Mr.Muhendis
03.07.2010, 09:55
Bitki köklerinin başlıca işlevi, bitkiye su ve besin maddeleri sağlamaktır. Ancak, belirtilen işlev, sulama, gübreleme gibi bazı bakım tekniklerinde değişikler yapmak suretiyle farklı ölçülerde etkilenebilmekte ve bu şekilde tarımsal üretimin başlıca amacı olan ürün miktarının ve kalitesinin arttırılması olası kılınmaktadır.
Belirtilen mekanizma, mısır bitkisi ile yapılan bir fizyolojik çalışmanın sonuçları ile açıklanabilir Çimlenmeyi takip eden süre içinde bitkinin su ve besin maddelerince tedarik edilmesi tohumdaki embriyodan oluşan birincil kökler tarafından sağlandığı bilinmektedir. Bu dönemlerde uygulanan sulamalar, belirtilen köklerin bu işlevini arttırdığı gibi, birincil köklerin aktif olduğu sürenin uzamasını da sağladığı, yapılan fizyolojik araştırmalarda görülmüştür.
Bitkinin gelişmesine paralel olarak birincil köklerin yer çekimi doğrultusunda yavaş yavaş geliştiği, kalınlaştığı ve ikincil kökleri oluşturduğu gözlenmiştir. İkincil köklerin oluşumuyla birlikte birincil köklerin topraktan su ve bitki besin maddeleri alımı işlevinin son bulduğu ve vejetasyon süresinin devam ettiği müddetçe belirtilen işlev ikincil kökler tarafından yerine getirildiği tesbit edilmiş ve sulu koşullarda gelişen bitkilerde bu köklerin hacmi ve aktif yüzeyinin, kuru koşullarda yetişen bitkilere nazaran, daha büyük olduğu belirlenmiştir.
Bitkilerin sağladığı verim büyük ölçüde bitki köklerindeki metabolizma olaylarının yönü ve hızı tarafından kontrol edilmektedir. Birincil kökler tarafından beslendiği ilk gelişme aşamalarında mısır bitkisindeki kuru madde birikiminin hızı, sulu ve susuz koşullarda aynı olmaktadır. Ancak, tepe püskülünün oluşmasıyla ve ikincil köklerin topraktan su ve bitki besin maddesi alımı işlevini gerçekleştirmeye başlamasıyla olaylar farklı boyut kazanmaktadır. İzleyen dönemlerde sulu ve kuru koşullarda yetiştirilen bitkiler arasında farklılaşmalar artmakta ve dane oluşumu devresinde, sulu ortamda gelişen bitkilerin kök sistemi hacmi, susuz yetiştirilen bitkilerde oluşan kök sistemi hacminin 13 katı olmaktadır. Tepe püskülü devresini takip eden süre içinde yapılan sulama uygulamaları sadece kök sisteminin hacmini etkilemekle kalmadığı, aynı zamanda toprak üstü yeşil aksamı da % 67 oranında arttırdığı gözlenmiştir. Aslında mısır bitkisinin tepe püskülü ve dane oluşumu devrelerinde su eksikliğine karşı çok hassas olduğu anlayışının temelinde yukarıda açıklanan fizyolojik olaylar yatmaktadır. Nitekim bahsedilen fizyolojik çalışma koşullarında da kuru koşullarda yetiştirilen mısır bitkilerinden 4.6 t/ha dane verimi elde edilirken, kritik olarak belirlenen devrelerde sulama uygulanan bitkilerden 13.6 t/ha verim alınmıştır.
Sulama uygulamaları sadece bitki kök sisteminin hacmini ve absorbsiyon yüzeyini arttırmakla kalmayıp, köklerin bitki besin maddelerini sağlama işlevini de iyileştirmektedir. Sulu koşullarda gübrelerin kökler tarafından daha kolay ve hızlı soğurulduğu (absorbe edildiği) ve bitki tarafından daha etkin kullanıldığı bilinmektedir. Mısırda yapılan bir başka çalışmada, sulu koşullarda yetiştirilen bitkilerin kök özsuyunda toplam azot, nitrat azotu ve aminoasit konsantrasyonlarının, kuru koşullarda yetiştirilen bitkilere göre çok daha fazla olduğu; tepe püskülü ile dane oluşumu devrelerinde topraktan azot alımının ise çok daha yoğun olduğu belirlenmiştir
Belirtilen mekanizma, mısır bitkisi ile yapılan bir fizyolojik çalışmanın sonuçları ile açıklanabilir Çimlenmeyi takip eden süre içinde bitkinin su ve besin maddelerince tedarik edilmesi tohumdaki embriyodan oluşan birincil kökler tarafından sağlandığı bilinmektedir. Bu dönemlerde uygulanan sulamalar, belirtilen köklerin bu işlevini arttırdığı gibi, birincil köklerin aktif olduğu sürenin uzamasını da sağladığı, yapılan fizyolojik araştırmalarda görülmüştür.
Bitkinin gelişmesine paralel olarak birincil köklerin yer çekimi doğrultusunda yavaş yavaş geliştiği, kalınlaştığı ve ikincil kökleri oluşturduğu gözlenmiştir. İkincil köklerin oluşumuyla birlikte birincil köklerin topraktan su ve bitki besin maddeleri alımı işlevinin son bulduğu ve vejetasyon süresinin devam ettiği müddetçe belirtilen işlev ikincil kökler tarafından yerine getirildiği tesbit edilmiş ve sulu koşullarda gelişen bitkilerde bu köklerin hacmi ve aktif yüzeyinin, kuru koşullarda yetişen bitkilere nazaran, daha büyük olduğu belirlenmiştir.
Bitkilerin sağladığı verim büyük ölçüde bitki köklerindeki metabolizma olaylarının yönü ve hızı tarafından kontrol edilmektedir. Birincil kökler tarafından beslendiği ilk gelişme aşamalarında mısır bitkisindeki kuru madde birikiminin hızı, sulu ve susuz koşullarda aynı olmaktadır. Ancak, tepe püskülünün oluşmasıyla ve ikincil köklerin topraktan su ve bitki besin maddesi alımı işlevini gerçekleştirmeye başlamasıyla olaylar farklı boyut kazanmaktadır. İzleyen dönemlerde sulu ve kuru koşullarda yetiştirilen bitkiler arasında farklılaşmalar artmakta ve dane oluşumu devresinde, sulu ortamda gelişen bitkilerin kök sistemi hacmi, susuz yetiştirilen bitkilerde oluşan kök sistemi hacminin 13 katı olmaktadır. Tepe püskülü devresini takip eden süre içinde yapılan sulama uygulamaları sadece kök sisteminin hacmini etkilemekle kalmadığı, aynı zamanda toprak üstü yeşil aksamı da % 67 oranında arttırdığı gözlenmiştir. Aslında mısır bitkisinin tepe püskülü ve dane oluşumu devrelerinde su eksikliğine karşı çok hassas olduğu anlayışının temelinde yukarıda açıklanan fizyolojik olaylar yatmaktadır. Nitekim bahsedilen fizyolojik çalışma koşullarında da kuru koşullarda yetiştirilen mısır bitkilerinden 4.6 t/ha dane verimi elde edilirken, kritik olarak belirlenen devrelerde sulama uygulanan bitkilerden 13.6 t/ha verim alınmıştır.
Sulama uygulamaları sadece bitki kök sisteminin hacmini ve absorbsiyon yüzeyini arttırmakla kalmayıp, köklerin bitki besin maddelerini sağlama işlevini de iyileştirmektedir. Sulu koşullarda gübrelerin kökler tarafından daha kolay ve hızlı soğurulduğu (absorbe edildiği) ve bitki tarafından daha etkin kullanıldığı bilinmektedir. Mısırda yapılan bir başka çalışmada, sulu koşullarda yetiştirilen bitkilerin kök özsuyunda toplam azot, nitrat azotu ve aminoasit konsantrasyonlarının, kuru koşullarda yetiştirilen bitkilere göre çok daha fazla olduğu; tepe püskülü ile dane oluşumu devrelerinde topraktan azot alımının ise çok daha yoğun olduğu belirlenmiştir