Zooteknist
02.08.2010, 13:58
Genellikle önemsenmeyen fakat ciddi kayıplara yol açan kanatlı hastalığıdır. Gelin bu hastalığı inceleyelim:
Yumurtacı ve damızlıklarda, nedenine ulaşılamayan (yada zorlanılan);gelişmede gerileme, yumurta düşüşleri ya da geç yumurtaya girme ve dışkı anomalileri (% 80 ‘e ulaşan; Sekal atımlarda artma, sulu-kahverengi form),total zayiatta artış vakaları üzerine genişletilen araştırmalar, suçlunun, büyük çoğunlukla Brachyspira spp.(Spirochaetosis) olduğu bulgulanmıştır. O denli ki;”Kanatlı Bakteriyel Enteritis Etkenleri” grubundakilerin (Clostridiosis, Colibacillosis, Erysipelas, Cholera, Salmonellosis, Mycobacteriyosis) yerini zorlamıştır. Bunun üzerine, Avrupa’da ilgili çalışmalar yoğunlaştırılmıştır. Eş zamanlarda, Kuzey Amerika, Avustralya, Mısır ve İran’ında konuya önemle yöneldikleri görülmektedir.
Yakın zamanlara dek, önemli bir ekonomik olumsuzluğu bildirilmezken, insanlar ve evcil memeliler içinde aynı etkenlerin enfeksiyon nedeni olması önemini perçinlemiştir.
HATIRLAYALIM
Başta yumurtacılar, broiler damızlıklar (Bazen broilerler),hindiler, sülünler ve güvercinlerin kalın bağırsak ve sekumlarına kolonize olurla. Buralarda, fokal odaklar tarzında yada tümüyle epitelyumleri ele geçirerek yüzeyi örterler ve dikkate değer patojenite oluştururlar. Yayılma kontamine gaitalarla, bulaşma ise ağız yoluyla olur. Uygun şartlarda, gaitada 60 gün kadar canlı kalabilirler.
Avian İntestinal Spirochaetosis (AIS) etkeni, Spirochaetales genusuna bağlı 3 aileden birisi olan, Brachyspiracea ailesinden Brachyspira spp. patojenlerinin oluşturduğu, subakut yapıdan kronik olguya kadar değişen seyirdeki bakteriyel bir barsak enfeksiyonudur. Etkenin spiral ve sarmal halkalar yapısındaki görünümleri nedeniyle şekline benzer isimlendirilmişlerdir. Bakteri, gram negatif, haraketli ve esnek yapıdadır.
Deneysel ve doğal enfeksiyon seyrine dayanarak, virülansı 4 patotipe (Güçlü, Orta, Zayıf patojen ve Subklinikal yada Apatojen) ayrılmışlardır. Patojeniteleri; tipleri, bulaşma yolu, konakçının türü, yaşı, çevresel nedenler ve bağırsak mikroflora yapısına bağlı çeşitlilik gösterecektir. Örneğin, günlük civcivlerde kursak beslemesi sırasındaki bulaşma önemlidir. Enfeksiyon, Tavuk ve hindilere nazaran, Amerika devekuşlarında daha ciddidir hatta 5 aylıklarda ölümcül olur.
AİS hastalığı genelde kronik seyirlidir, etkinliği birkaç ay sürecektir. Dolayısıyla ortaya koydukları olumsuzluklarda uzun bir periyodu kapsayacaktır.
Laboratuvarlarda, klasik bakteriyel izolasyon metotları ile gözlemek mümkünse de üremesi bir süreç gerektirdiğinden (2-!0 gün) tercih edilmez. En çok başvurulan metot FAT’dir.
YAYGINLIK
Kronik,tipik sulu-kahverengi yapılı dışkılama ve devamında % 10’lara varan yumurta kaybı ile seyreden enfeksiyonun varlığına dayalı araştırmalar çok yaygın olan problemi ortaya çıkarmıştır.
Büyük Britanya’da,2005 da yayımlanan araştırma sonuçlarına göre, yumurtacılarda, tüm yumurtlama periyodunda, tedavi edilmişlere oranla,% 10 yumurta kaybı belirlenmiştir. Ölüm vakalarında da % 8 artış gözlenmiştir.2004 yılı araştırmalarında,damızlık sürülerde % 25 oranında yaygınlığı bildirilmiştir.
Bir Avrupa araştırması (1996) bağırsak bozukluğu belirlenen yumurtacı sürülerin % 27,6’sını pozitif olarak saptamıştır. Yine İngiltere’de bir diğer çalışmada; normalin altında yumurta üretiminde olan (% 94 yerine % 60–90) 10 free-range çiftlikten % 60’ı B.intermedia ve % 10’u B.pilocicoli ile enfekte bulunmuş,% 9’unda apotejenik olduğu düşünülen B.inocens saptanmıştır. Yine İngiltere’de bir diğer çalışmada; normalin altında yumurta üretiminde olan (% 94 yerine % 60–90) 10 free-range çiftlikten % 60’ı B.intermedia ve % 10’u B.pilocicoli ile enfekte bulunmuş,% 9’unda apotejenik olduğu düşünülen B.inocens saptanmıştır.
46 haftalık tavukları olan bir çiftlikte ise, sadece B.intermedia’nın etkinliğiyle,% 12,6 yumurta üretiminde düşüş (kümes başına 20 yumurta eksilme) ve % 4 mortalitede artış gözlenmiştir
Avuturalya ve İtalya’da, daha önce ki çalışmalar; sürülerin % 70’i Spiroket bulaşık, fakat yalnızca % 30’u kadarında patojenik yada hastalık semptomu oluşturan Brachyspira pilosicoli ve B.intermedia türleri saptanmıştır.
Amerika’da yetiştirilen Devekuşlarının % 32 ve Ördekgillerin % 46’sında izole edilmiştir. Avusturalya broiler yetiştiricilerinde % 42.9 ve yumurtacılarında % 68.2 enfeksiyon bildirilmektedir.
SONUÇ
* Araştırma bulguları ortalaması olarak; Brachyspira spp. yumurtacı sürülerin kafes yetiştirmelerinde % 76,Free range yetiştirmelerde % 91 ve free range organik yetiştirmelerde % 86 oranında bildirilmektedir.
.* Free range yetiştirmede, B.pilicolisi ve B.innocens sıklıkla raslanırken, kafes yetiştiriciliğinde daha çok B.intermedia bulgulanmaktadır. B.intermedia’nın yüksek verimli sürülerden izole edilmesi dikkat çekicidir.
* 22 haftalığa kadar erken yaşların, her devresinde enfeksiyon oluşabilirken, kafeste, genelde 36.haftadan giderek enfeksiyon arttığı bildirilmektedir.
* B.intermedia ve B.innocens’in, B.pilicosi’den daha ölümcül olduğu belirlenmiştir.
KORUNMA
Temelde, biyosekürite gereklerine uyumla olacaktır. Dışarıdan olası kontaminasyon engellenmeli, kümeslerde fare ve böcek mücadelesine özen gösterilmelidir.
Kümes hazırlığında temel çaba, organik materyal kirliliğinin temizlenip uzaklaştırılması amaçlı olmalıdır. Organik materyallerden arındırılmış yüzeylerde pek çok dezenfektan türü etkili olacaktır.
Bu güne dek, etkin bir aşı üretilememiştir.
SAĞALTIM
Tedavisi antibiyoterapiye bağlı olmasına karşın, yumurtacı sürülerde, yumurtlama döneminde kalıntı süresinin (0) kabuledilmesi sağaltımı riske etmektedir. Dolayısıyla tedavi, sadece veteriner sahada kullanılan 2 antibiyotikle sınırlıdır: Tiamulin ve Chlortetracycline. Tiamulin’in, Chlortetracycline’e direnci belirlenen yörelerde daha etkin olduğu gözlenmiştir. Bu ikisi, enfeksiyonu kontrol altına almada tek tek uygulanabildiği gibi birlikte kombinasyonla güçlendirilebilinir.
Genç hayvanlarda; Oxitetracylin, Tylosin, Bacitracin, Eryithromycin ve Neomycin kullanılabilir.
Etken, Streptomycin, Spectinomycin, Rifampin, Spiramycin, Vancomycin ve Colistin’e dirençlidir.
Sağaltımda iyi sonuçlar elde edebilmek için, kronikleşip üretim kayıpları artmadan ve sekal epitel yıkımları oluşmadan, erken devrede tedaviyi başlatabilmek önemlidir.
Hastalıklardan uzak,sağlıklı üretim yapabilmeniz dileğiyle... :a025:
Yumurtacı ve damızlıklarda, nedenine ulaşılamayan (yada zorlanılan);gelişmede gerileme, yumurta düşüşleri ya da geç yumurtaya girme ve dışkı anomalileri (% 80 ‘e ulaşan; Sekal atımlarda artma, sulu-kahverengi form),total zayiatta artış vakaları üzerine genişletilen araştırmalar, suçlunun, büyük çoğunlukla Brachyspira spp.(Spirochaetosis) olduğu bulgulanmıştır. O denli ki;”Kanatlı Bakteriyel Enteritis Etkenleri” grubundakilerin (Clostridiosis, Colibacillosis, Erysipelas, Cholera, Salmonellosis, Mycobacteriyosis) yerini zorlamıştır. Bunun üzerine, Avrupa’da ilgili çalışmalar yoğunlaştırılmıştır. Eş zamanlarda, Kuzey Amerika, Avustralya, Mısır ve İran’ında konuya önemle yöneldikleri görülmektedir.
Yakın zamanlara dek, önemli bir ekonomik olumsuzluğu bildirilmezken, insanlar ve evcil memeliler içinde aynı etkenlerin enfeksiyon nedeni olması önemini perçinlemiştir.
HATIRLAYALIM
Başta yumurtacılar, broiler damızlıklar (Bazen broilerler),hindiler, sülünler ve güvercinlerin kalın bağırsak ve sekumlarına kolonize olurla. Buralarda, fokal odaklar tarzında yada tümüyle epitelyumleri ele geçirerek yüzeyi örterler ve dikkate değer patojenite oluştururlar. Yayılma kontamine gaitalarla, bulaşma ise ağız yoluyla olur. Uygun şartlarda, gaitada 60 gün kadar canlı kalabilirler.
Avian İntestinal Spirochaetosis (AIS) etkeni, Spirochaetales genusuna bağlı 3 aileden birisi olan, Brachyspiracea ailesinden Brachyspira spp. patojenlerinin oluşturduğu, subakut yapıdan kronik olguya kadar değişen seyirdeki bakteriyel bir barsak enfeksiyonudur. Etkenin spiral ve sarmal halkalar yapısındaki görünümleri nedeniyle şekline benzer isimlendirilmişlerdir. Bakteri, gram negatif, haraketli ve esnek yapıdadır.
Deneysel ve doğal enfeksiyon seyrine dayanarak, virülansı 4 patotipe (Güçlü, Orta, Zayıf patojen ve Subklinikal yada Apatojen) ayrılmışlardır. Patojeniteleri; tipleri, bulaşma yolu, konakçının türü, yaşı, çevresel nedenler ve bağırsak mikroflora yapısına bağlı çeşitlilik gösterecektir. Örneğin, günlük civcivlerde kursak beslemesi sırasındaki bulaşma önemlidir. Enfeksiyon, Tavuk ve hindilere nazaran, Amerika devekuşlarında daha ciddidir hatta 5 aylıklarda ölümcül olur.
AİS hastalığı genelde kronik seyirlidir, etkinliği birkaç ay sürecektir. Dolayısıyla ortaya koydukları olumsuzluklarda uzun bir periyodu kapsayacaktır.
Laboratuvarlarda, klasik bakteriyel izolasyon metotları ile gözlemek mümkünse de üremesi bir süreç gerektirdiğinden (2-!0 gün) tercih edilmez. En çok başvurulan metot FAT’dir.
YAYGINLIK
Kronik,tipik sulu-kahverengi yapılı dışkılama ve devamında % 10’lara varan yumurta kaybı ile seyreden enfeksiyonun varlığına dayalı araştırmalar çok yaygın olan problemi ortaya çıkarmıştır.
Büyük Britanya’da,2005 da yayımlanan araştırma sonuçlarına göre, yumurtacılarda, tüm yumurtlama periyodunda, tedavi edilmişlere oranla,% 10 yumurta kaybı belirlenmiştir. Ölüm vakalarında da % 8 artış gözlenmiştir.2004 yılı araştırmalarında,damızlık sürülerde % 25 oranında yaygınlığı bildirilmiştir.
Bir Avrupa araştırması (1996) bağırsak bozukluğu belirlenen yumurtacı sürülerin % 27,6’sını pozitif olarak saptamıştır. Yine İngiltere’de bir diğer çalışmada; normalin altında yumurta üretiminde olan (% 94 yerine % 60–90) 10 free-range çiftlikten % 60’ı B.intermedia ve % 10’u B.pilocicoli ile enfekte bulunmuş,% 9’unda apotejenik olduğu düşünülen B.inocens saptanmıştır. Yine İngiltere’de bir diğer çalışmada; normalin altında yumurta üretiminde olan (% 94 yerine % 60–90) 10 free-range çiftlikten % 60’ı B.intermedia ve % 10’u B.pilocicoli ile enfekte bulunmuş,% 9’unda apotejenik olduğu düşünülen B.inocens saptanmıştır.
46 haftalık tavukları olan bir çiftlikte ise, sadece B.intermedia’nın etkinliğiyle,% 12,6 yumurta üretiminde düşüş (kümes başına 20 yumurta eksilme) ve % 4 mortalitede artış gözlenmiştir
Avuturalya ve İtalya’da, daha önce ki çalışmalar; sürülerin % 70’i Spiroket bulaşık, fakat yalnızca % 30’u kadarında patojenik yada hastalık semptomu oluşturan Brachyspira pilosicoli ve B.intermedia türleri saptanmıştır.
Amerika’da yetiştirilen Devekuşlarının % 32 ve Ördekgillerin % 46’sında izole edilmiştir. Avusturalya broiler yetiştiricilerinde % 42.9 ve yumurtacılarında % 68.2 enfeksiyon bildirilmektedir.
SONUÇ
* Araştırma bulguları ortalaması olarak; Brachyspira spp. yumurtacı sürülerin kafes yetiştirmelerinde % 76,Free range yetiştirmelerde % 91 ve free range organik yetiştirmelerde % 86 oranında bildirilmektedir.
.* Free range yetiştirmede, B.pilicolisi ve B.innocens sıklıkla raslanırken, kafes yetiştiriciliğinde daha çok B.intermedia bulgulanmaktadır. B.intermedia’nın yüksek verimli sürülerden izole edilmesi dikkat çekicidir.
* 22 haftalığa kadar erken yaşların, her devresinde enfeksiyon oluşabilirken, kafeste, genelde 36.haftadan giderek enfeksiyon arttığı bildirilmektedir.
* B.intermedia ve B.innocens’in, B.pilicosi’den daha ölümcül olduğu belirlenmiştir.
KORUNMA
Temelde, biyosekürite gereklerine uyumla olacaktır. Dışarıdan olası kontaminasyon engellenmeli, kümeslerde fare ve böcek mücadelesine özen gösterilmelidir.
Kümes hazırlığında temel çaba, organik materyal kirliliğinin temizlenip uzaklaştırılması amaçlı olmalıdır. Organik materyallerden arındırılmış yüzeylerde pek çok dezenfektan türü etkili olacaktır.
Bu güne dek, etkin bir aşı üretilememiştir.
SAĞALTIM
Tedavisi antibiyoterapiye bağlı olmasına karşın, yumurtacı sürülerde, yumurtlama döneminde kalıntı süresinin (0) kabuledilmesi sağaltımı riske etmektedir. Dolayısıyla tedavi, sadece veteriner sahada kullanılan 2 antibiyotikle sınırlıdır: Tiamulin ve Chlortetracycline. Tiamulin’in, Chlortetracycline’e direnci belirlenen yörelerde daha etkin olduğu gözlenmiştir. Bu ikisi, enfeksiyonu kontrol altına almada tek tek uygulanabildiği gibi birlikte kombinasyonla güçlendirilebilinir.
Genç hayvanlarda; Oxitetracylin, Tylosin, Bacitracin, Eryithromycin ve Neomycin kullanılabilir.
Etken, Streptomycin, Spectinomycin, Rifampin, Spiramycin, Vancomycin ve Colistin’e dirençlidir.
Sağaltımda iyi sonuçlar elde edebilmek için, kronikleşip üretim kayıpları artmadan ve sekal epitel yıkımları oluşmadan, erken devrede tedaviyi başlatabilmek önemlidir.
Hastalıklardan uzak,sağlıklı üretim yapabilmeniz dileğiyle... :a025: