Zooteknist
20.09.2010, 23:17
Arkadaşlar modern bir sığırcılık işletmesinde gördüğüm mısır silajı yapımını ve inceliklerini resimlerle anlatacağım:
Yeşil yemlerin vejetatif dönemlerinin yetişmeye uygun olmayan dönemlerde sulu kaba yemin ekşitilerek saklanmasına silaj yapma denir. Silaj yapımı çok eski zamanlara dayanmaktadır. Öncelikle silajın başlıca yararlarından bahsetmek istiyorum:
1) Silolama ile yeşil yemlerdeki besin madde kaybı en aza indirilir.
2) Suca zengin kaba yemlarin yetişmediği dönemlerede, hayvanların suca zengin kaba yem gereksinimlerini karşılamada kullanılır.
3) Silajın kokusu ve tadı ruminantların iştahını açar ve sevilerek tüketilir. Diğer yemlerden de yararlanmayı arttırır.
4) Suca zengin yemlerin her iklim koşullarında hayvanlara verilmesini sağlar.
5) İşletme içinde daha kolay, küçük hacim ve mekanlarda saklama ve depolamaya olanak sağlar.
6)Silaj yaparken oluşan laktik asit süt ineklerinin süt verimini arttırır.
7) Hayvanlara yeşil olarak verilen yemlerin antibesinsel etkilerini detoksifiye eder.
Silolanan (silajı yapılan) bitkiler; silolanması kolay olan, silolanması zor olan ve orta zorlukta silolanabilen bitkiler olmak üzere üçe ayrılır. Çözünebilir karbonhidrat içeriği yüksek bitkiler, başka bir deyişle şeker içeriği yüksek olan bitkiler kolay, protein içeriği yüksek olan bitkiler de zor silolanır. Bu açıdan, mısır, silajı en kolay yapılan bitkidir. Aynı zamanda Ülkemizde en yaygın silajı yapılan bitki; mısırdır. Silaj oluşumu sırasında mısır içerdiği karbonhidrat miktarının yüksekliği nedeniyle silajda laktik asit bakterilerinin yaşamalarına olanak verir ve silajın laktik asit miktarını arttırır. Bizim de silajda aradığımız en önemli özellik, silajın laktik asit içeriğidir.
Tarladan yeni biçilmiş silajlık mısırın nem içeriği %75-85 civarındadır. Silajı yapılacak mısırda ise nem içeriği %70'i geçmemelidir. Yani herşeyden önce silolanacak yem %30-35 kuru madde (KM) içermelidir. Materyal kuru olursa iyice sıkıştırılamaz ve içerisinde hava kalır. Materyal fazla sulu olursa da fermantasyon sırasıda fazla su açığa çıkar. Bu iki durum da istenmez.
Silajlık Mısırın Hazırlanması: Silajlık mısırın en uygun silolama çağı, danelerin hamur olumu dönemine ulaştığı çağdır. Mısırın bu döneme ulaşıp/ulaşmadığını şöyle anlayabilirsiniz: Silajlık mısır tarlasına girip herhangi bir mısır bitkisinin koçanı koparılıp enine kırılır. Mısır koçanının içi dairesl olarak 1/3'ü içten dışa daha beyaz renklidir ve tırnakla daneye baslıdığında önce küçük bir tepki verir, daha sonra tırnağınız dane içine rahatça geçer. Pratik olarak en uygun yöntem budur.
Mısırın silajlık zamanı hamur olumu dönemine ulaştığında, hasadı yapılır ve biçilen mısırlar koçanı ve vejatatif aksamıyla birlikte silaj makinesine atılır. Silaj makinesi materyali 2-3 cm boyunda ince ince kıyar. Doğrama yemin silo içerisinde kolay sıkışmasını ve hayvanlara kolay yedirilmesini sağlar.
http://i52.tinypic.com/akkhl0.jpg
http://i53.tinypic.com/2j45aus.jpg
Uygun şekilde doğranmış silajlık mısırlar.
Silajın Doldurulması: Öncelikle silajı yapılacak alan sağlam beton duvarlı olmalı, zeminide %2-3 eğim bulunmalı; silaj çukuru silajlık materyali en iyi şekilde korumalı ve drenajı yüksek olmalıdır.
http://i53.tinypic.com/14mvq0.jpg
Silaj makinesinden doğranıp çıkan mısırın, silaj çukuruna dökülmesi.
Silonun doldurulmasında dikkat edilmesi gereken en önemli husus; yemin alt tabakadan başlayarak sıkıştırmaktır. Çünkü biz silajda fermantasyonu (oksijensiz solunumu) sağlayacak ortam oluşturarak; laktik asit bakterilerinin (LAB) çalışmasını optimal tutmak istiyoruz.
Sıkıştırma işlemi işletmenin ekonomik şartlarına göre traktörle veye insan gücüyle yapılır. En güvenilir ve hızlı yöntem traktörle çiğnemektir.
Aşağıdaki resimde silajlık mısır; makinede ince ince kıyılıp, silaj çukuruna döküldükten sonra traktörlerle dağıtılıp iyice sıkıştırılıyor:
http://i53.tinypic.com/2ni8jdj.jpg (http://www.ziraatciyiz.biz)
Traktörlerden biri dökülen silajlık mısırı silo içerisine homojen dağıtırken; diğer traktör silajı sıkıştırıyor.
http://i56.tinypic.com/2qjdjpf.jpg
Sıkıştırıcı traktör, git-gel hareketleri ile silajı olabildiğince sıkıştırılır. Sıkıştırılan silonun içinde hava bırakmamaya özen göstermelidir. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi bu husus çok önemlidir!!!
http://i55.tinypic.com/2hhp3wl.jpg
Sıkışmış silajlık materyalin görünümü.
Silajın Kapatılması: Silo doldurulup iyice sıkıştırıldıktan sonra, materyalin hava ile temasının kesilmesi için silo naylonla örtülür. Örtülen naylonun üzerine kamyon tekerleri, kum torbaları koyarak silajın açılması engellenir. Bu silajın hava alıp bozulmasını engeller. Silajın naylonları silaj duvarına yapıştırılarak hava ile teması kesilir. Muhtemel naylon delinmesi de silajın bozulmasına neden olur. Yağmur kanalının açılması yağmur sularının silaja ka*rışmasını önlemek gerekir. Silaj naylonu, silajı tüm çevre şartlarından korumalıdır.
http://i55.tinypic.com/30csxfs.jpg (http://www.ziraatciyiz.biz)
http://i51.tinypic.com/o6wd4i.jpg
Silajın Olgunlaşması: İyi bir şekilde doldurulmuş ve kapatılmış silonun mevcut havanın oksijeni yaklaşık 5 saatte tükenir. Havasız şartlarda faaliyet gösteren bakteriler arasında, istenmeyen bakterilerde vardır. Bunların başında proteinleri tahrip edenler, kokuşma bakterileri ve tereyağ bakterileri gelmektedir. Laktik asit bakterileri için en uygun sıcaklık 30 derecedir. Silaj bu sıcaklıkta tutulmaya çalışılmalıdır.
Yapılan Silajın Kontrolü: Silajda kimyasal olayların içerisinde, laktik asidin fazla olması, asetik asit, bütirik asit miktarının az olması istenir. Yapılan silaj zeytin yeşili olmalıdır. hoşa giden kendine has ekşi bir kokusu vardır. Silajda rahatsız edici koku olmamalı, kokuşmuş yapı bulunmamalıdır. İdeal bir silajın pH'sı 3,5-4 arasında olmalıdır. pH'sı 4,2'den özellikle de 4,7'den yüksek olan silajlar düşük kaliteli olarak sayılırlar.
http://i51.tinypic.com/2d6jng8.jpg (http://www.ziraatciyiz.biz)
Silaj yapımından 90 gün sonra açılan, iyice olgunlaşmış silaj.
http://i54.tinypic.com/2mzio2f.jpg
Tam olgunlaşmış, kaliteli bir silajın görünümü.
Not: Yazı ve resimler tümüyle şahsıma aittir.
- ZOOTEKNİST -
Ziraatciyiz.Biz Farkı
Yeşil yemlerin vejetatif dönemlerinin yetişmeye uygun olmayan dönemlerde sulu kaba yemin ekşitilerek saklanmasına silaj yapma denir. Silaj yapımı çok eski zamanlara dayanmaktadır. Öncelikle silajın başlıca yararlarından bahsetmek istiyorum:
1) Silolama ile yeşil yemlerdeki besin madde kaybı en aza indirilir.
2) Suca zengin kaba yemlarin yetişmediği dönemlerede, hayvanların suca zengin kaba yem gereksinimlerini karşılamada kullanılır.
3) Silajın kokusu ve tadı ruminantların iştahını açar ve sevilerek tüketilir. Diğer yemlerden de yararlanmayı arttırır.
4) Suca zengin yemlerin her iklim koşullarında hayvanlara verilmesini sağlar.
5) İşletme içinde daha kolay, küçük hacim ve mekanlarda saklama ve depolamaya olanak sağlar.
6)Silaj yaparken oluşan laktik asit süt ineklerinin süt verimini arttırır.
7) Hayvanlara yeşil olarak verilen yemlerin antibesinsel etkilerini detoksifiye eder.
Silolanan (silajı yapılan) bitkiler; silolanması kolay olan, silolanması zor olan ve orta zorlukta silolanabilen bitkiler olmak üzere üçe ayrılır. Çözünebilir karbonhidrat içeriği yüksek bitkiler, başka bir deyişle şeker içeriği yüksek olan bitkiler kolay, protein içeriği yüksek olan bitkiler de zor silolanır. Bu açıdan, mısır, silajı en kolay yapılan bitkidir. Aynı zamanda Ülkemizde en yaygın silajı yapılan bitki; mısırdır. Silaj oluşumu sırasında mısır içerdiği karbonhidrat miktarının yüksekliği nedeniyle silajda laktik asit bakterilerinin yaşamalarına olanak verir ve silajın laktik asit miktarını arttırır. Bizim de silajda aradığımız en önemli özellik, silajın laktik asit içeriğidir.
Tarladan yeni biçilmiş silajlık mısırın nem içeriği %75-85 civarındadır. Silajı yapılacak mısırda ise nem içeriği %70'i geçmemelidir. Yani herşeyden önce silolanacak yem %30-35 kuru madde (KM) içermelidir. Materyal kuru olursa iyice sıkıştırılamaz ve içerisinde hava kalır. Materyal fazla sulu olursa da fermantasyon sırasıda fazla su açığa çıkar. Bu iki durum da istenmez.
Silajlık Mısırın Hazırlanması: Silajlık mısırın en uygun silolama çağı, danelerin hamur olumu dönemine ulaştığı çağdır. Mısırın bu döneme ulaşıp/ulaşmadığını şöyle anlayabilirsiniz: Silajlık mısır tarlasına girip herhangi bir mısır bitkisinin koçanı koparılıp enine kırılır. Mısır koçanının içi dairesl olarak 1/3'ü içten dışa daha beyaz renklidir ve tırnakla daneye baslıdığında önce küçük bir tepki verir, daha sonra tırnağınız dane içine rahatça geçer. Pratik olarak en uygun yöntem budur.
Mısırın silajlık zamanı hamur olumu dönemine ulaştığında, hasadı yapılır ve biçilen mısırlar koçanı ve vejatatif aksamıyla birlikte silaj makinesine atılır. Silaj makinesi materyali 2-3 cm boyunda ince ince kıyar. Doğrama yemin silo içerisinde kolay sıkışmasını ve hayvanlara kolay yedirilmesini sağlar.
http://i52.tinypic.com/akkhl0.jpg
http://i53.tinypic.com/2j45aus.jpg
Uygun şekilde doğranmış silajlık mısırlar.
Silajın Doldurulması: Öncelikle silajı yapılacak alan sağlam beton duvarlı olmalı, zeminide %2-3 eğim bulunmalı; silaj çukuru silajlık materyali en iyi şekilde korumalı ve drenajı yüksek olmalıdır.
http://i53.tinypic.com/14mvq0.jpg
Silaj makinesinden doğranıp çıkan mısırın, silaj çukuruna dökülmesi.
Silonun doldurulmasında dikkat edilmesi gereken en önemli husus; yemin alt tabakadan başlayarak sıkıştırmaktır. Çünkü biz silajda fermantasyonu (oksijensiz solunumu) sağlayacak ortam oluşturarak; laktik asit bakterilerinin (LAB) çalışmasını optimal tutmak istiyoruz.
Sıkıştırma işlemi işletmenin ekonomik şartlarına göre traktörle veye insan gücüyle yapılır. En güvenilir ve hızlı yöntem traktörle çiğnemektir.
Aşağıdaki resimde silajlık mısır; makinede ince ince kıyılıp, silaj çukuruna döküldükten sonra traktörlerle dağıtılıp iyice sıkıştırılıyor:
http://i53.tinypic.com/2ni8jdj.jpg (http://www.ziraatciyiz.biz)
Traktörlerden biri dökülen silajlık mısırı silo içerisine homojen dağıtırken; diğer traktör silajı sıkıştırıyor.
http://i56.tinypic.com/2qjdjpf.jpg
Sıkıştırıcı traktör, git-gel hareketleri ile silajı olabildiğince sıkıştırılır. Sıkıştırılan silonun içinde hava bırakmamaya özen göstermelidir. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi bu husus çok önemlidir!!!
http://i55.tinypic.com/2hhp3wl.jpg
Sıkışmış silajlık materyalin görünümü.
Silajın Kapatılması: Silo doldurulup iyice sıkıştırıldıktan sonra, materyalin hava ile temasının kesilmesi için silo naylonla örtülür. Örtülen naylonun üzerine kamyon tekerleri, kum torbaları koyarak silajın açılması engellenir. Bu silajın hava alıp bozulmasını engeller. Silajın naylonları silaj duvarına yapıştırılarak hava ile teması kesilir. Muhtemel naylon delinmesi de silajın bozulmasına neden olur. Yağmur kanalının açılması yağmur sularının silaja ka*rışmasını önlemek gerekir. Silaj naylonu, silajı tüm çevre şartlarından korumalıdır.
http://i55.tinypic.com/30csxfs.jpg (http://www.ziraatciyiz.biz)
http://i51.tinypic.com/o6wd4i.jpg
Silajın Olgunlaşması: İyi bir şekilde doldurulmuş ve kapatılmış silonun mevcut havanın oksijeni yaklaşık 5 saatte tükenir. Havasız şartlarda faaliyet gösteren bakteriler arasında, istenmeyen bakterilerde vardır. Bunların başında proteinleri tahrip edenler, kokuşma bakterileri ve tereyağ bakterileri gelmektedir. Laktik asit bakterileri için en uygun sıcaklık 30 derecedir. Silaj bu sıcaklıkta tutulmaya çalışılmalıdır.
Yapılan Silajın Kontrolü: Silajda kimyasal olayların içerisinde, laktik asidin fazla olması, asetik asit, bütirik asit miktarının az olması istenir. Yapılan silaj zeytin yeşili olmalıdır. hoşa giden kendine has ekşi bir kokusu vardır. Silajda rahatsız edici koku olmamalı, kokuşmuş yapı bulunmamalıdır. İdeal bir silajın pH'sı 3,5-4 arasında olmalıdır. pH'sı 4,2'den özellikle de 4,7'den yüksek olan silajlar düşük kaliteli olarak sayılırlar.
http://i51.tinypic.com/2d6jng8.jpg (http://www.ziraatciyiz.biz)
Silaj yapımından 90 gün sonra açılan, iyice olgunlaşmış silaj.
http://i54.tinypic.com/2mzio2f.jpg
Tam olgunlaşmış, kaliteli bir silajın görünümü.
Not: Yazı ve resimler tümüyle şahsıma aittir.
- ZOOTEKNİST -
Ziraatciyiz.Biz Farkı