Zooteknist
27.11.2009, 19:05
Halk arasında Tabak Hastalığı olarak tanınan şap, bütün çift tırnaklı hayvanlara kolayca bulaşabilen bir hastalıktır. Virüs adı verilen çok küçük bir mikrop tarafından meydana getirilir. Çok bulaşıcı ve hızla yayılan bir hastalıktır. Hastalık her yıl dünyanın bir çok ülkesinde salgınlar yapmaktadır. Hastalığın etkeni olan virüsün 7 tipi ve bir çok alt tipi olduğundan hastalıkla mücadeleyi zorlaştırmaktadır.
Bulaşma Şekli:
Bulaşma direkt ve indirekt yolla olmaktadır. Direkt yolla bulaşmada sağlam hayvanların hasta hayvanlarla bir arada bulundurulması, indirekt yolla bulaşmada; bulaşık yem, su, altlık, çoban, bakıcılar ve nakil vasıtaları ile olmaktadır.
Hastalığın Belirtileri:
Virüs ilk olarak hayvanın boğaz bölgesine yerleşir, burada çoğalır. Ortalama 2-7 günlük bir kuluçka döneminden sonra kana karışır. Şap hastalığına karşı duyarlı organlar olan ağız mukozası, diş etleri, dil, ayaklar ve memede veziküllerin (İçi su dolu kesecikler) meydana gelmesi ile hastalığın belirtileri ortaya çıkar. Hastalığa yakalanan hayvanların ağızdan ip gibi salya akar. Ateş 1-2 gün 40 dereceye çıkar. Hayvanların dil, diş etleri, dudaklarında görülen veziküller üç gün içerisinde patlar, yerinde erozyonlar (tahribat) şekillenir. Hastalık 15-20 gün içerisinde iyileşir. Hastalık insanlara da bulaşabilir. Ağız ve parmak aralarında küçük veziküller meydana gelir.
Şap Hastalığına Karşı Alınacak Önlemler:
1- Hastalık çıkmadan önce alınacak önlemler:
a) Hassas hayvanların 4 ayda bir şap aşısı ile aşılanması,(Sürü bağışıklığı çok önemlidir.)
b) Hayvan sevkinden 15 gün öncesinden hayvanların aşılanması,
c) Hayvan hareketlerinin kontrol altına alınması,
d) Hayvan Pazar ve panayırlarının kontrol edilmesi,
e) Satın alınan hayvanların ayrı bir yerde karantinada tutulması ( en fazla 1 hafta )
f) Ahıra hayvan bakıcısından başkasının girmemesi ve bakıcıların ahırda giyeceği ayrı giysinin olması,
g) Ahır giriş kapısının önüne dezenfektan dökülmesi,
h) Şap hastalığının olduğu bölgelerden hayvan getirilmemesi gerekir.
2- Hastalık Çıktıktan Sonra Alınacak Önlemler:
a) Hastalığın teşhisinin konulması ve tip tayininin yapılması,
b) Hastalık çıkan bölgede karantina uygulanması ve hayvan hareketlerinin durdurulması,
c) Şap hastalığına karşı çevre ve mihrak aşılaması yapılması,
d) Ölen hayvanların derin çukurlara gömülmesi,
e) Hastalıklı ahırların, malzeme ve ekipmanlarının dezenfekte edilmesi gerekir.
Tedavi :
Etken virüs olduğundan hastalığın etkili bir ilacı yoktur. Hasta hayvanların ağız ve ayakları dezenfektanlı sularla yıkanır. Sekonder (ikinci) enfeksiyonları önlemek için antibiyotik uygulanır. Hastalığa bağışıklık için S-19 Şap Aşısı yapılmalıdır. Hastalıkla korunmada sürü bağışıklığının önemi çok büyüktür.
Bulaşma Şekli:
Bulaşma direkt ve indirekt yolla olmaktadır. Direkt yolla bulaşmada sağlam hayvanların hasta hayvanlarla bir arada bulundurulması, indirekt yolla bulaşmada; bulaşık yem, su, altlık, çoban, bakıcılar ve nakil vasıtaları ile olmaktadır.
Hastalığın Belirtileri:
Virüs ilk olarak hayvanın boğaz bölgesine yerleşir, burada çoğalır. Ortalama 2-7 günlük bir kuluçka döneminden sonra kana karışır. Şap hastalığına karşı duyarlı organlar olan ağız mukozası, diş etleri, dil, ayaklar ve memede veziküllerin (İçi su dolu kesecikler) meydana gelmesi ile hastalığın belirtileri ortaya çıkar. Hastalığa yakalanan hayvanların ağızdan ip gibi salya akar. Ateş 1-2 gün 40 dereceye çıkar. Hayvanların dil, diş etleri, dudaklarında görülen veziküller üç gün içerisinde patlar, yerinde erozyonlar (tahribat) şekillenir. Hastalık 15-20 gün içerisinde iyileşir. Hastalık insanlara da bulaşabilir. Ağız ve parmak aralarında küçük veziküller meydana gelir.
Şap Hastalığına Karşı Alınacak Önlemler:
1- Hastalık çıkmadan önce alınacak önlemler:
a) Hassas hayvanların 4 ayda bir şap aşısı ile aşılanması,(Sürü bağışıklığı çok önemlidir.)
b) Hayvan sevkinden 15 gün öncesinden hayvanların aşılanması,
c) Hayvan hareketlerinin kontrol altına alınması,
d) Hayvan Pazar ve panayırlarının kontrol edilmesi,
e) Satın alınan hayvanların ayrı bir yerde karantinada tutulması ( en fazla 1 hafta )
f) Ahıra hayvan bakıcısından başkasının girmemesi ve bakıcıların ahırda giyeceği ayrı giysinin olması,
g) Ahır giriş kapısının önüne dezenfektan dökülmesi,
h) Şap hastalığının olduğu bölgelerden hayvan getirilmemesi gerekir.
2- Hastalık Çıktıktan Sonra Alınacak Önlemler:
a) Hastalığın teşhisinin konulması ve tip tayininin yapılması,
b) Hastalık çıkan bölgede karantina uygulanması ve hayvan hareketlerinin durdurulması,
c) Şap hastalığına karşı çevre ve mihrak aşılaması yapılması,
d) Ölen hayvanların derin çukurlara gömülmesi,
e) Hastalıklı ahırların, malzeme ve ekipmanlarının dezenfekte edilmesi gerekir.
Tedavi :
Etken virüs olduğundan hastalığın etkili bir ilacı yoktur. Hasta hayvanların ağız ve ayakları dezenfektanlı sularla yıkanır. Sekonder (ikinci) enfeksiyonları önlemek için antibiyotik uygulanır. Hastalığa bağışıklık için S-19 Şap Aşısı yapılmalıdır. Hastalıkla korunmada sürü bağışıklığının önemi çok büyüktür.