkinci tasnif şekli ise çaplarına gör tasnif edilen tohumlar ekilmeden önce çimlenme oranını yükseltmek için yaklaşık 2 ile 4 gün su içerisinde bekletilerek tohum kabuğunun yumuşaması ve çatlaması sağlanır, bu süre zarfında su üstünde kalan tohumlar yeniden ayıklanır ve bu tohumlar kullanılmaz neticede yapılan bu tasnifleme yöntemleri ile çay tohumlardaki çimlenme yüzdesi artırılmış olur. Tohumdan tesis edilecek çay bahçelerinde açılacak olan tohum çukurlarına ortalama 3 ile 5 arasında çay tohumu atılır. Tohumlar asgari 21 0 C de, ortalama 25-30 gün içinde çimlenmektedirler. Tohumla bahçe tesis edilirken Sıra arası 100-120 cm Sıra üzeri 50-60 cm olacak şekilde tohum ekimi ayarlanmalıdır. Vejatatif Üretim (Çelik, Aşı, Doku Kültürü): Vejatatif üretim yöntemi melez karakter oluşturmadan veya genetik yapısı korunan üstün karakterlere sahip tiplerin üretildiği yöntemdir. Bu üretim yönteminin en yaygın şekli çelikle üretim yöntemidir. Diğer bir üretim yöntemi olan Aşılama ile üretim hem yoğun emek isteyen bir iş olması hem de aşı tutma oranının düşüklüğü ve maliyeti bu yöntemin uygulanabilirliğini olumsuz etkilemektedir. Doku kültürü ise yine aşılamada olduğu gibi hem yoğun emek hem de üretim masraflarının yüksek olması nedeni ile bu iki yöntem klonal çay fidanı üretiminde kabul görmemektedir. Çelikle Üretim dünyada en yaygın, hızlı ve en ucuz uygulanabilir bir yöntem olarak kabul görmüştür. Bu nedenle dünya klonal çay üretiminde çelikleme yöntemi esas alınmıştır. Çelikle Üretim: Nitelikleri, kalitesi ve diğer özellikleri belirlenen çay klonlarının hızlı, yoğun ve ucuz bir şekilde üretilmesi için en uygun yöntemdir. Çelik alınacak klon ocaklar, Kasım-Aralık ayında derin budamaya (20-25 den cm) tabi tutulur. Budanan ocaklardaki sürgünler serbest büyümeye bırakılır ve sürgünlerin boyları 50-60 cm uzunluğa ulaştığında, tepe tomurcuğunun aktif dönemden dormant döneme gecmesi ile vejatatif gelişme döneminin durması neticesinde, çay kalemlerindeki en alttaki yaprak koltuğunda generatif gözün (çiçek tomurcuğunun) belirmesi ile çelik üretimi için ideal olan kalemlerin alınma zamanı gelmiştir. Bu gelişim süreci bölgedeki ekolojik şartlara bağlı olmakla birlikte genel olarak temmuz ayının ikinci yarısında olmaktadır.. İyi çelik tam olgunlaşmış sağlıklı zarar görmemiş yaprağa sahip koltuk altı tomurcuğu sürmemiş uyku halinde (dormant) ya da sadece kabarmış tomurcuk şeklinde ve sert yeşil gövdeye sahip olmalıdır. Çelik alma tekniği: Çelik alınacak çay kalemleri, başparmak ve parmaklar arasında bükülme (eğilme esnekliği ile) ile test edilir. Tepedeki çok yumuşak kısım ve dipteki sert kısım çelik yapmak için uygun değildir. İyi kalemler eğilebilir ve esnek olmalıdır. Alınacak çelikler tek boğumlu 3-4 cm uzunluğunda yaprak hizasındaki koltuk altı tomurcuğun hemen yukarısından tepesi 45 derecelik bir açı ile kesilmeli, dip kısmı da kesilen üst kısmın ters istikametinde aynı açı ile meyilli kesilmelidir. (fotoğraftaki ideal çay çeliği) Çeliklerin uçlarında çentik kalmayacak şekilde keskin bir şekilde kesilmelidir. Çeliklerin köklenmesi için uygun toprak: İçinde organik madde bulunan kum ve kil karışımı olan orta ağırlıkta iyi işlenmiş tarım toprağı uygundur. Kumlu, killi veya milli topraklar uygun değildir. Ph değeri 4.5 ve 5.5 arası en iyisidir. Bu Ph dışındaki değerlerde Ph yüksekse alüminyum sülfat veya Ph düşükse sönmüş kireç ile belirtilen ph değerlerine ayarlanmalıdır. Çelikleri köklendirme tavaları genelde 120 cm genişlikte ve uygun bir uzunlukta olmalıdır. Toprak yüzeyindeki drenaj kanalı yağış ve sulama suyunu iyi bir şekilde drene edebilmesi için hafif eğimli, ve bükümlü olmalıdır. Polietilen Torbalarda Üretim: Hazırlanan çay çelikleri 15 cm genişlik 22 cm uzunluğundaki polietilen torbalara dikilir. Polietilen torbalara çelikler konulmadan çeliklerin kökleneceği uygun toprak metaryali hazırlanır. Özellikle ağır topraklar, kumlu ve fakir topraklar çeliklerin köklenmesi için uygun bir ortam değildir. Çeliklerin kökleneceği uygun toprak orta ağırlıkta organik materyalce zengin ve elenmiş( 4 no'lu elekten geçirilir) olmalıdır. Elenen toprak yabancı ot ve diğer hastalıklara karşı dezenfekte (fumigasyon) edildikten sonra elde edilen toprak çok bastırılmaksızın polietilen torbalara doldurulmalıdır. Çeliklerin Dikimi: Çelikler için en iyi dikim zamanı gün içerisinde sıcak olmayan serin zaman içinde olmalıdır. Toprak yüzeyinde önce 5 cm' lik bir çivi veya çukur acıcı ile delikler açılır. Açılan delik çeliğin sapından biraz daha kısa olmalıdır. Deliğin yönü yaprağın neredeyse dik duracak şekildeki pozisyonuna uygun olmalıdır. Eğer yağmur yoksa çelikler en az dikimden 24 saat önce uygun şekilde yastıklarda sulanmalıdır. Çeliğin üst bölgesi toprak yüzeyinden en az 4-5 mm yukarıda olacak şekilde yani sürecek olan üst tomurcuğun korunacak şekilde zarar verilmeden dikilir. Ve ana yaprak dik pozisyonda tutulur. Çelikleri güneşin etkisi ile oluşan yanma zararı ve yaprataki kurumayı engellemek için ana yapraklar nemli olmalı, çelikler doğu veya batıyı gösterecek şekilde hepsi aynı yönde dikilmelidir. Dikilen çeliklerde oluşan havayı atmak için (çıkarmak) toprak yüzeyi parmak uçları ile bastırılmalıdır. Toprak yüzeyi rutubetli olmalı ve korunmalıdır. (içi su dolmuş halde değil) Yeni dikilmiş çeliklerin hassasiyetleri göz önüne alınarak doğrudan güneş ışığı ile teması önlenmelidir. Yapılacak Gölgeleme gün ışığının en az % 60-70 inı geçirmemelidir. Kuzey ışığı ise idealdir. Sera Şartlarında Kontrollü Çay çeliklerinin Köklendirilmesi Sera şartlarında çay çeliklerinin köklendirilmesi hem emek iş yoğunluğu hem çeliklerin kontrolu ve köklenme oranının yüksekliği acısından açısından daha uygulanabilir bir yöntemdir. Özellikle sera şartlarında köklendirme ortamı olarak kullanılan perlitin steril olması ve çeliklerin köklenmesi için uygun materyal olması nedeni ile köklenme başarısını artırmaktadır. Bunun yanında çeliklerin nem kaybını önlemek için otomatik zaman ayarlı sistleme ortamı ve sera içi gölgeleme materyali köklenme yüzdesini çok önemli bir derecede artırmaktadır. Sera içerisindeki üretimin şartları diğer üretim şartlarına nazaran en önemli avantajı çok dar bir alanda fazla sayıda çeliklerin kontrolü ve köklendirilmesidir. Sera içerisinde hazırlanan çelikler köklendirme ortamına dikilmeden önce iyi bir şekilde ortam sulanmalıdır. Çelikler dikildikten sonra tekrar hafif bir sulama yeniden yapılmalıdır. Çelikler dikimden itibaren yaklaşık 90-120 gün arasında köklenmektedirler. Köklenen çelikler topraklı polietilen torbalara aktarılır. Burada yaklaşık olarak 24 ay içerisinde gelişim sürecini tamamlayan yaklaşık 50-60 cm olan fidanlar dikilecekleri bahçelere nakledilerek dikim tekniğine uygun bir şekilde çay bahçesi tesis edilir. Aşı ile Üretim : Aşı ile üretim çelikle üretimde olduğu gibi anaç ocaklar en geç mart ayında derin (20 cm?den) budama yapılmalıdır. Yeterince olgunlaşan aşı kalemlerinden aşı gözleri veya aşı kalemleri alınarak anaç ocaklara veya çöğür çay fidanlarına yapılır. 1- Sürgün aşı: Sürgun aşı uygulaması budanan çay ocaklarından Kasım-Şubat döneminde alınan aşı kalemleri özellikle mantari hastalıklara karşı dezenfekte edildikten sonra soğuk hava deposunda 3-5 0C' de aşı zamanına kadar (nisan-mayıs-haziran) depoda muhafaza edilerek çöğür çay fidanlarına uygulanmaktadır. 2- Durgun aşı: En geç mart ayında budanan anaç ocaklardan, temmuz ayının ikinci yarısında yeterince olgunlaşan aşı kalemlerinden aşı gözlerinin alınması ile hemen aşılanacak olan çöğür çay fidanlarına uygulanması ile gerçekleşmektedir. Bu dönemde yapılan aşı uygulamalarında başarı oranı düşük olmuştur. Bu düşük orandaki tutma yüzdesi çay bitkisinin fizyolojik yapısı gereği bu dönemde aşı kalemlerinde vejetatif gözle birlikte çiçek gözlerinin oluşması ve aşırı sıcakların etkili olduğu belirlenmiştir. Sonuc : Çay Araştırma Enstitüsünde klon çayların aşılama yöntemi ile çoğaltılması ile ilgili yapılan çalışmalarda, hem kalem aşı, hemde göz aşısı denenmiştir. Ancak kalem aşı da başarı oranı, göz aşısına oranla daha düşük ve uygulama pratikiği daha zor olmuştur. Kalem aşı uygulamasında dilçikli ve yarma aşı, göz aşı uygulamasında T ile Yongalı aşı uygulanmıştır. Bu farklı uygulamalarda kalem aşı'da dilcikli aşı, yarma aşıya nazaran daha başarılı olmuştur. Göz aşısında ise Yongalı aşı, T aşısına nazaran daha başarılı olmuştur. Çay bitkisinin fizyolojik yapısı nedeni ile kabuk ince olduğundan kolay açmamaktadır dolayısı ile T aşısının uygulanabilirliği pratikte yoktur. Aşı uygulamasında kalem aşılar nisan ayında, göz aşıları ise, iki farklı dönemde, Sürgün ve Durgun aşı olarak uygulanmıştır. Aşı uygulamasında başarıyı etkileyen faktörlerin başında iyi bir gölgeleme yoğunluğu, aşı yapılacak anacların sağlıklı olması ve aşı kalemlerinin iyi bir şekilde muhafaza edilmesi gelmektedir. |
| Sponsorlar/Google Reklamları |
Bu alandan sitenizi, ürünlerinizi tanıtabilirsiniz. Bilgi almak ve reklam vermek için bize ulaşın.
|
|
03.04.2011, 20:40
|
#2 |
|
|
çay tohumları kac derece sıcaklıkta çimleniyor burda 210 yazıyor o yanliş mı yazıldı.
|
|
03.04.2011, 21:27
|
#3 | |
|
|
Alıntı:
 |
|
|
03.04.2011, 21:48
|
#4 | |
|
|
Alıntı:
|
|
 |
| Etiket (Tag) Ekle |
| bitkisinin, Çay, Çoğaltılması |
|
|
Benzer Konular
|
||||
| Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
| Çay Bitkisinin Gen Merkezleri ve Tarihçesi | Mr.Muhendis | Tarla Bitkileri | 0 | 31.10.2010 08:20 |
| Badem Bitkisinin Faydaları | Zooteknist | Şifalı Bitkiler | 1 | 25.10.2010 10:53 |
| Susam Bitkisinin Faydaları | Zooteknist | Şifalı Bitkiler | 0 | 12.10.2010 21:03 |
| bahçe bitkilerinin çoğaltılması | GencMühendis | Bahçe Bitkileri | 0 | 09.02.2010 20:22 |
| Bahçe Bitkilerinin Generatif Çoğaltılması | Mr.Muhendis | Bahçe Bitkileri | 0 | 31.12.2009 23:41 |
Normal
