Livadi
06.05.2010, 12:50
http://img03.blogcu.com/images/e/r/c/erciyestensifa/tere_00748_1243147770.jpg
Tere tohumları ile üretilir. Avrupa’da tere, ilkbahardan sonbahar sonuna kadar geçen devre içinde üretilir ve kotiledon yaprakları tam olgunlaştığında hasadı yapılır. Tohumların ekiminden itibaren 5-10 gün içinde bitkiler toprak yüzüne çıkar ve kodiledon yaprakların tam oluşması içinde 10-15 gün gibi bir süre geçtiğinden, toplam üretim süresi 15-20 gün kadardır. Kış aylarında toplam yetiştirme süresi biraz uzar, 20-25 günü bulur. Bu yetiştirme tekniğiyle, tere bir yıl içinde peş peşe 20-30 kez üretilebilir. Soğuk zamanlarda ısıtılan serler, sıcak yastıklar, diğer sıcak zamanlarda ısıtılmayan serlerde ve soğuk yastıklar kullanılır. Terenin yukarıdaki belirtilen sitemle üretilmesi sırasında, fazla toprak kalınlığına gerek duyulmaz. Serler ve sıcak yastıklarda, yüksekliği 10-15 cm olan plastik veya tahta kasalar içine konan torf üzerinde yapılır. Ayrıca tezgahları bulunan serlerde, bu tezgahlar üzerine veya sıcak, ılık ve soğuk yastıklar içine konan 5–10 cm kalınlığındaki harç üzerinde yetiştirilir. Tere üretiminde kullanılan kasaların boyutları 10x40x60 cm’dir ve tere tohumları 2–3 cm derinliğinde ekilir. Pazara devamlı ürün göndermek için tohum ekimi 3–5 gün ara ile yapılmalıdır. Tohumlar çok sık atıldığından, bitkiler de çok sık olarak çıkar.
Son yıllarda yeni bir uygulama başlatılarak, 4x5x10 cm boyutlarında sert plastik ve karton kutular içine harç konmakta ve tere bu kutular içinde yetiştirilmekte, sonra bu kutular içinde pazarlamaktadır. Böylece alıcı, tereyi evde taze taze, günlük yiyeceği kadar hasat edebilmektedir ve yetiştirici hasat, pazarlamacı da ambalajlama derdinden kurtulmakta ve böylece tere üretimindeki karlılık arttırılmaktadır.
Kara Avrupa’sında terenin açıkta, tarlada üretimine pek rastlanmaz. Açıkta üretim daha çok Akdeniz ülkelerinde görülür. Bu ülkelerde ve bizde terenin esas yaprakları yenir. Bu bakımdan yetişme süresi 30–60 günü bulur. Üretim ilkbahar ve sonbahar aylarında hava sıcaklığı 10–15oC’yi bulduğu zaman yapılır. Ilıman iklimlerde kış aylarında da üretime devam edilir. Yaz aylarındaki üretim serin olan yaylalara doğru kayar. Bununla beraber yaz aylarının yüksek sıcaklarında, ağaç gölgeliği altında veya ara tarımı olarak sırık domatesi, fasulyesi gibi yüksek boylu bitkilerin doğu batı istikametinde verilen sıralarının devamlı gölge olan kuzey kısımlarında yetiştirilir. Sadece yeşillik üreten (salata, taze soğan ve benzeri gibi bitkileri üreten) işletmelerde, tere üretim parsellerinin üstü, parsellerin yanlarına çakılan 80-100 cm yüksekliğindeki direkler üzerine gerilmiş tellere tutturulan, % 40-50 ışık geçiren, bez perdelerle gölgelendirilir. Böylece tere bitkileri güneş ışıklarının yakıcı etkisinden korunur ve üretim alanında daha düşük sıcaklık ve nemli bir alan elde edilir. Tohum ekimi için tarla 10–15 cm derinliğinde işlenir ve işleme öncesi toprak üzerine ticaret gübresi serpildiğinde, gübreler de toprağa karıştırılmış olur. Toprak discharrow veya fireze çekilerek güzelce ufalanır, tırmıkla düzeltilir ve sonra tahta veya tavalar yapılır. Tahta ve tavalara sıra arası 5-10 cm olacak şekilde, tırmık veya markörle (çizgi açıcısı) çizgiler açılır, tohumlar sıra üzerine sık olacak şekilde 2–4 cm derinliğe elle ekilir. Kaplanmış tohumların direkt ekim mibzerleri ile atılması mümkündür. Bir m2’ye 100–150 gr tohum hesaplanır. Kaplanmış tohum kullanıldığında, kullanılacak tohum miktarı yarı yarıya düşer. Tohum ekiminden sonra, bitkiler toprak yüzüne çıkınca, yabancı ot alma işlemi yapılır.
Tere tohumları sıraya atılmışsa, mekanik ot mücadelesi daha kolaydır ve makine kullanılarak ucuza mal edilir. Serpme ekimlerde ot mücadelesinin elle yapılması mecburiyeti vardır ve çok işçilik alarak maliyeti yükseltir. Tere çabuk büyür ve ayrıca bitkiler arasında az mesafe bırakıldığından, bitkiler kısa sürede ekim aralığını kapatır. Bu bakımdan çapalama ve ot alma 1–2 kez ancak uygulanır. Esasında yabancı ot mücadelesini, tere tohumlarını ekmeden önce, kimyasal yolla otları öldürmek üzere toprağa yabancı ot ilacı atmak daha doğrudur. Yabancı ot tohumlarını ve sürmekte olan yabancı otları öldürmenin en kolay yoludur. Böylece tere toprak yüzüne çıktığında ot mücadelesine gerek kalmaz. Tereler toprak yüzüne çıktıktan sonra, toprakta tav olduğu sürece sulama yapılmaz. Yağışlı ilkbahar ve sonbahar aylarında sulamaya da pek gerek kalmayabilir. Sulama toprakta su azalınca ve daha çok sıcak zamanlarda yapılır. Tereler için en ideal sulama, yağmurlamadır. Sıcak zamanlarda sabah, öğlen ve akşam üç kez ve hatta bazen dört kez az az yağmurlama sulama yapılması, hem çevre sıcaklığını düşürür ve hem de nemini artırır. Terede sulamaya dikkat etmek gerekir. Sulama dikkatsiz ve çok miktarda yapılırsa, bitki köklerinde hemen mantari hastalıklar meydana gelir ve çürüme başlar. Özellikle sıcak zamanlarda böcek zararı fazla görülür ve gerektiğinde ilaçlama yapılmalıdır.
Tere tohumları ile üretilir. Avrupa’da tere, ilkbahardan sonbahar sonuna kadar geçen devre içinde üretilir ve kotiledon yaprakları tam olgunlaştığında hasadı yapılır. Tohumların ekiminden itibaren 5-10 gün içinde bitkiler toprak yüzüne çıkar ve kodiledon yaprakların tam oluşması içinde 10-15 gün gibi bir süre geçtiğinden, toplam üretim süresi 15-20 gün kadardır. Kış aylarında toplam yetiştirme süresi biraz uzar, 20-25 günü bulur. Bu yetiştirme tekniğiyle, tere bir yıl içinde peş peşe 20-30 kez üretilebilir. Soğuk zamanlarda ısıtılan serler, sıcak yastıklar, diğer sıcak zamanlarda ısıtılmayan serlerde ve soğuk yastıklar kullanılır. Terenin yukarıdaki belirtilen sitemle üretilmesi sırasında, fazla toprak kalınlığına gerek duyulmaz. Serler ve sıcak yastıklarda, yüksekliği 10-15 cm olan plastik veya tahta kasalar içine konan torf üzerinde yapılır. Ayrıca tezgahları bulunan serlerde, bu tezgahlar üzerine veya sıcak, ılık ve soğuk yastıklar içine konan 5–10 cm kalınlığındaki harç üzerinde yetiştirilir. Tere üretiminde kullanılan kasaların boyutları 10x40x60 cm’dir ve tere tohumları 2–3 cm derinliğinde ekilir. Pazara devamlı ürün göndermek için tohum ekimi 3–5 gün ara ile yapılmalıdır. Tohumlar çok sık atıldığından, bitkiler de çok sık olarak çıkar.
Son yıllarda yeni bir uygulama başlatılarak, 4x5x10 cm boyutlarında sert plastik ve karton kutular içine harç konmakta ve tere bu kutular içinde yetiştirilmekte, sonra bu kutular içinde pazarlamaktadır. Böylece alıcı, tereyi evde taze taze, günlük yiyeceği kadar hasat edebilmektedir ve yetiştirici hasat, pazarlamacı da ambalajlama derdinden kurtulmakta ve böylece tere üretimindeki karlılık arttırılmaktadır.
Kara Avrupa’sında terenin açıkta, tarlada üretimine pek rastlanmaz. Açıkta üretim daha çok Akdeniz ülkelerinde görülür. Bu ülkelerde ve bizde terenin esas yaprakları yenir. Bu bakımdan yetişme süresi 30–60 günü bulur. Üretim ilkbahar ve sonbahar aylarında hava sıcaklığı 10–15oC’yi bulduğu zaman yapılır. Ilıman iklimlerde kış aylarında da üretime devam edilir. Yaz aylarındaki üretim serin olan yaylalara doğru kayar. Bununla beraber yaz aylarının yüksek sıcaklarında, ağaç gölgeliği altında veya ara tarımı olarak sırık domatesi, fasulyesi gibi yüksek boylu bitkilerin doğu batı istikametinde verilen sıralarının devamlı gölge olan kuzey kısımlarında yetiştirilir. Sadece yeşillik üreten (salata, taze soğan ve benzeri gibi bitkileri üreten) işletmelerde, tere üretim parsellerinin üstü, parsellerin yanlarına çakılan 80-100 cm yüksekliğindeki direkler üzerine gerilmiş tellere tutturulan, % 40-50 ışık geçiren, bez perdelerle gölgelendirilir. Böylece tere bitkileri güneş ışıklarının yakıcı etkisinden korunur ve üretim alanında daha düşük sıcaklık ve nemli bir alan elde edilir. Tohum ekimi için tarla 10–15 cm derinliğinde işlenir ve işleme öncesi toprak üzerine ticaret gübresi serpildiğinde, gübreler de toprağa karıştırılmış olur. Toprak discharrow veya fireze çekilerek güzelce ufalanır, tırmıkla düzeltilir ve sonra tahta veya tavalar yapılır. Tahta ve tavalara sıra arası 5-10 cm olacak şekilde, tırmık veya markörle (çizgi açıcısı) çizgiler açılır, tohumlar sıra üzerine sık olacak şekilde 2–4 cm derinliğe elle ekilir. Kaplanmış tohumların direkt ekim mibzerleri ile atılması mümkündür. Bir m2’ye 100–150 gr tohum hesaplanır. Kaplanmış tohum kullanıldığında, kullanılacak tohum miktarı yarı yarıya düşer. Tohum ekiminden sonra, bitkiler toprak yüzüne çıkınca, yabancı ot alma işlemi yapılır.
Tere tohumları sıraya atılmışsa, mekanik ot mücadelesi daha kolaydır ve makine kullanılarak ucuza mal edilir. Serpme ekimlerde ot mücadelesinin elle yapılması mecburiyeti vardır ve çok işçilik alarak maliyeti yükseltir. Tere çabuk büyür ve ayrıca bitkiler arasında az mesafe bırakıldığından, bitkiler kısa sürede ekim aralığını kapatır. Bu bakımdan çapalama ve ot alma 1–2 kez ancak uygulanır. Esasında yabancı ot mücadelesini, tere tohumlarını ekmeden önce, kimyasal yolla otları öldürmek üzere toprağa yabancı ot ilacı atmak daha doğrudur. Yabancı ot tohumlarını ve sürmekte olan yabancı otları öldürmenin en kolay yoludur. Böylece tere toprak yüzüne çıktığında ot mücadelesine gerek kalmaz. Tereler toprak yüzüne çıktıktan sonra, toprakta tav olduğu sürece sulama yapılmaz. Yağışlı ilkbahar ve sonbahar aylarında sulamaya da pek gerek kalmayabilir. Sulama toprakta su azalınca ve daha çok sıcak zamanlarda yapılır. Tereler için en ideal sulama, yağmurlamadır. Sıcak zamanlarda sabah, öğlen ve akşam üç kez ve hatta bazen dört kez az az yağmurlama sulama yapılması, hem çevre sıcaklığını düşürür ve hem de nemini artırır. Terede sulamaya dikkat etmek gerekir. Sulama dikkatsiz ve çok miktarda yapılırsa, bitki köklerinde hemen mantari hastalıklar meydana gelir ve çürüme başlar. Özellikle sıcak zamanlarda böcek zararı fazla görülür ve gerektiğinde ilaçlama yapılmalıdır.